Kơnhoàl Kon Rẫy, càr Kon Tum geh mờr 57 rơbô lồ brê hòn is. Tàm ală nam do gơnoar atbồ kơnhoàl neh bơyai lơh sền wơl, sền nàng git ală bă brê geh chi lơh sơnơm nàng tơmŭt tàm bă brê ròng, bơtàu tơnguh lơh geh tai broă lơh broă sa ai làng bol in. Ồng Nguyễn Văn Thuỷ, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol kơnhoàl Kon Rẫy pà git, geh gŏ ngan tàm ù tiah xã Đăk Tờ Re neh bơyai lơh sền gàr, lơh tờm chi mật ñân tàm bă ù ơnàng mờr 100 lồ brê. Geh tai bơta kwơ tàm broă lơh sa bơh tờm chi lơh sơnơm, làng bol geh tai bơta pràn atbồ sền gàr niam rơlao bă brê geh jào.

Do kung là dùl broă lơh kơnhoàl Kon Rẫy dê nàng sền gàr, tam brê kơl jăp. Ồng Nguyễn Văn Thủy pà git: “Pơgăp mờ do 5 nam, jơh ală bă brê tàm tiah gơtùi tam kơnuh sơnơm Ngọc Linh, kông ty jào tơn jơh nàng làng bol, mpồl bơtiàn in lơh tờm mùl màl. Làng bol, mpồl bơtiàn geh dờp bơta kwơ bơh priă atbồ sền gàr brê, hơ̆ là bơh broă sền gàr tiah kis brê dê. Dơ̆ bàr tai là làng bol geh tam tờm chi lơh sơnơm tàm tiah mƀur chi brê, tàm hơ̆ is ồn ngan là tờm kơnuh sơnơm Ngọc Linh”.

Rơlao 02 nam do bal mờ broă atbồ, sền gàr brê, làng bol càr Kon Tum neh lơh geh 694 tấn chi lơh sơnơm geh is tàm mƀur chi brê, tàm hơ̆ mìng là tờm chi cu ly mờ jrang huyết đằng. Bal mờ chi lơh sơnơm geh is, tus tŭ do càr Kon Tum neh rề ơnàng, bơtàu tơnguh geh rơlao 10 rơbô 800 lồ ù tam chi lơh sơnơm, tàm hơ̆ geh rơlao 2 rơbô 400 lồ tờm kơnuh sơnơm Ngọc Linh. Bơta kwơ màng là uă bơta tờm chi lơh sơnơm càr Kon Tum dê geh tam mờ mìng geh hòn gơs niam tàm tiah mƀur chi brê hòn is, tàm hơ̆ uă ngan là bè tờm kơnuh sơnơm Ngọc Linh, sâm dây, ngũ vị tử… Lŏ Y Hlạng, kis tàm ƀòn Pu Tá, xã Măng Ri, kơnhoàl Tu Mơ Rông pà git, kơnờm bơh broă tam kơnuh sơnơm Ngọc Linh, sâm dây tàm mƀur chi brê, làng bol geh priă nàng lik klàs rơƀah mờ lơh pas bơh brê dê: “Đơs bal den tàm xã Măng Ri, mìng is hìu nhă añ kung bè làng bol tŭ do geh bơtàu tơnguh lơh sa, lài ngan bè hồng đẳng sâm, ờ uă bơta den geh tai kơnuh sơnơm Ngọc Linh. Làng bol gam tơrgùm nàng sền gàr brê nàng gàr brê nàng tam sâm dây, kơnuh sơnơm Ngọc Linh”.

Tàm Jơnau lơh nền sồ 14 ngai 19 nhai 05 nam 2022 bè bơcri priă, bơtàu tơnguh mờ lơh phan lơh sơnơm tàm càr Kon Tum tus nam 2025, wèt tus nam 2030, Tỉñ ủy càr Kon Tum ai: “Ai càr Kon Tum gơs tiah tam tờm chi lơh sơnơm tờm dà lơgar dê mờ gơs tiah tờm lơh chi lơh sơnơm dờng gùt lơgar dê tàm nam 2025. Tơnguh bơngă măt kă bro phan geh lơh bơh kơnuh sơnơm Ngọc Linh Kon Tum tàm drà kă bro tàm lơgar mờ ală lơgar”. Ală gah broă, ală tiah lơh pràn broă mblàng yal, yal nền nòn bè gùng dà broă lơh bơcri priă, bơtàu tơnguh chi lơh sơnơm càr dê. Tàm hơ̆, Sở Broă lơh sa mờ Bơtàu tơnguh ƀòn lơgar càr pơgồp bal mờ ală gah lơh broă gơrềng bal rơcang lơh broă do, broă rơndăp lơh tơl pràn nàng lơh geh cồng nha ală jơnau kờñ, kơnòl broă geh jào; dan Anih duh broă Làng bol càr jào khà broă rơndăp lơh bè chi lơh sơnơm di pal mờ bơta tàm mùl màl bơh tơl tiah dê. Mờ sồr ală mpồl lơh broă gơwèt bal lơh jăt ală broă rề ơnàng, bơtàu tơnguh tiah tam chi lơh sơnơm; tus bal sền, git mờ ai geh jơnau đơs di tŭ ală broă lơh nàng tơmù kal ke, ờ pràn tàm broă bơcri priă, bơtàu tơnguh mờ lơh chi lơh sơnơm tàm càr Kon Tum.

Là tiah tờm tam chi lơh sơnơm càr Kon Tum dê, ồng Võ Trung Mạnh, Củ tịc Anih duh broă Làng bol kơnhoàl Tu Mơ Rông pà git, cồng nha mùl màl bơh broă ai ù tiah ròng, tam tờm chi lơh sơnơm tàm tiah mƀur chi brê neh lơh làng bol tàm kơnhoàl tam gơl nùs nhơm gơwèt mờ brê: “Bơh tàm bơta làng bol lài do mus kơl chi brê nàng lơh mìr den làng bol neh lòt tam brê, nam do làng bol tă is priă nàng tam 194 lồ brê. Do là dùl broă tam gơl jơnau git wă bơh broă mus kơl chi brê gơs cau tam brê mờ atbồ brê. Gùng dà broă lơh jŏ jòng nàng làng bol lik klàs rơƀah là atbồ, sền gàr, tam brê, tam tờm chi lơh sơnơm, ròng phan tàm tiah mƀur chi brê pơgồp bal mờ lòt nhơl”.

Geh uă brê hòn is dờng ngan tàm tiah Tây Nguyên dê, mờ rơlao 550 rơbô lồ, broă càr Kon Tum lơh pràn broă tam tòm chi lơh sơnơm gam cèng geh cồng nha dơ̆ lĕ bal ai jơh làng bol bal mờ gơnoar atbồ in, mờ bơtàu tơnguh lơh sa bal mờ sền gàr brê. Nam pa do priă geh tai bơh broă tam tờm chi lơh sơnơm càr Kon Tum dê geh 1 rơbô 650 tơmàn đong, geh di pơgăp 24% kờp jơh priă gơguh tai bơh gah broă lơh sa suơn sre dê.