Đah aƀaơ 80 năm, năm 1943, tâm nô nău duh dak dôih bah rơh Cách mạng rkaih luh rnoi nuĭh, bản Đề cương mpeh Văn hóa Việt Nam tă bah Tổng Bí thư Trường Chinh ntơm njêng luh. Dơi ntĭt kơt bản Cương lĩnh lor bôk năp mpeh văn hóa bah Đảng cộng sản Việt Nam, Đề cương văn hóa Việt Nam lah rse brai gŭr sro ăp văn kiện bah Đảng mpeh văn hóa, văn nghệ, rgop rƀŏng trong rơh rdâk njêng n'hanh hun hao jâng văn hóa Việt Nam.
Jay nkah ndray Tổng Bí Thư Trường Chinh ta nkuâl Xuân Trường, n'gor Nam Định, mât ndray âk siƀŭt ơm khlay mpeh nău rêh nău kan cách mạng bah Tổng Bí thư. Lơn lah, ta aơ hôm mât ndray Bản “Đề cương mpeh Văn hóa Việt Nam” tă bah Tổng Bí Trường Chinh nchih rgum n'hanh uănh an dŏng ta Tâm nchră Ban Thường vụ Trung ương Đảng khay 2/1943. Năm 1943, ta nâm nău lăp tŭn jot bah Pháp, phát xít Nhật, 90% nuĭh ƀon lan mô gĭt siƀŭt, nău rêh nuih n'hâm krŭl ŭk, âk nuĭh gĭt blău Việt Nam phit klach, dŭt trong. Yor kơt nê̆, ntơm bah rnôk mô hŏ dơi pit mplơ̆ n'gâng kan, Đảng hŏ ntrŏng: Nău ân ƀư ngăch tâm rnôk dja dĭl lah, nău mĭn trong rƀŏng ntĭm nti an nuĭh gĭt blău siƀŭt, rdâk njêng trong leo văn hóa kơl neh dak, gay lơh chrai trong kan lơh an ƀon lan rluk mâl...
Đề cương mpeh văn hóa Việt Nam njêng luh ntĭt kơt tâm ban bản Cương lĩnh lor bôk năp mpeh văn hóa bah đảng cộng sản Việt Nam. Groi Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Toàn Thắng, Viện trưởng ơm Viện Văn hóa n'hanh hun hao, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh lah rjăp:
"Đảng hŏ ơm gĭt jru mpeh nău khlay bah văn hoá, kon nuĭh Việt Nam. Yor kơt nê̆, năm 1943 Đảng hŏ wơl geh mpeh du jâng văn hóa mhe, rnôk he nsĭt dơi tay n'gâng kan ri mbra rdâk njêng du jâng văn hóa mhe. Nê lah jâng văn hóa cách mạng n'hanh he mbra ân rdâk njêng du jâng văn hóa nê tĭng pe trong rƀŏng. Nê lah "jêng lam rnoi gĭt", "jêng khoa học" n'hanh jêng lam hvi". Tâm bản đề cương dja, Đảng he hŏ ntrŏng năl nău tâm boh đah cách mạng chính trị n'hanh cách mạng văn hóa, lah ân ƀư lôch jêh ăp tŏng "cách mạng văn hóa" ri mơ "lôch jêh dơi rơh rgâl uĕh nău rêh".
Tĭng GS Phong Lê, Viện trưởng ơm Viện Văn học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam: Đề cương mpeh văn hóa Việt Nam năm 1943 nsĭt geh nău khlay lịch sử tâm ban kơt nchrăp an măng bah năp Cách mạng, năl di nău khlay rđău kan mô dơi rgâl bah Đảng đah cách mạng văn hóa, gay văn hóa sol ngăn trong chrat ang an ƀon lan hăn:
"Đề cương văn hóa 1943. Nê lah cương lĩnh, siƀŭt nchrăp lor bôk năp. Geh đề cương nê ri mơ geh nău rdâk mpôl kan văn hóa. Kruanh Hồ Chí Minh nơm lah mpơl săk, du han săk văn hóa dŭt têh. Tâm nău ngăn geh cách mạng ri ân geh sol trong ma văn hóa, sol ang mpeh lý luận gay joi du njăr trong. Ân geh han săk văn hóa têh ri mơ joi dơi trong nê n'hanh tâm nê geh n'gâng tơm lah kruanh Hồ Chí Minh".
Đề cương mpeh văn hóa Việt Nam hŏ ntrŏng năl cách mạng văn hóa ŭch geh nău dơi ri ân tă bah Đảng rđău kan, nău dja ân dơi mpơl du bông rđău kan, Đảng way uănh khlay hun hao văn hóa n'hanh way dơn kan bah năp ăp nkô̆ nău mpeh văn hoá. Ta Đại hội lam dak tâl 13, Đảng he hŏ nchŏng kloh, ntuh kơl an văn hóa hôm mô hŏ tâm di đah chính trị, wăng sa. Nău nê mpơl lhăt jăp tâm rdâk njêng văn hóa tâm ban kơt mât bôk kan lam rêh jêng kon nuĭh. Ntơm bah lôch tâm nchră Văn hóa lam dak năm 2021, nău rgum tơm ndơ ntuh kơl gay ntuh kơl hun hao ăp trong kan văn hóa way lah nkô̆ nău dơi uănh khlay, siƀŭt tâm nchră gay văn hóa jêng jâng nsing ngăn, suan ntrôl an hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh, gay văn hóa "sol trong an ƀon lan lam dak hăn". PGS, TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên Rnâng kan Ủy ban Văn hóa, Giáo dục bah Quốc hội lah rjăp: Tơm ndơ an văn hóa mô dơn geh tât prăk kaih ma hôm lah nău way tĭng đă- trong kơl n'hanh tơm nuĭh kan đŏng:
"Rnôk he lah tât tơm ndơ ntuh kơl mpeh prăk kaih lah du tơm ndơ dŭt khlay ma trong ntuh kơl an văn hoá ntrŏng năl dơi ăp trong rƀŏng ma he an ƀư hun hao lor. Nău dja mô dơn nsĭt geh an văn hóa, ma hôm ring lam tât ăp trong kan êng ƀa ƀă bah nău rêh jêng kon nuĭh đŏng: kơt wăng sa, ntĭm nti mô lah khoa học công nghệ…ăp ntil nău kan êng ƀa ƀă tâm nău rêh jêng kon nuĭh, kơp lĕ ma chính trị. Yor kơt nê̆ ntuh kơl prăk kaih tâm trong kan văn hóa lah trong gay ntuh kơl an nău hun hao nsum bah neh dak".
80 năm rlău aơ, bah cương lĩnh văn hóa lor bôk năp, tâm ăp rơh bah cách mạng, Đảng n'hanh Ngih dak he dŭt uănh khlay ntĭk uĕh bah văn hóa gay njêng suan dăng rgum bah lam rnoi nuĭh gay ƀư nău wơl geh jêng ngăn ngăn. Nău dŭt khlay lah ân rdâk tay bôk nău kan gưl neh dak mpeh văn hóa, gay tĭng ƀư jêng ngăn ngăn tât rnoh hun hao jâng văn hóa neh dak. Aơ mbra lah suan ntrôl tay khlay, lah ntŭk nsing mpeh chính trị, nău tâm di gay ntuh kơl têh an văn hóa, droh rklaih mpeh tơm nuĭh kan an văn hóa. Aơ lah nău ŭch rŏng bah ăp nuĭh, gay rdâk njêng tay neh dak Việt Nam hun hao, he ân lăp rgum yơn mô chrai lêk, hôm mât dơi rup uĕh nău way ơm bah văn hóa Việt.
Rlău 80 năm, ăp nău mĭn bah Đề cương mpeh văn hóa hôm geh rnoh khlay kơt ơm đŏng, mpơl du n'hong hoch rloh rlău bah nău hun hao văn hóa, nău mĭn n'hanh nuih n'hâm trong rƀŏng bah Đảng mpeh văn hóa, gay kêng dŭt năl dơi nău ŭch tât bah văn hóa lah "sol trong an ƀon lan lam dak hăn"./.
Viết bình luận