Tă rnăk jêr jŏt tâm xă, rnăk wa Ayua Nha Phương, nuĭh Bru-Vân Kiều, ta ƀon Sing A, xă Ea Drông, nkual têh Buôn Hồ lĕ hao “rklaih luh ach o” bah năm 2017. Đah geh prăk đăp mpăn rlău 200 rkeh prăk du năm, wa lĕ dơi ƀư jay mhe nâp nâl. Wa Ayua Nha Phương an gĭt, nău nti nău kan lŏ mir n’hanh nti kỹ thuật tăm, mât rong ta Buôn Hồ dơi pơk ƀa ƀơ, an dơm, kơl kônh wa n’hao nău blău tuch tăm.

  Ăp nuĭh ntuh kơl tiăr nti, ntĭm an kônh wa mpeh mât chăm tơm tăm mpa rong, ƀư ntrong kan hợp tác xã mât bê, mât sŭr, mât ndrôk. An manh prăk nkra njêng, ntop kơl tơm tăm, mpa rong, ntĭm khoa học kỹ thuật. Nĕ lah nău ƀư dŭt na nê̆ an kônh wa kơt rnăk wâl gâp jŭt n’hŭch ach o, hun hao wăng sa nar lơ uĕh lơn.

Bu ranh ƀon Y Khuê Ayun, nuĭh Êđê, ta ƀon Kwăng A, xă Cư Bao, nkual têh Buôn Hồ an gĭt: ăp nău kơl đah neh gŭ, neh tuch tăm, ntĭm nti nău kan lĕ nsĭt tay âk săk rnglăy ngăn ngên, rgâl muh măt ƀon lan. Ƀon Kwăng A aƀaơ geh 210 rnăk đah bơi 1.000 nuĭh, ri geh bơi 100 rnăk ndrŏng, hôm e 3 rnăk ach o. Geh prăk ăp rnăk đăp mpăn da dê n’hanh âk lơn bah năp, âk rnăk geh prăk rlău 2-3 rmen prăk du năm. Wăng sa hun hao, nuĭh ƀon lan geh ndơ ndâk ƀư jay, rwăt năp ndơ tuch tăm, rgop prăk ƀư trong hăn thôn ƀon, nsrôih ndrel đah n’gâng kan ƀon lan ndâk njêng thôn ƀon mhe.

Ƀư trong thôn ƀon mhe aƀaơ geh 80%, rwach rgum ndŏk nja dŭt uĕh, koaih mpêh ăp pơh, ăp khay. Trong ƀon lan geh điện ang. Uănh khlay đăp mpăn mpeh rnă njrăng n’hanh mât njrăng bri dak, tâm rnglăp ăp nău chroh rƀŭn, uănh khlay ăp nău kơl nuĭh geh soan, rnăk ach o, rnăk êp ach o dơi manh prăk kơl an hun hao wăng sa rnăk wâl. Gâp dŭt rhơn n’hanh ntô̆ n’hao.

Ăp năm bah năp, nkual têh Buôn Hồ lĕ uănh khlay rgum nuĭh gay hun hao wăng sa-rêh jêng tâm nkual rnoi mpôl đêt. Bah năm 2019 tât aƀaơ, tă bah ăp bôk nău kan rƀŏng tĭng lam dak, nkual têh lĕ ntop kơl rlău 43.000m2 neh gŭ, 214 bồn n’gâr dak an rnăk ach o. Ƀư 20 rơh mbơh ntĭm, nkoch tơih nău kan, ndơ̆ nuĭh hăn pah kan ta dak bah dih; pơk 27 jrô ntĭm nău kan, wăch rgum rhiăng nuĭh rnoi mpôl đêt râng. Ƀư mhe n’hanh nkra rhiăng jay tâm rnglăp, tâm kơl; nta an bơi 3.000 rnăk rnoi mpôl đêt manh prăk chính sách đah dĭng lĕ nkah rnon rlău 121 rmen prăk. Wa Nông Văn Chắn, (rnoi Nùng) Kruanh ƀon Pon 1, xă Bình Thuận, nkual têh Buôn Hồ an lah: ăp nău kơl nĕ lĕ nta an nuĭh ƀon lan hao ƀư sa, hun hao wăng sa, đăp mpăn nău rêh.

Tâm thôn bah mpôl hên aƀaơ nar lơ hun hao. wăng sa, văn hóa, rêh jêng, rnă njrăng bri dak, nău rêh kônh wa aƀaơ dơi rgâl n’hanh dŭt uĕh. Rnăk ach o n’hanh êp ach o hŭch na nao, tâm thôn aƀaơ hôm 4 rnăk ach o, rnăk ndrŏng aƀaơ geh rlău 65%.

Wa Y Cing Mlô, Groi Kruanh UBND nkual têh Buôn Hồ an gĭt, ƀon lan dôl nsrôih jêng nkual têh loại 3 tâm năm 2025, rƀŏng tât jêng ntŭk hao jêng nklang nkual jêt mpeh bah lơ n’gor Dak Lak tâm năm 2050. Tâm trong hăn nĕ, nkual têh rgum prăk ntuh kơl hun hao wăng sa-rêh jêng nkual rnoi mpôl đêt, n’hao nău gĭt blău an nuĭh ƀon lan; nkre uănh khlay mkra nău kan, ntĭm nti nău kan an oh kon nuĭh rnoi mpôl đêt; ndâk njêng, ntĭm nti rmôt cán bộ lah nuĭh rnoi mpôl đêt.

Rlău ma ăp prăk bah Trung ương, n’gor tĭng ăp bôk nău kan rƀŏng tĭng lam dak ri nkual têh kơl an n’hanh tâm pă ăp tơm prăk ntuh kơl ndâk nkra ntung trong ta ăp nkual rnoi mpôl đêt. Aơ lah du nkô̆ nău geh nău rgâl mhe, dŭt n’hâm khlay gay n’hao nău rêh nuĭh ƀon lan, gay m’hâm ƀư rnoh nău rêh bah nuĭh ƀon lan ta thôn ƀon, lơn lah nău rêh bah nuĭh ƀon lan tâm nkual rnoi mpôl đêt mbrơi mbrơiđah rnoh rêh nuĭh ƀon lan nkual têh. Bah nĕ n’hŭch tâm ƀah đah ăp nkual êng.

Ăp nău kơl rnoi mpôl đêt lĕ n’hanh dôl mbơh ƀư rgop rgâl muh măt thôn ƀon, rgâl nău rêh nuĭh ƀon lan ta nkual têh Buôn Hồ, n’gor Dak Lak. Tă bah nĕ nâp nâl tâm rnglăp ăp rnoi nuĭh, ntrôl ăp nuĭh mô rlu hao, ndrel ty ndâk njêng ƀon lan ndrŏng uĕh, rgop ndâk njêng nkual têh “ndrŏng uĕh, tâm rnglăp./.