Nau nchrăp Luật neh ntu (rgâl nkra) ntop ăp nau ntrŭnh mpeh nau mât, dŏnh neh gŭ, neh tuch tăm tâm rgop ma nau kan tăch rgâl, ƀư nau kan, neh ƀư nau kan pâl n’aih geh huêng khlay, neh dâk ntŭk kan mpeh ba lơ, ƀư kan tâm nâm neh, neh njêng tă bah brôi dak lêng, nau ntrŭnh mpeh nau mât neh dak, rnă njrăng tâm rgop nsum ma văng sa gay ma ƀư ueh, nau dơi mpeh neh ntu...
Wa Trần Quý Bình-Giám đốc ntŭk tâm boh nau kan Hữu Nghị (n’gor Hà Giang) đă, nau ntrŭnh nchrăp rgum neh tuch tăm đah ăp nkuăl yôk, nkuăl jru ngai ân geh tĭng trong pơk nau dơi gay ƀon lan ntrơn rgâl nau dŏng ân tâm di ma nau vay, nau dŏng neh bah nŭịh rnoi mpôl đê̆ gay ƀư ân săk tam nau geh bah neh. Wa Trần Quý Bình, mbơh:
‘Geh âk neh tuch tăm mô dơi tuch tăm yơn hŏ rgum jêng ƀư neh tuch tăm ri ma bu ntrơn nkô̆ nau dŏng yơn lah geh lơi dơm mpŭng, âk ngăn, ngăn lah tâm nkualư tôk aơ ri âk neh tuch tăm mô geh dŏng, yơn lăn rgum ƀư jêng neh ƀư lŏ jêh ri mô dơi ntrơn rgala ri mơpŭng ngăn ndrel mô dơi ntrơn nau dŏng ri jêng neh tuch tăm êng ri ma săm ƀŭt ntrơn rgâl jêr, păng geh tât HĐND, mâp tât âk nau kan mêt uănh ndrel mbrơi ri ma khuch ngăn tât nŭih geh neh ma bu ŭch ntrơn rgâl ƀư nau kan êng đŏng.
Nau nchrăp Luật neh ntu (rgâl nkra) kŏ ntop nau ntrŭnh mpeh năm dŏng neh ndrel jŏ dŏng neh tuch tăm tĭng nau ntrŭnh ta Chương XII geh ntrŭnh mpeh nau ân dŏng neh. Nŭih geh ndơn nau dơi ân dŏng neh tuch tăm, pơk hvi ân ntŭk ƀư văng sa, rnăk vâl, nŭih mô dơi tuch tăm (Điều 213). Ntop tay nau ntrŭnh mpeh nau ƀư rgum, nchrăp neh ntu ân tuch tăm, nau dơi rgop dŏng neh, ntrơn rgâl nau dơi dŏng neh đah nau kan dŏng, ntrơn rgâl nau dơi dŏnh neh đah nau ƀư rgum, nau kơl an bah ăp ntŭk, ăp rnăk, ăp nŭih ƀư rgum dŏng neh gay ma tuch tăm.
Wa Hoàng Trọng Thuỷ-Nŭih ƀư nau kan tuch tăm ân lah, ăp nau ntrơn rgâl aơ geh nchră ndrel ƀư tŏng mra rgop nau njêng nau dăng ngăn ân hun hao tuch tăm:
‘Rnôk nơm pơk hvi nau nchrăp gay ma ƀư nau kan tăch rgâl neh tu đah nŭih ƀon lan ndrel nau kan tuch tăm mra geh n’hao tay ndrel nau nsôih ngăn nê lah pơk dơi rnoh neh gay ma ƀư tuch tăm tĭng nau ntrơn rgâl luật neh ntu gay ma pơk tay năm kan. Neh ntu lah geh tât ăp nŭih ƀư tuch tăm văng sa blau mô lah nŭih geh tơm prăk mô lah nŭih geh khoa học kỹ thuật mô lah bu dơi tâm rgop dơi âk rnăk ƀon lan gay ma tuch tăm njêng luh ăp til ndơ geh rnoh văng sa prêh, nsôih hao jêng tuch tăm têh lơn, nau nâp bah ndơ tuch tăm mra prêh lơn”.
Gay nau nchrăp Luật neh ntu (rgâl nkra) geh ân lah geh âk nau mhe lơn, geh nau khlay gay ntrŭt dăng nau kan rgum neh ntu gay ma rƀŏng hun hao văng sa tuch tăm têh, mhe. Mpeh rnoh neh dŏng tuch tăm bah rnăk vâl, săk nŭih, Điều 170 nau nchrăp Luật neh ntu (rgâl nkra) ntrŭnh rnoh dnơn nau dơi dŏnh neh tuch tăm bah rnăk vâl, êng săk nŭih mô rlau 15 tŏ rnoh jao neh tuch tăm bah nŭih đah ăp ntil neh. Nau ntrŭnh aơ, rnoh neh tơm tăm ăp năm bah rnăk vâl, êng nŭih dŏng âk ngăn tât 45 ha, rnoh neh tăm tơm tăm jong năm tâm nkuăl geh 150 ha, nkuăl rđŭng geh yôk lah 450 ha, rnoh neh tăm tơm bri njrăng sial, bri dŏng kan lah 450 ha.
Groi Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đình Thiên, Nŭih blau nau kan văng sa kơp dơn, ăp nau ntrơn rgâl bah nau nchrăp mra rgop nau rgum nau râng bah ăp ntŭk kan tuch tăm ntuh kơl lăp, tă bah nê, neh ntu mra dơi ƀư ueh nau hun hao săk tam ndrel nâp nâl lơn:
‘Bôk năp ân geh ăp ntŭk kan râng tâm nau ƀư kan aơ ma rnôk aơ rnoh ntŭk ƀư nau kan lăp ƀư nau kan tuch tăm mô âk, ngăn lah nau aơ ntŭk ƀư nau kan tăch rgâl râng kan ri lah ntŭk kan jê̆, ri ma nau kan bôk năp mhâm ƀư ân bu têh hao gay ma njêng n’gâng ân ăp ntrong kan aơ ndrel gay ma ntŭk kan tăch rgâl hun hap ân nơm geh du nau kan tơm nê lah nau khlay, nê lah nau kan kơl an mpeh neh ntu ân geh rgâl, lah mô ri nŭih ƀon lan mâp nau khuch, nau dơi mô dơi geh nau săk tam”.
Ăp nau ntrŭnh mhe mpeh nau mât ndrel dŏng neh tuch tăm, nau nchrăp Luật neh ntu (rgâl nkra) mra rgop nau ntrơn rgâl neh ntu tĭng nau kan bah ntŭk ƀư tăch rvăt, tŏng dơi nau ŭch bah ăp ntŭk ƀư nau kan văng sa ntrŭt dăng nau rgum bah neh ntu tĭng trong tuch tăm geh tăch âk, têh, rgum ndrel nâp nâl./.
Viết bình luận