Bah năp nơh, rnăk yuh Đinh Thị Trạm, tâm ƀon Groi, xã Ya Hội, nkuăl Đăk Pơ lah rnăk ach o. Năm 2018, rnăk yuh Trạm geh kơl manh prăk ân rnăk ach o, rnoh 47 rkeh tă bah Ngân hàng chính sách xã hội nkuăl Đăk Pơ gay ma tăm 2 ha kao. Ntơm rnoh prăk têm bah ndrel nau nsôih bah nơm, tât rnôk aơ, rnăk yuh geh 4 ha keo, 5 sào bum blang ndrel rong tay sur, ndrôk. Bôk năm 2023, jêh âk năm kan, ur sai yuh Trạm hŏ geh nkra ngih mhe ndrel jut moh săk tâm rnăk ach o bah ƀon Groi:

            “Sai hăn kan ngai, gâp ri gŭ tâm ngih têm nkrem geh đê̆ prăk, blau kchoh kho ao, tanh njuh ndrel ma oh nur tâm ƀon gay ma rklaih ach o”.

            Nkuăl Đăk Pơ rnôk aơ hôm bơi tât 2000 rnăk ach o ndrel êp ach o, geh 15% rnoh rnăk. Gay pơk trong kơl an rnăk ach o, rnăk êp ach o n’hao prêh rnoh geh, nkuăl Đăk Pơ hŏ ƀư nau kan kơl an tĭng trong ‘pă tong ndar rlau ma ân ka” gay ƀon lan geh ndơ dŏng, rklaih ach o nâp nâl. Tât rnôk aơ, 7/8 xã, nkuăl têh bah nkuăl hŏ ntĭm nti nau kan tâm ƀon lan geh 1.500 nŭih, pă rlau 21 rbăn thẻ bảo hiểm y tế ân ăp nŭih tâm rnăk ach o, rnăk geh rnoh nau rêh mô lăng geh âk, nŭih ƀon lan rnoi mpôl đê̆ nkuăl II, III ndrel rnoi Yuăn rêh tâm nkuăl jêr ngăn.

Wa Huỳnh Văn Hơn, Groi Kruanh UBND nkuăl Đăk Pơ mbơh, ndrel ma nau dăng mpeh tơm tao, tơm bum ri rnôk aơ nkuăl geh tay nau ndâk tăm byăp ndrel ma geh nau tăch nsum, ndâk njêng ăp ntil ndơ tăm OCOP gay n’hao săk geh ân ƀon lan, jut n’huch ach o nâp nâl:

            ‘Bôk nau kan nkô̆ nau bah neh dak n’huch ach o nâp nâl tâm nkuăl tâm nau rgum ăp tu tơm kan gay ma njêng ndoh ndơ dŏng gay rgâl nau rêh bah kônh wa. Nkre lah bah ăp nau kan kơl an tâm nau rêh jêng kơl an kônh wa tâm nau tuch tăm, mât rong, rnĭm nti kônh waq mô geh kâp rnơm, blau ƀư nau tuch tăm gay ma rgâl nau rêh”.

            Chư Păh kŏ lah nkuăl geh âk rnăk jêr jŏt, đah rnoh rnăk ach o hôm âk. Đah âk nau kan ntơm bah nkoch trêng, ntĭm nti tât n’hao nau ntuh kơl, năm 2023, rnoh rnăk ach o lam nkuăl huch 3,82% rđil năm 2021. Wa Nay Kiên, Kruanh UBND nkuăl Chư Păh, mbơh:

            ‘Ntơm bah tơm prăk bah bôk nau kan, ntơm bah nau kan ân geh săk tam gay ma leo lăp dŏng tâm nkuăl rnoi mpôl đê̆ ri nau kan n’huch ach o geh ƀư kloh, kơt lah bah năp nơh ăp nau kan ndâk tăm tay cà phê, n’hao nau geh jêng bah ntil mhe, nau kan tuch tăm, nau ntrơn rgâl ân tâm di tâm nau ndâk tăm tay bah nkuăl, rgum tâm ăp nau kan công nghiệp, tơm sa play geh rnoh văng sa prêh hŏ geh kơl an ngăn tât nau n’huch ach o”.

            Tâm lvang năm 2021-2023, n’gor Gia Lai hŏ pă rlau 400 rmen gay ma ƀư nau kan bah neh dak. Êng tơm prăk kơl an tă bah ngân hàng chính sách Ngih dak, Gia Lai kŏ ƀư nau tâm rgop tă bah ntuh kơl bah âk nau kan, âk nkuăl geh nau kan ueh, tring kan tâm di ma nau ngăn, pơk trong gay nŭih ach o pơk hvi nau hun hao tuch tăm, mât rong, n’hao nau geh jêng, rklaih ach o nâp nâl. Rnoh rnăk ach o bah n’gor ntơm 12,09% năm 2021 huch hôm 8,11% tâm năm 2023. Tâm nê, rnoh rnăk ach o lah rnoi mpôl đê̆ huch ntơm 25,58% năm 2021 hôm 17,05% tâm dŭt năm 2023, geh ndrel rlet nau dơi n’huch rnoh rnăk ach o tâm rnoi mpôl đê̆ geh rlau 3%/năm tĭng nau kơp dơn rnoh rnăk ach o tâm lvang năm 2022-2025.

            Wa Trương Trung Tuyến, Groi Kruanh Ban Dân tộc n’gor Gia Lai mbơh, tâm năm 2024, n’gor Gia Lai lŏ nsôih huch rnoh rnăk ach o tâm rnoh 2%, rnoh rnăk ach o huch hôm 3%, tơm ăp nhoat rgâl ndrel n’hao nau rêh ƀon lan:

             ‘HĐND n’gor rƀŭn ndrel mbơh nchră luh nau ntrŭnh ndrel jao nkô̆ nau ân ăp nkual, ăp ntŭk kan tâm nau ntrŭnh ƀư bôk nau kan bah neh dak n’huch ach o nâp nâl ri nau ntrŭnh ƀư ueh ndrel săk tam bah bôk nau kan aơ mra rgop nau âk ngăn tâm nau n’huch ach o tâm nkuăl rnoi mpôl đê̆. Rnôk aơ hên dôl râng nchră nau ân UBND n’gor ntrŭnh nau nchrăp n’hêl lơn tâm nau ntrŭnh ƀư nau kan. Tâm nê, rgum tu tơm kơl an ntrŭnh nkô̆ nau tâm năm mhe rlau ƀư ueh ngăn, ăp tu tơm aơ mra kơl an an nkuăl rnoi mpôl đê̆ rgâl nau mĭn, kơl an rnoh rnăk ach o bah nkuăl rnoi mpôl đê̆ tâm rơh tât n’huch ueh”./.