Rmôt ăp nuĭh geh nsing nơm tâm nkual rnoi mpôl đê̆ way gŭ rêh krêp dêh đah ƀon lan; nkre gĭt wât trong nchrăp, gung trong bah Đảng jêng way nuĭh ƀon lan nsing nơm. "nuĭh geh nsing nơm" way gĭt nău ŭch rŏng, mpŏng geh bah kônh wa ƀon lan, jêng ntung njŏ nthoi đah Đảng, Ngih dak n'hanh ƀon lan. Ta n'gor Dak Lak, aƀaơ geh 942 nuĭh geh nsing nơm, way mpơl nău khlay kan tâm nău nkoch trêng, rgŏ jă ƀon lan tĭng ƀư jăp gung trong, trong nchrăp bah Đảng, trong kơl, pháp luật bah Ngih dak.
Ta buôn Mlăng xã Ea Tar, nkuâl Čư̆ Mgar, n'gor Dak Lak lĕ dĭng nuĭh gĭt tât wa Y- Huăt Niê da dê (way kuăl lah Aê Trân), yor păng lah "Nuĭh geh nsing nơm" tâm nkual rnoi mpôl đê̆. Tĭng ƀư bôk nău kan rdâk njêng ƀon lan mhe, păng hŏ hăn tât tĭng rnăk rgŏ jă kônh wa ntlơi nău way ơm mât rong sŭr ndrôk mƀơk lêng – ntrơn du ngai ndrung sŭr djăr, ndrôk rpu luh bah nâm rôm jay rot, gay mât kloh uĕh an nhih jay rnăk wâl n'hanh ƀon lan. Nău ngơi bah păng dơi kônh wa djăt, nsing nơm n'hanh ƀư tĭng.
Lah du hê nuĭh geh nsing nơm tâm buôn, gâp way ndrel hăn kônh wa rnôk ăp tơ̆ geh nău khlay. Nkah kônh wa ân gĭt mât đăp mpăn rnă njrăng tâm ƀon lan, kônh wa, druh ndăm ndrel tâm mbơh ngơi gŭ rêh ŭeh lăng nsum, jăp gơih pah kan jan sa rlău dơi ăp jêr jŏt tâm nău rêh. Gâp dơi kơt nti ăp ntil nău gâp nkoch trêng tay an lĕ rngôch kônh wa ndrel tâm kơt nti gay nău rêh uĕh lăng lơn".
Ăp "nuĭh geh nsing nơm" tâm ƀon lan Rđe way gĭt dơi lah, he ân way leo lor gay kônh wa kơt tĭng ƀư; ndrel tâm rnglăp rdâk njêng ƀon lan nar lơn ma hơm răm đăp mpăn. Wa H’Ngọc Êban (way kuăl lah Aduôn Tăm) ntơm nơh lah Groi Bí thư Đảng uỷ xã Cư Suê, nkuâl Čư̆ Mgar, n'gor Dak Lak. Tât rlu ranh, păng sĭt gŭ rêh ta buôn Sut Mđưng, xã Cư Suê, n'hanh dơi kônh wa nsing nơm lah "Nuĭh geh nsing nơm". Săk wa H’Ngọc Êban n'hanh rnăk wâl leo lor ăp trong nchrăp, trong kơl bah Đảng, Ngih dak, n'hanh jêng ntŭk nsing an kônh wa buôn Sut Mđưng.
"Gâp way ntĭnh ntăn kônh wa he nsrôih ntrŭt đă oh mon kon său nsrôih pah kan jan sa, kơt nti uĕh ngăn, mô tĭng mpôl tih djơh nde. Kon său nti blău, me bơ̆ jăp gơih wăng sa, rnăk wâl hơm răm. He mô geh drăp ndơ an tay ma kon său ri mât dơi nău rêh đŏng, gŭ rêh uĕh gay kon he rgum kơt nti, jêh aơ tay joi geh nău kan uĕh an nău rêh."
Rgop an hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh, mât rnă njrăng chính trị, đăp mpăn lam rêh jêng kon nuĭh ta ntŭk n'hanh lah n'gâng tơm "ngơi ƀon lan djăt, ƀư ƀon lan tĭng", ăp "Nuĭh geh nsing nơm" rgop mô đêt đah pah kan mât ndray ăp rup uĕh bah rnoi nuĭh. Tâm ăp năm rlău aơ, wa Y Đheh Ayun (wa kuăl lah Aê Bình), lah "Nuĭh geh nsing nơm" ta Buôn Phơng, xã Ea Tul, nkuâl Čư̆ Mgar, n'gor Dak Lak hŏ nsrôih rgŏ jă kônh wa tâm buôn mât ndray ăp nău way ơm khlay tâm ƀon lan, cheh tanh rui brai, mât dơi 14 jay rot way ơm ta buôn, mât ndray 4 bor chĭng, bơi 30 nuĭh gĭt blău tŭr chĭng, goh gong, trah mon rup si trêng nti tay an rơh kơn bah kơi tay....
"Kônh wa ta xã Ea Tul hôm mât ndray ăp rup uĕh văn hóa rnoi nuĭh he đŏng. Mpôl hên way nkoch trêng an kônh wa mât ndray rup uĕh văn hóa rnoi nuĭh he nơm. Tâl bar geh Đảng, ngih dak ntop kơl mpeh tơm prăk jêng mbra dơi mât ndray tay ăp rup uĕh rnoi he nơm. Lah he ƀư roh văn hoá rnoi nuĭh he lah dŭt n'huach, dŭt rngot ngăn".
Wa H’Yâo Knul - Kruanh Ban dân tộc n'gor Dak Lak an gĭt, lam n'gor aƀaơ geh 942 "Nuĭh geh nsing nơm". Rmôt "Nuĭh geh nsing nơm" tâm ƀon lan rnoi mpôl đê̆ lah nsum, nuĭh Rđe lah êng dŭt di ma rhơn rnê. Ăp "Nuĭh geh nsing nơm" mô kă rnam jêr jŏt, hăn tĭng ƀon, goh tĭng mpông, dâl lăp tĭng jay, rgŏ jă kônh wa pah kan jan sa, jut jăng ji ngot n'hŭch ach o, ntlơi ăp nău way ơm rluk mâl, mât ndray săk tơm văn hoá, lăp rgum đah nsum mpôl lam ƀon lan.
"Đah nău hun hao bah nkual ƀon lan rnoi mpôl đê̆ ta n'gor Dak Lak lah êng n'hanh lam dak lah nsum, geh nău rgop mô đêt bah ăp nuĭh geh nsing nơm lah ăp mpôl kan n'gâng tơm, ntung njŏ đah Đảng, n'gâng kan đah ƀon lan. Tâm ăp năm rlău aơ, ăp nuĭh geh nsing nơm hŏ mpơl dơi nău khlay kan, ntŭk gŭ kan bah he tâm nsum mpôl lam ƀon lan n'hanh tŏng đah nău mpŏng ŭch geh bah Đảng ngih dak".
He mbra dơi lah, rmôt ăp "Nuĭh geh nsing nơm" tâm nkual ƀon lan rnoi mpôl đê̆ ta n'gor Dak Lak way leo lor trong hăn dâk bôk năp tâm ăp trong leo tâm rlong rŏng dak, ăp rơh rgŏ jă, lah ntung njŏ khlay đah n'gâng kan đah ƀon lan. Ngăn an saơ, ăp "Nuĭh geh nsing nơm" hŏ mpơl dơi nău khlay kan rgum tơm tâm nău nkoch trêng, rgŏ jă ƀon lan tĭng ƀư jăp gung trong, trong nchrăp bah Đảng, trong kơl, pháp luật bah Ngih dak; ăp bôk nău kan, trong nchrăp hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh, đăp mpăn rnă njrăng- rĭng uĕh bah nkuâl.
Viết bình luận