Nau ueh tâm nau vay tâm njêng bah rnoi Bahnar
Thứ bảy, 07:00, 15/06/2024 VOVTaynguyen VOVTaynguyen
VOV4.M'Nông: Đah rnoi Bahnar, nau vay tâm njêng geh ân lah sre nthoi nau tâm rŏng, tă bah nŭih ngai jêng oh nô tâm dăch, mto tâm ŭch, tâm kơl tâm nau rêh...Nau tâm njêng geh ƀư tâm nuih n’hâm ŭch êng, tâm dăch dơh, tâm kơl ndrăng nơm.

Tĭng nau vay bah rnoi Bahnar geh âk ngăn nau tâm njêng, ngăn lah: Tâm njêng jêng jăng, njêng oh nô, njêng me kon, mbŏ kon...Nau tâm njêng vay geh tă bah rnôk nơm mbơi. Kơt lah du hê kon se vay geh nau ji kuet, măng bĭch mbơi saơ, kon se nkoch ân bu rêh. Rnăk vâl kon se mra hăn mâp, dăn tâm njêng Mbŏ kon ân 2 nŭih, gay kon se bah nau ji kuet. Mô lah tâm rnôk ngêt ndrănh sa djăr âk nŭih mô dơi njrăng nau ji nuih, jêng geh nau tâm jin. Tât nar ba kơi, lôch aih ndrănh tâm săk bu têh, bu ranh tâm rjaih, nkoch nau ueh, nau tâm id, khân păng tâm dăn yŭ yai, jêh ri lŏ tâm njêng oh, nô, Mbŏ kon.

Nau vay tâm njêng bah rnoi Bahnar geh ƀư tâm nuih n’hâm nơm ŭch êng, leo nau ueh ngăn, ŭch ăp nŭih rêh ndrel ueh, tâm dăch tâm dơh, tâm kơl nsum. Wa Brôn, Ƀun, nai nti hŏ rlu ranh, tâm ƀon Tươh Klăh, xã G’lar, nkuăl Đăk Đoa, n’gor Gia Lai geh âk ngăn me, mbŏ, oh nô, băl bên tâm njêng, păng nkoch: Nau tâm njêng geh nau ƀư nơih, mô geh roh hoach:

‘Bah năp nơh bu vay nkoch, rnôk tâm njêng đah du mlâm djar ri nê lah tâm njêng oh nô, jăng dơm, geh nau khlay ngăn. Yơn lah, lah nơm dong syr ri ŭch dăn neh nti, ngăn lah gŭch ndrôk, rpu...tâm njêng têh kơt nê bu mô ŭch, mô lăng geh ôh...Săk gâp kơt lah tâm njêng yor nơm tâm ŭch rŏng, mô yor geh nau ŭch dăn drăp ndơ neh ntu ri ma tâm njêng gŭch djar dơm, yơn nau ŭch rŏng, tâm kơl, tâm ryơk hôm ueh lôch nau rêh nơm đŏng”.

Ntơm bah kăl e tât rnôk aơ, rnoi Bahnar hôm uănh khlay, mât ndrel trêng nau vay tâm njêng. Kônh wa tâm ƀon uănh nau vay aơ lah nau nthoi nau tâm rŏng, rnôk gĭt tât nŭih nơm ê mơng jêng oh nô, tâm dăch, tâm ŭch, tâm kơl tâm nau rêh. Bu ranh Ayŏ, ƀon Piơm, nkuăl têh Đăk Đoa, nkuăl Đăk Đoa, n’gor Gia Lai ân lah, nau khlay tâm nuih n’hâm tâm rnglăp bah rnoi Bahnar têh ngăn:

‘Rnôk tâm njêng mô geh nŭih ŭch tât drăp ndơ, ma nau tơm lah gay geh tâm kơl, tâm ŭch rŏng, ƀư bah nau tâm jin tâm lah gay ma tâm dăch tâm dơh, hăn ndrel tâm nau rêh. Rnôk hŏ tâm njêng ri bu geh nau nơih lơn vay geh nau tâm ŭch tâm kơl ăp nŭih mâp nau jêr lơn tâm nau rêh, gay lĕ bar ding geh nau dơi lơn, hun hao lơn”.

Gay ma ngăn ngên jêng oh nô, băl bên ngăn, rnôk ƀư tâm njêng bu mra kât ngăn sre brai tâm ty. Lah tâm njêng mbŏ kon, ri nŭih mbŏ nê djet dak toh ur păng tâm ngan ndrănh, tâm mpi ma mham djar ân ma nŭih kon nơm njêng ngêt, mô lah nŭih geh jêng kon nê pu toh tâm ntang ntơh Mbŏ, me njêng. Ƀư kơt nê geh nau khlay kơt lah kon hŏ pu toh me, toh mbŏ ndrel khân păng jêng Mbŏ kon, me kon du dak mham. Wa Suk, du hê nŭih gĭt âk ngăn mpeh nau vay bah rnoi Bahnar tâm nkuăl têh Đăk Đoa, nkuăl Đăk Đoan, n’gor Gia Lai, mbơh tay:

“Nau vay tâm njêng geh ƀư rjăp ngăn, lor ma 2 nŭih tâm njêng kŏ geh nŭih ƀư răch brah ân khân păng ndrel oh, nô, băl mpôl râng đŏng. Rnôk bu ôp brah nkre bu ôp bar hê, lah saơ tâm ŭch tâm njêng ngăn, uănh kơt oh nô du dak mham ri mơ ƀư tâm njêng. Rnôk ƀư ôp brah, khân păng lĕ 2 hê ân geh nau tâm ton: Mô tâm ndjơh, mô tâm ngơi kek, mô tâm răch rak, n’ăp ma rnăk vâl 2 đah bol ma moh nau mâp tâm nau rêh, tâm nau tât êng êng”.

Nau vay tâm njêng bah rnoi Bahnar lah du nau ueh ngăn, ntoh nuih n’hâm tâm rnglăp tâm nau rêh, nau rêh geh ƀon lan ryơk, mât ueh ndrel nkoch trêng bah ăp rơh. Wa Đinh Ngăm, Groi Kruanh Uỷ ban MTTQ nkuăl Mang Yang, n’gor Gia Lai, lah:

‘Nau vay tâm njêng aơ ueh ngăn, geh kônh wa mât, trêng đŏng. Ăp nŭih ƀư tâm njêng ri vay tâm rnglăp, tâm kơl, hăn ndrel ngăn tâm nau rêh rnôk geh nau mâp nau jêr, nau khuch, gay ndrel nsum rlet rlau nau jêr tâm nau rêh. Ngăn lah rnôk nơm ji kuet, rnôk hŏ tâm njêng bu bu vay uănh kơt lah nŭih tâm rnăk vâl, nŭih tâm dăch ngăn bah nơm, ri ma mâp moh nau kŏ geh tât bonh đă, kơl an n’ăp ma drăp ndơ ndrel nuih n’hâm đŏng. Ndri ma kônh wa uănh khlay, ŭch, mât ngăn nau vay ueh lăng aơ”./.

VOVTaynguyen

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC