Ta Ntŭk kan Hợp tác xã cà phê Lam Anh thôn Tuơh Ktu, xă Glar, nkuăl Đăk Đoa, n’gor Gia Lai, jay nhih ntă gạch chăng dơi jut rao kloh na nao, nđik săk. Aơ lah ntŭk ntơm bah “ăp nuĭh ƀon lan răm uĕh neh Glar”. Khân pơng rklaih luh dôih rnon na nao, dơi rêh tâm mô nar uĕh răm, n’hanh nchrăp lor ƀư luh ndơ geh nău trơn dơn đah nuĭh dŏng.

Đah ka chok cà phê tâm di 3 sao Bôk nău kan du xă du ntil ndơ OCOP moh săk bah hợp tác xã, nô Suân, nuĭh rnoi Ba Na, nkah gĭt tay tâm rnôk kăl i kăl e:

“Dôih rnon mro. Ăp năm luh prăk kon prăk me, lơ jŏ ri rnon lơ âk. Kăl e bu tăch neh tăch jay trok rnon. Oh nô tâm ƀon blao ngăn. Kăl e moh ndơ hóa học, du hê geh du nău ji nar lơ mbăn, ntưp djơh ntŭk ntô gŭ âm. Ndrĭ jêng ŭch rgâl nău mĭn tĭng rnăk wâl, moh ndơ kloh uĕh an ntŭk ntô, kloh an play neh aơ, jêng gây am ndrel hợp tác xã ƀư bôk nău kan cà phê kloh uĕh”.

Tăm tĭng trong  kơp dơn lam ntŭr neh mpeh cà phê kloh uĕh, tŏng ăp săk soan nuĭh tăm n’hanh mât njrăng ntŭk ntô gŭ âm (kuăl lah UTZ), ntơm bah bôk năp, prăk dŏng lĕ hŭch rlău 50% nkôp đah bah năp. Trong ƀư mir nâp nâl dơi hao rnôk nuĭh Ba Na ta nkuăl Đăk Đoa uănh saơ đah măt, dơi pă tĭng rkum play dŭm ma Hợp tác xã Lam Anh rwăt đah rnoh khlay rlău 2 tơ̆ nkôp đah rnoh ntŭk rwăt. Knŭng jêh 2 năm, nkual tăm kloh uĕh lĕ hao rnoh neh rlău 100 tơ̆. Nô Uê, nuĭh kan tâm HTX Lam Anh nchrăp tât tĭng mir cà phê ntĭm kỹ thuật an kônh wa, gay ăp nuuĭh dơi rêh ngăch dăng, rêh răm m’ak.

“Bah 2020, 100 rnăk râng nău kan aơ. 100 rnăk chop mir, ntrŭt đă kônh wa mô puh dak si pih, dak si ma ngih dak mô an, dŏng chế phẩm sinh học. He hăn ntĭm, hăn ăp jay tĭng đŏng”.

Gay nâp nâl ntŭk tăch an nuĭh kan đah rnoh khlay, an kơp tât “trong uănh nău kan” bah Giám đốc HTX, nô Lê Hữu Anh. Lễ Hữu Anh deh năm 1986 lah nuĭh geh nău mĭn rgâl têh ngăn yor bah năp đaơ, rnăk nô lah ntŭk tăch phân poh, dak si mpa rong tơm tăm têh ngăn neh Glar. Saơ naư nuĭh ƀon lan rwăt âk dak si gay puh an tơm cà phê, nô rgŏ jă kônh wa jut jăng nău bên ơm gay tăm cà phê kloh uĕh, nâp nâl, mât njrăng săk soan n’hanh ntŭk ntô gŭ âm. Tĭng Lễ Hữu Anh, nĕ lah trong hăn rklaih ach o, ƀư ndrŏng nâp nâl an kônh wa n’hanh lah mpông pơk an luh cà phê ntŭk aơ hăn ngai tât âk ntŭk rwăt lam ntŭr neh:

“Lah mô geh Hợp tác xã, mô geh nău rgâl mhe, mô geh nău rgâl kơt nĕ ri nuĭh ƀon lan nkra njêng tĭng nău mĭn, trong trong hăn ơm, tĭng nău way ơm. Gâp râng ri pơng rgâl, rgâl uĕh n’hanh he an mĭn pơng lăp nău kan jŏ jong. He nchrăp trong jŏ jong, nâp nâl, ma pơng tâm di đŏng”.

Bah ăp nuĭh ƀon lan ƀư lŏ mir ngăn ngên mbra dơi geh du nău kan lŏ mir sinh thái, du nsum mpôl ngăch dăng. Dŭt rhơn, trong ƀư lŏ mir lĕ đah nău kan, nâp nâl aơ dôl mbrơi mbrơi rêng hvi ăp ntŭk, bah ăp nuĭh geh nuih n’hâm kơt “ăp nuĭh ƀon lan răm m’ak uĕh lăng” ta xă Glar, an he nău mpŏng đah ăp nkual neh ƀon lan mhe hao sâm geh nâp nâl.