VOV4.M’nông: Tâm ăp năm bah năp, dơi nău ntop kơl bah N’gâng kan Khoa học n’hanh Công nghệ, 14 nău nchrăp ƀư mpeh tâm bôk nău kan “Ntop kơl kơt dŏng, jao an khoa học kỹ thuật n’hanh công nghệ ntrôl hun hao wăng sa-rêh jêng ƀon lan, nkual yôk, nkual rnoi mpôl đêt lvang 2016-2025” (kuăl lah bôk nău kan ƀon lan nkual yôk) lĕ dơi mbơh ƀư ta n’gor Gia Lai. Ăp nău nchrăp ƀư lĕ kơl n’hao nău wât pah kan jan sa, nsĭt săk rnglăy wăng sa ngăn ngên an nuĭh ƀon lan.

Nô Rơmah Hyoech (rnoi Jarai) ta xă Ia Kly, nkuăl Chư Prông, n’gor Gia Lai lah ngoăy tâm âk rnăk râng bôk nău kan “ndâk njêng ntrong kan kơt dŏng khoa học công nghệ hun hao cà phê” mpeh tâm bôk nău kan Ƀon kan nkual yôk bah năm 2019. Râng nău nchrăp ƀư, nô dơi ntĭm kỹ thuật mât chăm tâm rgop tŏ ntêm nkrem an 2ha cà phê bah rnăk wâl. Tât aƀaơ, mir cà phê bah rnăk wâl an săk geh rĭng rlău 5 tấn cà phê rlăi/năm, nsĭt geh nklăp 70 rkeh prăk.

“Ntrong kan lĕ ntop kơl an gâp đah trong dĭng ntrŭh dak ntêm nkrem, ntil cà phê n’hanh phân poh. Gâp saơ ntêm nkrem dŭt âk soan mât chăm kơt phân poh; mir cà phê hao jêng, hun hao uĕh”.

Rnăk yuh Đinh H’man, ƀon Hvắc, xă Ayun, nkuăl Chư Sê lah rnăk dơi n’gâng kan ƀon lan ntop kơl rgâl bah tơm tăm ntêm nkrem săk rnglăy an tăm mbo mỹ. Bah rnôk dơi săch râng ntrong kan tăm mbo, rnăk wâl yuh Đinh H’man lĕ dơi ntop kơl tăm mhe tâm rgop đah trong tăm mhe bah rnôk jŭr ntil tât rnôk pơ̆k. Tĭng yuh Đinh H’man, yan tât, yuh mbra nkoch trêng kỹ thuật tăm n’hanh mât mbo Mỹ an kônh wa tâm ƀon:

 “Jay gâp geh ƀư bum yơn yor neh êp dak jêng bum way khĭt, mpeh xă ntop kơl ntil đah phân poh n’hanh ntĭm kỹ thuật gay tăm mbo jêng mpôl hên dŭt rhơn yor mbo hao uĕh, êp pŏk jêng rnăk wâl dŭt răm”.

Ntrong kan tăm mbo Mỹ dơi ƀư ta xă Ayun, nkualư Chư Sê.

Bôk nău kan ƀon lan nkual yôk dôl geh âk nău rgâl dŭt n’hâm, đah nău hun hao wăng sa-rêh jêng bah ăp nkual hôm e jêrr jŏt, lơn lah nkual jru ngai, nkual rnoi mpôl đêt ta Gia Lai. Tĭng wa Nguyễn Văn Hợp-Kruanh jrô kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao ƀon lan nkuăl Chư Sê, ăp ntrong kan kơt tĭng n’hanh ăp nău kan jao an khoa học n’hanh công ngệ tâm nău kan tuch tăm-lŏ mir jêng geh nău rgâl nău wât bah nuĭh ƀon lan tuch tăm, rgop đăp mpăn nău rêh n’hanh wăng sa rêh jêng nkual nău nchrăp ƀư.

“Ăp khoa học mhe dơi nuĭh ƀon lan wât, djăt, lĕ rgâl kỹ thuật tuch tăm bah nău rluk mâl mô kơt dŏng ăp trong khoa học kỹ thuật lĕ gĭt kơt dŏng khoa học kỹ thuật, gĭt tăm mbo, tăm pih mât ndrôk n’hanh hun hao ăp ntil tơm dak si”.

Aƀaơ, Gia Lai lĕ n’hanh dôl mbơh ƀư 14 nău nchrăp kan tâm bôk nău kan ntop kơl kơt dŏng, jao an khoa học n’hanh công ngêh mhe ntrôl hun haom wăng sa-rêh jêng ƀon lan, nkual yôk, nkual rnoi mpôl đêt lvang 2016-2025, đah dĭng lĕ rlău 99 rmen prăk. Ăp nău nchrăp ƀư dơi mbơh ƀư 38 ntrong nău kan ta ăp ntŭk; ntop kơl jao an 79 trong ƀư công nghệ, ăp trong ƀư khoa học kỹ thuật dơi kơt dŏng an tuch tăm tâm rgop hun hao wăng sa rêh jêng ta nkual jru ngai, nkual rnoi mpôl đêt. Wa Trần Anh Tuấn-Groi Giám đốc N’gâng kan Khoa học n’hanh Công nghệ n’gor Gia Lai:

“Tă bah bôk nău kan aơ, nuĭh ƀon lan jêh rnôk mbơh ƀư ntrong kan kơt dŏng ăp khoa học kỹ thuật ri nsĭt tay săk rnglăy âk lơn nkôp đah tuch tăm way ơm bah năp đaơ, dơi nuĭh ƀon lan ŭch, kơl n’hanh mât an hun hao. Tă bah nĕ nuĭh ƀon lan rnoi mpôl đêt mbra đăp mpăn geh ndơ sa hao tay n’hanh đăp mpăn wăng sa”.

Tĭng N’gâng kan Khao học n’hanh Công nghệ, bôk nău kan ntop kơl kơt dŏng, jao an khoa học n’hanh công nghệ ntrôl hun hao wăng sa-rêh jêng ƀon lan, nkual yôk, nkual rnoi mpôl đêt tâm lvang 2016-2025 lĕ ndâk njêng geh đêt ngăn 1.200 ntrong kan kơt dŏng, jao an khoa học n’hanh công nghệ geh săk rnglăy, ntrong kan tâm di đah nkual tĭng ntŭk ƀon lan, nkual yôk, nkual ƀon lan rnoi mpôl đêt. Tâm nĕ geh đêt ngăn 30% ntrong kan ƀư tĭng ta nkual yôk, nkual ƀon lan rnoi đêt nuĭh. Ndâk njêng geh đêt ngăn 20% ntrong kan tâm rgop kơt dŏng khoa học n’hanh công nghệ tĭng trong ndoh ndơ, nta an nău rêh an nuĭh ƀon lan. Jao an đêt ngăn 1.500 công nghệ mhe, tâm di đah tĭng nkual, ntrŭt hun hao wăng sa-rêh jêng ƀon lan, nkual yôk, nkual rnoi mpôl đêt nuĭh.

N’hêl na nê̆ ta Gia Lai, ăp ntrong kan tâm nău nchrăp ƀư nkual yôk lĕ ntơm mât săk rnglăy, ngăn ngên ƀư rgâl nău wât, trong ƀư bah nuĭh ƀon lan. Đah nkual rnoi mpôl đêt ta n’gor, bôk nău kan lĕ kơl ăp khoa học kỹ thuật dơi kơt dŏng tay lam hvi, dơi mât nău geh, jâng nsan bah Gia Lai ta nău kan tuch tăm./.

          Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja