VOV4.M’nông: Đạ Rsal lah xă nkual jru ngai bôk năp bah nkuăl Đam Rông (Lâm Đồng) lôch jêh bôk nău kan rƀŏng tĭng lam dak ndâk njêng ƀon lan mhe năm 20217. 3 năm rlău, xă lŏ ƀư mhe rnôk dơi geh tâm di ƀon lan mhe n’hao prêh. Năm tât Đảng bộ, N’gâng kan ƀon lan n’hanh nuĭh ƀon lan Đạ Rsal dôl nsrôih rƀŏng tât nău ŭch ndâk njêng xă ƀon lan mhe gưl n’gor. Bah bôk nău kan rƀŏng tĭng lam dak ndâk njêng ƀon lan mhe, ăp ntil nău rêh-wăng sa-văn hóa bah ƀon lan lĕ n’hanh dôl rgâl na nê̆.

Tât thôn Phi Jút, xă Đạ Rsal, nkuăl Đam Rông (Lâm Đồng) ăp nar êp Tết Nhâm Dần 2022, mpôl hên gĭt saơ nău rgâl bah du ƀon tơm ta Tây Nguyên. Njok 2 đah trong jong rlău 10 km hăn tâm thôn, lĭr lar mir cà phê, tiêu, tơm ka dâu mât ndrŭng; mpeh bah lơ la bri; hăn let tâm nkual têh saơ âk chor jay têh; ăp trong hăn tâm thôn, ƀon saơ âk nkao si ntơr ang. Lĕ rngôch jêng ruh ndah ƀon tơm yôk bri uĕh, mhe n’hanh âk rup ndah.

Wa Triết K’soong nuĭh ƀon lan thôn thôn Phi Jút an gĭt, năm 2021 Covid-19 geh jêr jŏt, thôn lan mô geh nuĭh ntưp, nuĭh ƀon lan dơi chuh tŏng ăp vaccine. Chôt srê ƀư rnoh khlay ndơ phân poh dak si lŏ mir hao, yơn ndơ lŏ mir săk geh tăch peh, jêng rnăk wâl hôm e mât đăp mpăn, đê̆ đŏng hao bơi 10% nkôp đah năm bah năp. Bâh 4 ha cà phê n’hanh ndơ mât uănh 24 ha bri, wa geh 300 rkeh prăk. Geh ndơ đăp mpăn, năm aơ rnăk wâl mbra wơt Tết ơm hơm, rwăch rgum.

“Năm aơ, kônh wa ƀon lan kơt rnăk wâl gâp ƀư sa geh đăp mpăn, tâm nĕ mpôl hên dơi sŏk n’ăp prăk mât njrăng bri. Tết năm aơ rnăk wâl ƀư sa tết răm lơn năm e, rnăk wâl gâp rlak du đêt prăk rwăt tơm đào pâl tết, phe m’êt nklâm ƀănh chưng, sa sŭr gay wơt năm mhe. Yor srê hôm e jêr jŏt jêng rnăk wâl gâp ndrel ƀon lan, ƀư tĭng rjăp trong njrăng n’gang srê. Wơt năm mhe, rnăk wâl gâp n’hanh kônh êa sa tết hơm răm, đăp mpăn n’hanh mât săk soan, sa têt răm m’ak”.

Thôn Phi Jút đah bơi 200 rnăk, geh rlău 450 ha tơm tăm geh: cà phê, tiêu, điều, tơm ka yâu mât ndrŭng; nău kan mât rong ndrôk bê hun hao âk; Rlău 22 rmôt hôm e mât 450 ha bri n’hanh geh prăk mât bri. Rĭng geh bah ăp rnăk bah 100-120 rkeh/năm. Thôn knŭng hôm đêt rnăk ach o.

Wa Pang Pế Y Nhanh-Kruanh Phi Jút nkoch, rƀŏng tĭng ndâk njêng ƀon lan mhe, năm bah năp kônh wa mô knŭng ntrôl dăng kơt tĭng khoa học kỹ thuật an mât rong tuch tăm hun hao wăng sa, ma hôm an bơi 2.700 mét neh, rgop 700 rkeh prăk n’hanh rlău 400 nar luh ƀư trong, ndâk ƀư jay văn hóa mô lah ăp ndơ dŏng êng; ndâk njêng nău rêh uĕh lăng kơt ƀon lan gŭ, mât răk ntŭk ntô gŭ âm.... Tết Nhâm Dần năm 2022 aơ, bôl chôt srê Covid-19 hôm e jêr jŏt, Mpôl mât uănh êng ƀon lan dôl nsrôih nkoch trêng, rgŏ jă kônh wa wơt Tết đăp mpăn, ntêm nkrem.

“Năm 2021, chôt srê covid-19 ntưp jêr jŏt ta lĕ rngôch ăp ntŭk, Mpôl mât uănh thôn rgŏ jă nkoch trêng tât kônh wa gĭt ƀư sa, hun hao wăng sa rnăk wâl, ƀon lan. Yan cà phê năm 2021 mhe rlău, kônh wa tâm thôn pĕ geh âk nkôp đah năm bah năp, lŏ tăch khlay đŏng jêng nău rêh n’hanh nău geh bah kônh wa đăp mpăn. Wơt Tết năm aơ Mpôl mât uănh thôn rgŏ jă kônh wa sa tết hơm răm, ntêm nkrem đăp mpăn trong kan njrăng n’gang srê. Năm 2022 aơ, Mpôl mât uănh êng thôn nkah ntĭnh kônh wa nsrôih ƀư sa, mât săk soan, nâp nâl n’hanh nsrôih ndâk njêng bôk nău kan xă thôn ƀon mhe”.

Đạ Rsal lah xă ngai ngăn bah nkuăl Đam Rông, kâng n’har đah nkuăl Krông Nô n’gor Dak Nông n’hanh nkuăl Lắk bah n’gor Dak Nông. Xă geh 7 thôn, đah 2.742 rnăk, bơi 10.000 nuĭh, 80% lah nuĭh rnoi Bunong, K’ho. Tĭng wa Siu H’Bing-Groi Kruanh UBND xă, rnôk ntơm ndâk njêng ƀon lan mhe năm 2011, xă knŭng geh 12/19 rnoh ndơ ƀư tâm di. Ăp rnoh ndơ ƀư an geh ntuh kơl têh kơt: Ntung trong, dak bât, chợ, ngih sam ƀŭt, ngih dak si... mô hŏ jêh da dê. Tâm ban ma nĕ, xă geh âk kônh wa rnoi mpôl đêt hôm e âk nău tuch tăm ơm n’hanh rluk mâl, khuch tât hun hao nkra njêng, nău geh ăp nuĭh.

Ta năp ăp nău ntŭl rlong, Đảng bộ n’hanh N’gâng kan ƀon lan Đạ Rsal lĕ ndâk njêng Nghị quyết, ăp ăp bôk nău kan trong nchrăp ƀư na nê̆ gay ƀư tĭng, trong ƀư hun hao mât rong, tuch tăm; dŏng uĕh ngăn ăp prăk ntuh kơl bah Đảng n’hanh Ngih dak; mât uĕh soan dăng lam ƀon lan rgop ndâk njêng ăp rnoh ndơ ƀư.

Ndrel đah 4.200 rmen prăk ntuh kơl bah tơm prăk, xă lĕ rgŏ jă geh bơi 500 rmen prăk ƀư trong bê tông bah 7/7 thôn; ndâk ƀư ngih văn hóa, chợ, ngih dak si, ngih sam ƀŭt... Ntop kơl nuĭh ƀon lan ndâk njêng ta 150 ntrong kan nkra njêng, mât rong. Nău geh rĭng bôk nuĭh năm 2021 geh 62 rkeh prăk/du hê/năm, rnoh rnăk ach o hôm e 7%. Nghị quyết Đảng ủy xă n’gluh an nău rƀŏng tâm lvang 2021-2023, xă mbra lah ntŭk tâm di ƀon lan mhe gưl n’gor. Mpeh trong kan mât uănh Tết Nhâm Dần 2022, xă dôl rgŏ jă ăp tơm prăk ntop kơl nuĭh ƀon lan răm wơt Tết, lơn lah ăp rnăk ach o, rnăk dơi kơl.

“Mât uănh Tết an kônh wa năm 2022, mpôl hên uănh khlay ntop kơl ăp rnăk ach o, êp ach o, rnăk dơi kơl. Aƀaơ xă dôl rgŏ jă geh prăk bah ăp nuĭh lŏng bôk tôr lah doanh nghiệp, êng nuĭh, rmôt kan gay rwăt 60-100 nklâm ndơ an ăp nuĭh aơ. Mpôl hên tâm pă ăp rnoh ndơ êng êng tâm di đah tĭng nuĭh gay ntop kơl, m’hâm ƀư kônh wa geh du nău Tết răm m’ak, n’hanh hơm răm uĕh lăng”.

Năm Nhâm Dần 2022 dôl êp tât ăp ta lam neh dak bah gôl dak jru ngai tât nkual bri yôk n’har bri. Đảng bộ, N’gâng kan ƀon lan n’hanh Nuĭh ƀon lan Đạ Rsal dôl geh âk nău răm đah âk săk rnglăy dơi geh gay rƀŏng tât du năm mhe hơm răm, uĕh lăng. Nuih n’hâm tâm rnglăp ndâk njêng ƀon lan mhe nsĭt tay mông nar mhe an nuĭh ƀon lan ntŭk aơ, mâng ntrôl tay soan dăng gay ƀon lan dơi geh hao njoăt mhe xă tâm di ƀon lan mhe bah n’gor Lâm Đồng./.

          Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja