Bah nkual ƀon têh Kon Tum hăn tĭng trong Hồ Chí Minh rlơ̆ mpeh bah lơ nklăp 60km lah tât nkuăl Ngọc Hồi-nkual neh n’glah 3 n’har bri. Ta nkuăl têh Plei Kần tâm trôm wang n’gar dôl dơi ntuh kơl nkra uĕh du păng bia lŭ nkah tât ăp năm khay tŭp bom, ndrăk nsiu rtoh: “Trong Hồ Chí Minh Đông Trường Sơn lvang Ngọc Hồi-Lộc Ninh. Trong 18A, 18B nthoi Đông-Tây Trường Sơn: Ngọc Hồi-A Tô Pơ (1967-1975). Chỉ huy Sở Binh Trạm 37. Ntŭk khlay lơh phah, nking n’gang hô bah tahen trôk n’hanh bộ binh Mỹ-Ngụy). Tă bah păng bia aơ 3,5 km tĭng quốc lộ 40 hăn tât n’glah 3 n’har bri Việt Nam-Lào-Campuchia lah Di tích lịch sử lơh dăng Plei Kần, ta xă Đăk Xú. Aơ lah ntŭk năm 1966, Mỹ-Ngụy ndâk ƀư căn cứ tahen gay gŭ nkual n’glah 3 Đông Dương nking n’gang nău rdôl lơh bah tahen he bah Bắc lăp n’hanh bah Lào, Campuchia hăn tât. Wa Lưu Thị Minh Giang, Bí thư Đảng ủy xă Đăk Xú, nkuăl Ngọc Hồi an gĭt, Đảng ủy xã an uănh mrô, mĭn an ndâk njêng rmôt ndơn tay mât uĕh nău way ơm lịch sử têh dăng bah nkual neh n’glah 3 n’har bri:

“Tâm ăp năm bah năp Đảng ủy lĕ nsrôih ndâk njêng, nâp nâl rdâk ƀư têh nâp dăng. Ndâk njêng n’hanh nâp nâl kon nuĭh, hun hao rmôt đoàn viên druh ndăm, hun hao đảng viên tâm ăp thôn ƀon. Bah meng nĕ lah ntĭm nti chính trị nău mĭn an đoàn viên, druh ndăm n’hanh đah ăp ngih sam ƀŭt ƀa ƀơ nkoch trêng gay geh âk nău rgâl uĕh tâm nău wât mpeh nău khlay, nău way ơm uĕh lăng bah ƀon lan”.

48 năm jêh nar bri dak neh ntu nthoi du trong, nkual neh n’glah 3 n’har bri Ngọc Hồi, n’gor Kon Tum lĕ rêh jêng tay. Ta njok Sạc Ly Mỹ-Ngụy puh krih dak si hóa học nkhĭt lĕ tơm si pih gơ̆ aƀaơ lĕ uĕh ntrŭm tơm n’ho. Bơi 25.000ha tơm tăm đah dŭt âk tơm cao su, cà phê nsĭt tay âk nău uĕh hơm răm an rlău 60.000 nuĭh ƀon lan 17 oh nô bah nkuăl. Tât aƀaơ nkuăl Ngọc Hồi lĕ geh 5/8 xă, nkuăl têh tâm di thôn ƀon mhe, dĭng lĕ rnăk ach o lam nkuăl tĭng di rnoh an mhe geh 4,5% rnoh rnăk. Ndrel đah ndâk ƀư 34 km trong n’har bri ngih dak đah băl Lào n’hanh 13km kâng n’har đah dak băl Campuchia jêng trong n’har bri đăp mpăn, dăch dêh, đăp mpăn, kan ndrel hun hao, Đảng bộ, n’gâng kan ƀon lan, tahen n’hanh nuĭh ƀon lan nkuăl Ngọc Hồi dôl ndâk njêng nkuăl Ngọc Hồi jêng ntŭk ang nkual n’har bri. Wa Đình Cao Cường, Bí thư nkuăl ủy Ngọc Hồi, an gĭt Nghị quyết Đại hội Đảng bộ nkuăl rơh tal 7, năm kan 2020-2025 geh nău rƀŏng tât du năm kan ndâk njêng nkuăl Ngọc Hồi geh rnoh ƀư jêng đô thị loại 4:

“Ban thường vụ nkuăl ủy lĕ ntĭm rđău dŭt n’hâm ƀư tĭng ăp rnoh ndơ ƀư ndâk njêng đô thị loại 4 tĭng Nghị quyết mrô 26, nar 21/9/2022 bah Ủy ban thường vụ Quốc hội. Ban Thường vụ nkuăl ủy lĕ an nău ntrŭnh mbơh ƀư Bôk nău rgop an tâm nchră nkra tay đô thị ta nkuăl têh Plei Kần, kơt dăp rgum pơk hvi ntŭk ntô nkual ƀon têh. Kuăl jă, wăch rgum ntuh kơl du đêt ndơ nău nchrăp ƀư. Jêh chấm điểm ăp rnoh ndơ ƀư geh 76,6 điểm. Kơt nĕ lĕ geh điểm khlay bah rnoh ndơ ƀư nkual ƀon têh loại 4”.

Gay ƀư uĕh tay ndơ dơi geh lah ntŭk ta n’gul, nthoi trong wăng sa Đông-Tây rlău mpông n’har bri Bờ Y tât Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanma, ăp năm dăch aơ n’gor Kon Tum n’hanh nkuăl Ngọc Hồi lĕ an âk prăk ntuh kơl nkra tay an nkuăl têh Plei Kần. Ndrel đah nău pơk hvi rnoh neh bơi 2.900ha, nkuăl Ngọc Hồi rgum nuĭh ƀư tĭng bôk nău rgop tâm nchră nkra nkual ƀon têh. Ntuh kơl ndâk ƀư trong nklang nkuăl ƀon têh; mpeh bah dâng pơk hvi ntŭk ntô nkual ƀon têh, wang n’gar nkuăl... nkre kuăl jă, wăch rgum ntuh kơl du đêt ndơ nchrăp ƀư t6êh, kơt Ntŭk tăch rgâl, jay nkual ƀon têh, chợ; nău nchrăp ƀư nkual ƀon lan gŭ mhe nkuăl têh Plei Kân. Geh 32 năm hăn ndrel đah nkual neh n’glah 3 n’har bri bah nar ntơm ndâk njêng nkuăl Ngọc Hồi, wa Nguyễn Hưũ Tiến, jay ta nkuăl têh Plei Kần, an gĭt:

“Aƀaơ ntŭk ntô nkuăl ƀon têh dơi pơk hvi. Trong hăn jêh nĕ ntŭk ntô dŭt uĕh mpeh ntŭk gŭ âm aƀaơ dŭt tŏng ăp. Aƀaơ du đêt ndơ ƀư khlay lah ndơ ƀư rhŏ an ta ntŭk dôl dơi nkra tay n’hanh ndâk ƀư mhe. Bah kơi aơ jêh du đêt khay tay ri muh măt bah nkuăl têh mbra uĕh n’hanh kloh-uĕh-nđĭr lơn”.

Wa Trần Sỹ Hải, Kruanh UBND nkuăl têh Plei Kần, nkuăl Ngọc Hồi, an gĭt tât dŭt năm 2022 rĭng geh bôk nuĭh bơi 20.000 nuĭh ƀon lan nkuăl têh geh 452 rkeh prăk. N’gâng kan ƀon lan nkuăl têh geh ŭch hun hao nkual ƀon têh hăn ndrel đah nău n’hao nău rêh drăp ndơ n’hanh nuih n’hâm an ƀon lan:

“Đah du ntŭk geh neh bah nkual n’har bri, lơn lah nklang nthoi, Ủy ban nhân dân nkuăl têh mbơh ƀư tay uĕh ăp nkô̆ nău dăp rgum lĕ dơi n’gor uănh an n’hanh tâm rgop rjăp đah ăp n’gâng kan nău kan bah nkuăl tâm ôp an Ủy ban nkuăl ntuh kơl pơk hvi ăp trong hăn gay nkre rhŏ an hun hao wăng sa nkre rhŏ an trong kan mât njrăng bri dak. Rlău ma nĕ UBND nkuăl têh nkoch trêng tay, rgŏ jă ƀon lan rgum hun hao wăng sa, ndâk njêng nkual têh uĕh lăng n’hao nău rêh drăp ndơ n’hanh nuih n’hâm”.

Tă lah ntŭk khlay lơh phah, nking n’gang hô bah tahen trôk n’hanh bộ binh Mỹ-Ngụy, tă lah ntŭk tât si ghê geh phah khĭt đah dak si hóa học, nkual neh n’glah 3 n’har bri Ngọc Hồi aƀaơ lĕ rêh jêng tay. Đảng bộ, n’gâng kan ƀon lan, tahen n’hanh nuĭh ƀon lan nkuăl Ngọc Hồi dôl ndâk njêng tay nâp nâl ntŭk mât bri dak, jêng ntŭk ang ta trong n’har bri neh dak lvang rlău n’gor Kon Tum jong rlău 292 km kâng n’har đah 2 dak băl Lào n’hanh Campuchia./.