Tết way lah rơh trôk nar ta nkuăl têh Măng Đen, nkuăl Kon Plông, n’gor Kon Tum dŭt nđik tâm năm. geh năm jur tât dŭt nđik n’hanh geh mih phŭ. Ăp năm ba năp, tât ta ăp thôn ƀon bâh nuĭh Xơ Đăng ta rơh aơ, ăp rnăk ăp jay voăch rgum ta nă ŭnh gay ma njir răm n’hanh ngêt ndrănh yăng, ăp nău pah kan kơt lah rlu ƀât. Yơn lah Tết năm aơ ta Măng Đen aƀaơ lĕ dŭt êng. Nô Dương, ta ƀon Kon Pring, nkuăl têh Măng Đen, nkuăl Kon Plông, an gĭt, tết aơ jay gâp hôm nha geh vơt năch pâl nđaih đŏng. Năch pâl nđaih dŭt ŭch tât ta ƀon gay ma joi gĭt mpeh nău rêh bâh ƀon lan Xơ Đăng, ŭch uănh gĭt mpeh ngih rông, chĭng gong, njroh xoang. Nău pah kan mhe kơl an rnăk vâl geh tay nău geh, rhơn lơn, nău mĭn ueh lơn, gơih nđơr pah kan lơn.

“Gâp mĭn lah n’hao geh nău dơi bâh rnăk vâl, bâh ntŭk nơm gŭ gay ma hun hao wăng sa rnăk vâl. Tâm nchră tay na nê̆ tay nău kan nơm n’hanh rnăk vâl an geh ntrŭnh ƀư homestay vơt năch pâl nđaih. Tâm 3 năm aơ gâp ntơm ƀư tĭng nău mĭn nĕ. Tât rơh 30/4/2023 gâp ntơm geh pơk mpông vơt năch pâl nđaih tât gŭ. đah 9 jrô năch gŭ gâp geh prăk gay ma năp tâm nău rêh rnăk vâl, rong kon hăn nti tŏng ăp. Gâp lĕ geh kơt nău pah kan ƀư pâl nđaih ta du đê̆ ntŭk gay ma kơl an năch pâl nđaih ueh lơn. Kơt ta rơh tết aơ gâp geh nchrăp yơn ndơ sa way ơm bâh nuĭh Xơ Đăng gay ma mbơh tơih đah năch nĕ”.

          Bol ma hôm lah nkuăl dŭt jêr jŏt ta n’gor Kon Tum, yơn tâm ăp năm dăch aơ bâh geh hun hao pâl nđaih, ndrel đah nău geh bâh nău rêh si gle, nău ueh văn hóa bâh ăp mpôl rnoi ta ntŭk, kơt Xơ Đăng, Hrê..jêng nău rêh, nău kan, nău mĭn tâm pah kan jan sa bâh nuĭh ƀon lan lĕ geh âk nău rgâl. Kơt ƀon Vi Rơ Ngheo, xã Đăk Tăng, bol ma ngai ta nkuăl, mô lah ƀon Kon Vơng Kia, Kon Pring, nkuăl têh Măng Đen aƀaơ lĕ jêng ntŭk tât bâh năch pâl nđaih. Vơt nău ŭch ntrơn nău pâl nđaih ta ăp nkual neh mhe ta rơh tết ndơn yor gŭ ta jay rhơn tết way ơm, n’gâng kan ta nkuăl Kon Plông n’hanh nuĭh ƀon lan lĕ geh ƀư âk nău kan vơt năm mhe, rhơn Tết.

Ta năp tết năm aơ nkuăl lĕ geh ƀư rơh tăch ndơ Măng Đen mbơh tơih âk nău ueh êng bâh ta ntŭk ƀư an năch dŭt rhơn n’hanh dŭt ŭch. Yuh Nguyễn Thị Bích Ngọc, năch tât bâh nkuăl ƀon têh Hồ Chí Minh uănh năl n’hanh rvăt năp ndơ ta ntŭk tăch ndơ tâm pleh ngơi.

 “Lôch gâp tă hăn voăr ntŭk tăch ndơ rĭ ta aơ geh du đê̆ ntil ndơ kơt lah ngi ƀô kah, ngi bô kah ta aơ ăp nuĭh ƀư nkret ma ti da dê. Nĕ lah du ntil ndơ ma gâp mĭn lah an geh rlong rvăt. Nău ƀô kah bâh păng dŭt êng ngăn. Rlău ma nĕ hôm nha geh du đê̆ ntil ndơ tanh cheh way ơm, ntil ndơ ƀư ma ti đŏng. Gâp hăn âk ntŭk tĭng gâp uănh lah du nău ueh êng ta nkual aơ”.

N’gor Kon Tum uănh năl, nău dơi mpeh văn hóa bâh 7 mpôl rnoi ta ntŭk geh: Xơ Đăng, Gié Triêng, Bahnar, Jarai, Brâu, Rơ Măm n’hanh Hrê lah dŭt ueh êng ngăn, an geh sok uănh gay ma hun hao pâl nđaih. Tât aƀaơ, n’gor Kon Tum lĕ geh njêng âk ntŭk tât dut ueh, kơt lah ƀon Đăk Răng bâh nuĭh Gié Triêng ta xã Đăk Dục, nkuăl Ngọc Hồi, ƀon Kon Trang Long Loi bâh nuĭh Ba Na ta xã Đăk Mar, nkuăl Đăk Hà, ƀon Vi Rơ Ngheo bâh nuĭh Xơ Đăng ta xã Đăk Tăng, nkuăl Kon Plông... Yuh  Nguyễn Nữ Trà My, du hê bu năch geh ŭch hăn pâl rlưn lôch du pơh tât ta Kon Tum an gĭt nău mĭn bâh nơm.

 “Gâp tât ta aơ n’hanh dŭt rhơn yor nău way ơm văn hóa bâh ƀon lan rnoi nơm. Dŭt ueh mpơl nău êng mpôl rnoi. Nău ueh tay lah geh ăp nuĭh ƀon lan ta Kon Tum vơt dŭt nđơr, dŭt ueh, dŭt na nê̆ n’hanh ăp nău pah kan bâh ƀon lan dŭt ueh n’hanh dăch bên ngăn”.

Gay ma dơi geh tay nău pâl nđaih n’hanh kân jâng năch tât tay, n’gor Kon Tum dôl geh njêng tay âk ntŭk tât tâm ban kơt âk ntil ndơ dŏng mpơl nău ueh êng ta ntŭk. Tâm trong hăn pâl rlưn uănh gĭt nău ueh êng bâh nơm, năch mbra geh veh khâl bri hon êng ta Đăk Glei, Sa Thầy, sâm Ngọc Linh, dak bât leng dak ta Tu Mơ Rông, Kon Plông...mô lah ăp ntil ndơ geh ƀư bâh sâm Ngọc Linh ndrel đah âk ntil tơm ƀư dak si êng bâh Kon Tum tâm ban kơt dôl geh soan mhe rgŏ jă têh đah năch pâl nđaih. N’gor Kon Tum aƀaơ lĕ geh 186 ntil ndơ OCOP, tâm nĕ geh 1 ntil ndơ 5 sao n’hanh 6 ntil ndơ geh nău dơi 5 sao. Wa Phan Thanh Hoàng, groi Giám đốc ntŭk kan văn hóa, thể thao n’hanh pâl nđaih n’gor Kon Tum lah na nê̆.

“Nău way ueh ơm lah huêng khlăy bâh mpôl rnoi. Nău geh mât rbăy, n’hao ăp nău khlăy văn hóa way ơm an geh ƀư trĕ lam tâm ăp nău kan ăp nar n’hanh kơl an nău hun hao mpeh pâl nđaih. Gay ma geh âk rnoh năch tât đah Kon Tum rĭ an geh dŏng lĕ n’hanh n’hao ăp nău dơi. Ăp ntil ndơ pâl nđaih an geh ƀư âk ntil. geh âk trong kan mbơh tơih, mbơh n’hơ gay ma ƀon tơm, neh dak ăp nar lơ ma hun hao”.

Bâh nău n’hao nău dơi mpeh nău ueh êng tâm rgop đah mât rbăy, mât nău ueh huêng khlăy văn hóa ntoh lư bâh ăp mpôl rnoi oh nô, pâl nđaih Kon Tum dôl geh ăp nău rgâl mhe ueh. Năm 2023 nkuăl njônh ngai dŭt jêr jŏt ta Tu Mơ Rông vơt geh tât 10 rbăn năch pâl nđaih, nkuăl Kon Plông đah nkual pâl nđaih sinh thái ngih dak Măng Đen vơt geh 1 rkeh năch pâl nđaih..Tâm ăp nar tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, geh dŭt âk mpôl năch geh săch Kon Tum lah ntŭk tât uănh nău ueh năm mhe ta ăp nkual ƀon lan đăp mpăn ueh êng.

Ăp nău ueh mhe, nău dơi geh mhe saơ dŏng kan, Kon Tum dôl hun hao mpŏng tât hun hao mhe nâp nâl ta nklang bri yôk Tây Nguyên.