VOV4.M’nông: Tâm rnôk ndâk njêng ƀon lan mhe, nău ƀư tuch tăm, tâm rgop nkra njêng, tăch ndơ, nta an nău kan pah, n’hao nău geh an nuĭh ƀon lan geh nkô̆ dŭt khlay. Ta xă nkual jru Đạ K’Nàng, nkuăl Đam Rông, n’gor Lâm Đồng, nuĭh rnoi mpôl đêt lĕ tâm rgop đah Hợp tác xã Laba Banana tăm prit kah Laba dŭt geh săk rnglăy. Aơ lah ndơ OCOP 4 sao, dơi tăch n’gluh an ăp ntŭk tăch ăp dak Đông Nam Á, Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ n’hanh ăp dak Trung Đông.

Yuh Ka Huệ (rnoi K’ho) ta thôn Bun, xă Đạ K’Nàng, nkuăl Đam Rông, (n’gorn Lâm Đông) lah nuĭh bah Hợp tác xã Laba Đạ K’nàng. Pah kan ăp nar bah yuh lah rao prit, nkă prit n’hanh tâl dŭng. Nău kan n’gơih yơn prăk geh đăp mpăn ăp khay rlău 7 rkeh prăk. Yuh Ka Huệ nkoch:

“Bah rnôk kan ta Hợp tác xã Laba ri prăk geh dŭt đăp mpăn. Bah năp đaơ, rnôk mô hŏ pah kan ta hợp tác xã ri dŭt âk nuĭh ƀon lan ta aơ way hăn manh cà phê nse, hăn manh prăk kon âk bah dih. Bah rnôk geh hợp tác xã ri nău nĕ lĕ n’hŭch đêt, nuĭh pah kan dơi trok prăk khay jêng nău rêh đăp mpăn lơn. Ta aơ geh dŭt âk nuĭh ƀon lan ta nkual Pang Bah n’hanh Pang Dung hăn tăm prit đah hợp tác xã. Kan đah hợp tác xã ri geh prăk năp tâm nău rêh. Yor ăp khay hợp tác đă nuĭh hăn sre n’hanh rdêng rwăt prit bah kônh wa n’hanh prăk dơi trok lĕ. Ƀư cà phê du năm knŭng dơi geh du tơ̆, hôm tăm prit ri geh prăk ăp khay”.

Yuh Đặng Thị Phương geh rlău 1ha prit tâm rgop đah HTX

Ta thôn Pang Bah, xă Đạ K’nàng, prit Laba dơi tăm brach ta ăp dôr yôk. Rnă yuh Đặng Thị Phương (rnoi Dao) bah Lạng Sơn lăp ta aơ bah năm 1995, knŭng tăm tuh mbo n’hanh cà phê, nău rêh mâp âk jêr jŏt. Yơn 2 năm aơ, rnăk yuh lĕ tâm rgop đah Hợp tác xã Laba Banana Đạ K’nàng gay tăm rlău 1ha prit Laba, jêng nău rêh đăp mpăn n’hanh hun hao. Yuh Đặng Thị Phương rblang:

“Saơ hợp tác xã ƀư têh, prăk geh đăp mpăn đŏng. Hợp tác xã ntuh kơl an 50% prăk tơm ntil. Rnăk gâp aƀaơ tăm rlău 1ha. Bah năp đaơ tăm cà phê ri du năm knŭng geh 1 tơ̆; jêh nkŭp prăk rwăt phân poh n’hanh nuĭh kan ri mô geh âk. Yơn bah rnôk tăm prit ri đêt nar, ăp khay geh prăk bah tơm prit. Tơm dô lor ri sreh lor, geh đêt đă wăr năm. Gâp saơ prăk geh đăp mpăn lơn ăp tơm êng”.

Wa Nguyễn Huy Phương-Kruanh HTX Laba Banana Đạ K’Nàng an gĭt: Aƀaơ, Hợp tác xã dôl tâm rgop bơi 100 rnăk găy tăm rlău 300 ha prit Laba, tâm nĕ, rlău n’gul lah nuĭh ƀon lan rnoi đêt. Gay kônh wa tĭng đah tơm prit, Hợp tác xã tâm ton rjăp, ntuh kơl 50% prăk tơm ntil n’hanh phân poh, ntop kơl kỹ thuật. Nkre, HTX ton rwăt tât ta mir đah rnoh khlay đăp mpăn 5.500 prăk/kg prit rih tâm du rơh 5 năm. Nuĭh kan bah HTX tât ta mir rwăt, nuĭh ƀon lan knŭng kơp rnoh prit n’hanh sŏk prăk.

“Đah ăp rnăk tâm rgop đah HTX ri dơi ntuh kơl 50% prăk phân poh n’hanh tơm ntil. Mpeh kỹ thuật ri geh nuĭh tât ăp rnăk gay ntĭm an kônh wa tăm tâm di tăch n’gluh. Nuĭh ƀon lan saơ geh prăk geh sa lơn tơm cà phê, ri nuĭh ƀon lan tât HTX tâm rgop ký ton, rnăk ri đêt sào, 5 sào, 1ha, 2 ha... Têh hvi bah HTX aƀaơ ŭch pơk hvi tay 1 rbăn, 2 rbăn ha tay”.

Kan ta ntŭl tâl dŭng bah HTX, yuh K’Huệ geh prăk đăp mpăn rlău 7 rkeh prăk.

 Wa Mbon K’Thơm, Groi Kruanh Ủy ban nhân dân xă Đạ K’Nàng, nkuăl Đam Rông, n’gor Lâm Đồng an gĭt, bah năp đaơ, nuĭh ƀon lan knŭng tăm cà phê n’hanh ăp ntil tuh mbo, prăk geh mô đăp mpăn. Bah rnôk geh HTX Laba Banana Đạ K’nàng, kônh wa lĕ tâm rgop tăm prit Laba tăch n’gluh n’hanh pah kan ta ntŭk tâl dŭng jêng geh prăk đăp mpăn lơn. Nău ƀư aơ dŭt khlay tâm rnôk ndâk njêng ƀon lan mhe ta ntŭk. Bah nău ƀư tâm rgop nkra njêng lĕ rgop n’hao nău geh an nuĭh ƀon lan. Lơn lah prit Bala bah HTX Laba Banana Đạ K’nàng lĕ dơi kơp dơn ndơ OCOP 4 sào gưl n’gor, lah nău ntô̆ n’hao đah xă Đạ K’nàng mĭn lah:

“Hợp tác xã Prit Laba Đạ Knàng geh ndơ tâm rnôk ndâk njêng ƀon lan mhe bah n’gor, jêng lah rƀŏng tât geh ndơ nâp nâl, du xă du ndơ OCOP. N’hanh ndơ bah Hợp tác xã lĕ geh kơp dơn OCOP 4 sào gưl n’gor. Aơ lah nău lap mô knŭng an êng hợp tác xã ma hôm lah nău lap an nkuăl. Yor ndơ bah hợp tác xã ƀư luh nsĭt tay nâp nâl ta ntŭk. Lĕ rngôch ăp nău nĕ lah nău nsrôih nsum bah hợp tác xã kơt n’gâng kan ƀon lan”.

Quốc Học-Lơ Mu K’Yên VOV Tây Nguyên    

Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja