Wa A An Toàn, rnoi Dẻ Triêng (thôn Đắk Wâl, xă Đắk Kroong, nkuăl Đắk Glei, Kon Tum) lah nuĭh lĕ hao rklaih ach o bah 2 jâng lang mpang ty. 15 năm bah năp, rnăk wa A An Toàn mpeh tâm rnăk ach o. Neh têh, yơn knŭng tăm bum n’hanh tuch ba mir jêng ăp năm êp khay tuch tăm hăn sŏk phe ntop kơl bah ngih dak. Năm 2013, ur sai manh geh 120 rkeh prăk gay ntuh kơl tăm cà phê n’hanh rwăt ndrôk ntil sĭt mât. Knơm gĭt ntêm nkrem dŏng sa jêng nău rêh bah rnăk wâl mbrơi mbrơi đăp mpăn, 5 hê kon dơi hăn nti. Aƀaơ rnă nô A An Toàn lĕ jêng nuĭh ndrŏng bah thôn Đắk Wâl. Tă aơ 2 năm, ur sai lĕ ndâk ƀư du mlâm jay têh uĕh khlay 1 rmen 400 rkeh prăk. A An Toàn geh lŏ mir rlău 3 ha tăm cà phê, 2 ntu ka. Ndrung wang mât 8 mlâm sŭr me, du năm pơng deh bơi 200 mlâm. Lĕ rngôch wa mât jêng sŭr poăch mư tăch, đah rĭng geh du năm 15 tấn poăch. Bôk năm 2022 aơ, wa janh manh tay 800 rkeh prăk ntuh kơl rwăt du cân điện tử gay rwăt ndơ lŏ mir, n’hanh ƀư ntŭk tăch ndơ sa mpa mât rong. Gĭt trong ƀư sa, lŏ gơih ntĭm lĕ kônh wa tâm ƀon ndrel rklaih ach o jêng wa dơi kônh wa nsing nơm săch ƀư nuĭh ntoh măt HĐND xă Đắk Kroong. Wa A An Toàn nkoch:

Wa A Klok, xă Đắ Sú, Ngọc Hồi

“Tơm prăk Agribank lĕ ntrôl tât wăng sa bah rnăk wâl gâp dŭt têh. Gâp ŭch hun hao wăng sa gay geh ntop tay prăk. Jêh nĕ, ŭch ƀư du hê ntrong leo an kônh wa khân pơng uănh ntrong kan bah gâp ma ƀư, gay ndrel hun hao wăng sa. Tâm rnôk gâp geh nău mĭn kơt ri gâp dơi manh agribank. Rnoh prăk nĕ lĕ kơl gâp jêh nău mĭn n’hanh nău tăch rgâl bah gâp dơh lơn, săk rnglăy, geh tay prăk an rnăk wâl nkre kơl âk kônh wa tâm ƀon”.

Nô A Lê Chúc, groi kruanh giám đốc Agribank gŭ kan ta nkuăl Đăk Glei an gĭt: Aƀaơ nuĭh ƀon lan ta lĕ rngôch 12 xă tâm nkuăl lĕ gĭt tât tơm prăk n’hanh dŏng di nău ŭch jêng mât dŭt săk rnglăy. 5 năm plơ̆ ma aơ bah nuĭh năch lah nuĭh rnoi mpôl đêt lĕ hao âk. Knơm prăk aơ ma âk rnăk dơi rklaih ach o.

“Ƀư tĭng nău kan bah Agribank nĕ lah bôk nău kan 3 nău kan : lŏ mir, ƀon lan n’hanh thôn ƀon. Kơp tât aƀaơ hin, tơm prăk bah mpôl hên hao jêng n’hanh ntuh kơl an kônh wa ta nkual, lơn lah nuĭh rnoi mpôl đêt. Aƀaơ, mpôl hên lĕ hao jêng 856 rmen prăk, 90% tơm prăk aơ mpôl hên ntuh kơl an nuĭh ƀon lan, lŏ mir n’hanh thôn ƀon. Nuĭh ƀon lan lĕ nchrăp n’hanh gĭt tât tơm prăk ngân hàng, rgum tăm, mât chăm cà phê, cao su. Mât rong dŭt âk ta aơ lah mât ndrôk. Ri nuĭh ƀon lan lĕ đăp mpăn mpeh wăng sa”.

Ngân hàng Nông nghiệp n’hanh Phát triển nông thôn Kon Tum kơl lor prăk manh an kônh wa rnoi mpôl đêt ta Kon Tum hun hao wăng sa, jŭt n’hŭch ach o.

Wa A Klok, rnoi Xê Đăng ta ƀon Đăk Tang, xă Đắk Sú, nkuăl Ngọc Hồi nkoch đah mpôl hên năm aơ nchrăp geh 120 tấn cà phê rih. Âbaơ du nar rnăk manh 20 nuĭh pah kan gay pĕ cà phê. Wa A Klok lah du nău ntoh lư mpeh nkra njêng tuch tăm blău bah nkuăl Ngọc Hồi. Tă aơ 15 năm, đah tơm prăk manh 500 rkeh prăk, wa A Klok lĕ ntuh kơl hun hao 3 ha cà phê. Ƀư sa nar lơ hun hao, wa manh tay prăk gay pơk hvi mir cà phê 8ha. Aƀaơ wăng sa rnăk wâl lĕ nâp nâl, ngih wâl kloh uĕh, lĕ rwăt ndeh ô tô mhe. Năm e A Klok janh manh prăk gay ntuh kơl ndâk ƀư du jâng gung ih cà phê khlay 2 rmen prăk. A Klok an lah: ŭch tăch cà phê khlay ri an ntuh kơl uĕh, di trong tăm, mât chăm, pĕ n’hanh nkret njêng. Ƀư ndrŏng an rnăk wâl, nkre A Klok lĕ nta nău kan ƀa ƀơ an rlău 20 nuĭh pah kan đah prăk geh đăp mpăn. A Kloh nsrôih kơl ăp ntrong leo ndâk njêng ƀon lan mhe, kơl nuĭh jêr jŏt tâm ƀon geh prăk ntuh kơl nkra njêng, jŭt n’hŭch ach o.

“Knơm geh nău kơl bah Đảng, Ngih dak mpeh hun hao wăng sa nkual rnoi mpôl đêt Tây Nguyên lah nsum, lah êng nuĭh rnoi Xê Đăng ta xă Đắk Sú aơ. Bah năp đaơ, gâp knơm tơm prăk bah ngân hàng nông nghiệp, dơi manh 500 rkeh prăk. Rnoh prăk aơ gâp tăm cao su, ƀư trong, tăm cà phê. 3 năm bah kơi gâp geh play, bah nĕ rnăk wâl gâp lĕ đăp mpăn”.

Nkual rnoi mpôl đêt ta Kon Tum rgâl uĕh knơm kônh wa dŏng săk rnglăy prăk manh bah ngân hàng.

Wa Hà Thị Thanh Hòa, groi giám đốc Agribank Kon Tum an gĭt: Aƀaơ rlău 80% nkah rnon geh nuĭh manh prăk tâm nău kan lŏ mir thôn ƀon. Ngăch hao jêng rĭng geh tâm 5 năm dăch aơ rlău 15% n’hanh geh rlău 40% gưl nkah rnon nău kan ngân hàng lam n’gor. Rnôk nuĭh rnoi mpôl đêt dŏng, mât uĕh tơm prăk, khân pơng rklaih ach o du trong nâp nâl. Wa Hòa lah:

“Tâm ăp năm bah năp Agribank Kon Tum ntĭm rđău dŭt n’hâm ăp ntŭk ăp nkuăl mbơh ƀư săk rnglăy ăp nău kơl bah Ngih dak mpeh 3 nău kan ta nkual. Lơn lah ăp nkuăl jru ngai, mpôl hên mbơh ƀư dŭt n’hâm nău trok mô dŏng prăk măt ta nkual ƀon lan. Ntrôl dăng nu nău tăch rgâl ngân hàng mhe ăp nkual ƀon lan; mbơh ƀư ăp ndơ thẻ ma pơng tâm di đah nkual ƀon lan gay nuĭh ƀon lan dơh gĭt tât ăp trong trok prăk mhe. Tă bah nĕ n’hŭch an manh prăk kon khlay ta ntŭk”./.