VOV4.M’nông: Knơm geh ơm bah nkual neh yôk ŭnh, ba phê tăm ta nkuăl jru ngai Krông Nô (n’gor Dak Nông) geh ƀô kah ntĭt mpơl geh êng. Đah nău rƀŏng, ntop kơl bah ngih dak, nuĭh ƀon lan ntŭk aơ lĕ tâm rgop srih tăm luh ntil phe kah bah ƀon lan, nsĭt tay nău geh đăp mpăn bah ba lŏ.

Jâng gung ih bah Hợp tác xã lŏ mir Buôn Choah (nkuăl Krông Nô) dŭm ang nchrat măt nar. Nklăp 10 bu ur dôl ih rơ vơ ba. Yuh Triệu Thị Lan, rnoi Tày, ta thôn Cao Sơn, xă Buôn Choah, nkuăl Krông Nô, an gĭt, bah rnôk lăp Hợp tác xã, tăm ba tĭng di VietGap, nuĭh ƀon lan rhơn geh prăk âk lơn:

“Bah nău ƀư neh, srih tăm, puh dak si, rek mprah... ƀư đah măy da dê, lah nsum lah nău kan bah nuĭh ƀon lan aƀaơ dơh lơn. He knŭng uănh nđôi, nchih uănh ndâk âk nar srih ri puh dak si, poh phân... Ƀư dơh lơn ma săk geh lŏ âk tay”.

Ndrĭch lŏ Buôn Chóa way srih tăm ba kơt dŏng công nghệ mhe.

Wa Phạm Xuân Lai, Groi Kruanh Hợp tác xã lŏ mir Buôn Choah, an gĭt, ntŭk kan tâm rgop đah nuĭh ƀon lan srih tăm rlău 440 ha ba lŏ 2 yan, dŏng ntil ST24, ST25. Yan aơ săk geh ba rĭng geh 10 tấn 1 ha, n’hŭch đêt nkôp đah yan bah năp. Đah rnoh khlay ba rih rlău 8.000 prăk du ký, phe rlău 20.000 prăk 1kg, nuĭh ƀon lan geh rlău 50 rkeh prăk 1ha. Yor ntŭk prăp đêt n’hanh nuĭh kan đêt, Hợp tác xã knŭng mât tay du đêt ba gay kĭn phe tăch, mât 3 ntŭk tăch ndơ ta nkuăl Krông Nô, nkual ƀon têh Gia Nghĩa (n’gor Dak Nông) n’hanh nkual ƀon têh Buôn Ma Thuột (n’gor Dak Lak).

“Ƀư tĭng di VietGap pơng tŏng ăp uĕh ndơ, geh ntŭk joi tu tơm, ri rnoh khlay ndơ pơng hao âk. Kơt nô saơ nĕ, ba rih aƀaơ khlay 8 rbăn ngoăy, 8.200 prăk du kg. Ndeh ô tô ri du ntŭk 2-3 bôk lĕ lăp rdêng rwăt ba”.

Ndrĭch lŏ Buôn Choah ta bah dâng jâng yôk ŭnh Nâm Blang, ta kơh dak me Krông Nô, ta nkual Công viên địa chất lam ntŭr neh UNESCO Dak Nông. Ta aơ geh rlău 700 ha ba srih tăm ntil ST24, ST25 da dê, ăp ntil ba phe kah bôk năp lam ntŭr neh. Wa Hồ Quang Cua, nuĭh rwăt tăch ntil ba ST24, ST25, rnôk tât ta aơ an kơp dơn ntil ba phe srih tăm ta Buôn Choah kah lơn ta ăp nkual êng. Tĭng wa Trần Thị Thanh Vân, Kruanh Hội nông dân xă Buôn Choah, ndrĭch lŏ geh neh ăch dak Krông Nô, ntop đah neh lŭ brŭk yôk ŭnh lĕ kơl an ba phe Buôn Choah geh kah êng. Wa Trần Thị Thanh Vân nkoch:

“Mô geh ntŭk dơi geh ntŭk ntô geh ơm an kơt aơ, aƀaơ rnôk ma mpôl hên lĕ tŏng ăp trong nkra njêng, tŏng ăp uĕh kah ndơ ri dŭt âk doanh nghiệp joi tât, khân pơng rwăt rih khân pơng ŭch geh ntŭk tu tơm. Mpŏng ŭch bah mpôl hên lĕ ndâk njêng geh ndơ moh êng hôm ri m’hâm ƀư mât nâp pơng n’hanh mô geh ntŭk dơi geh tâm rlŭk ndơ đah ntŭk Buôn Choah. N’hanh mpôl hên nsrôih lah m’hâm ƀư ăp trong tâm di uĕh kah, aƀaơ lah VietGap tât aƀaơ mbra âk lơn tay, ƀư ba hữu cơ, gay ma n’hao nău khlay”.

Rek ba ta Krông Nô.

Wa Doãn Gia Lộc, Kruanh jrô kan tuch tăm mât rong n’hanh hun hao ƀon lan nkuăl Krông Nô, an gĭt, ndơ ba phe Buôn Choah lĕ geh kơp dơn OCOP 4 sao bah n’gor. Ndrel đah ndơ moh phe Buôn Choah lĕ geh, nkuăl dôl ndâk njêng ntô lĭr ndoh ndơ nsum Phe Krông Nô, gay joi ntŭk tu tơm n’hanh kơp dơn ndơ ntĭt êng an bơi 5000ha ba srih tăm bah dâng jâng ăp yôk ŭnh ta ntŭk. Yor rnoh neh geh đêt, nkuăl rƀŏng nkra njêng phe kah êng đah ntil ba ST24, ST25, srih tăm tĭng tâm di VietGap, rƀŏng tât nkra njêng ndơ hữu cơ, n’hanh wăch rgum ntuh kơl nkra njêng jru, n’hao nău khlay phe nkual neh yôk ŭnh.

“Mpeh nkuăl kơt ăp ngih pah kan way kan ri mbra tâm rgop rjăp đah ăp hợp tác xã gay ma pă an, mât uănh nkra njêng an uĕh ngăn. Tal 2 lah mbra an geh trong kơl an gay ma mât tay lĕ rngôch ndơ mô hŏ nkra njêng rhŏ an nkret njêng jru ta ntŭk. Mô knŭng lah tăch phe dơm, ma jêh nĕ dơi nkra njêng jru lơn, ntĭt nsa kơt ƀư ƀănh phở bah phe ST25, ƀănh phe ST25..., ri ndơ mbra n’hao rnoh khlay hao, mô di lah 20-24 rbăn 1kg phe tay, ma rnôk nĕ nkra njêng jru an khlay 1kg hao 50 rbăn prăk”.

Krông Nô lah ntŭk tât tâm trong “Trường ca bah dak n’hanh ŭnh” tâm Công viên địa chất lam ntŭr neh UNESCO Dak Nông. Ndơn geh ăp ndơ ntĭt mpơl êng geh bah neh n’hanh trôk nar, tâm rgop đah nkra njêng lŏ mir đăp mpăn, tơm ba ta nkual neh yôk ŭnh Krông Nô dôl nsĭt tay săk rnglăy ăp yan hơm răm an nuĭh ƀon lan./.

          Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja