VOV4.M’nông: Jêh du năm “tih ton”, nkuăl Dak Rlâp nsrôih tay tâm n’gul năm aơ mbra jêng nkuăl ƀon lan mhe bôk năp bah n’gor Dak Nông. Ndrel đah nău nsrôih bah lĕ trong chính trị, nuih n’hâm râng ndâk njêng ƀon lan mhe bah nuĭh ta nkuăl Dak Rlâp dŭt dơi kơp dơn. Tâm nĕ, geh nău rgop bah nuĭh Bu nong ta xă Quảng Tín n’hanh xă Dak Ru.          

Ăp nar dŭt năm, ta tring hăn tâm xă bah Quốc lộ 14 hăn rlău xă Dak Ru tât nkual jru ngai Đăk Ngo, nkuăl Dak Rlâp (n’gor Dak Nông) n’gôr răm ndeh Công nông rdêng ndơ lŏ mir. Ăp mir cà phê 2 ding trong ntơm jêh pĕ lêh. Ăp mir tiêu hôm e rlê play, nchrăp tâm yan pĕ. Wa Thị Djrong-Groi kruanh Rmôt kan bu ur xă Dak Ru, nkuăl Dak Rlâp an gĭt, trong hăn tâm xă aơ yor rmôt tahen bah n’gor Dak Nông ntuh kơl tâm rnôk ndâk njêng ƀon lan mhe. Kơt geh trong aơ đŏng, nău nkra njêng lŏ mir bah kônh wa ta ntŭk dơh lơn đŏng, rgop kơl xă Dak Ru tât lor ndâk njêng ƀon lan mhe; aƀaơ dôl nsrôih n’hao prêh, du đêt ƀon ndâk njêng ntrong lor.

“Knơm geh Đảng, Ngih dak uănh  mĭn, ăp ƀon n’hanh xă dôl ndâk njêng ƀon lan mhe ntrong lor. Lĕ rngôch nuĭh ƀon lan du nuih n’hâm bôl jêr jŏt, nuĭh Bu nong he nsrôih dŭt uĕh. Bôk năp mô gĭt tăm cà phê bah rnôk geh hội khuyến nông, hội nông dân tiărr nti ntĭm khoa học kỹ thuật tăm tơm cà phê mât chăm cà phê, tiêu. Aƀaơ cà phê n’hanh ăp ntil tơm tăm dơi ntĭm mât chăm tơm tăm. Năm aơ cà phê ta aơ săk geh âk, rnoh khlay đăp mpăn, nuĭh Bu nong he nar lơ hun hao”.

Trong hăn nkual tâm mir ta xă Quảng Tín, nkuăl Dak Rlâp.

Ta ƀon Bu Bir, xă Quảng Tín, nkuăl Dak Rlâp, Dak Nông, rnăk nô Điểu Khuyên lĕ jêh ih cà phê. Lĕ rngôch lĕ dơi tâl tâm ka dô gay prăp tâm jay lor rnôk wơt năm mhe 2022. Nô Điểu Khuyên nkoch, cà phê năm aơ nkre săk geh lŏ hao khlay lơn. Lơn lah knơm jêh ơm trong hăn tâm nkual tuch tăm jêng nău rdêng phân poh kơt rdêng ndơ sĭt jay dŭt dơh.

“Kônh wa dăn lah uĕh Đảng, n’gâng kan ƀon lan nta an ndâk ƀư trong hăn an dơi hăn nsong tâm ƀon n’hanh rdêng phân poh, ndơ lŏ mir bah kônh wa bah mir sĭt. Ndrel đah bôk nău kan 135, bôk nău kan ƀon lan mhe, ƀư 400 mét trong n’hanh ƀon lan rgop tay ƀư lĕ rngôch trong hăn tâm ƀon, nklăp 20 rnăk râng n’hanh ngih dak. Trong aơ geh nău rgop kơl ăp rnăk ƀon lan an neh, sreh tơm điều, tơm cà phê gay ndâk ƀư trong mhe dơh hăn kan, kônh wa gĭt nău uĕh geh trong gay hun hao wăng sa”.

Uănh saơ nău rgâl bah ƀon lan, wa Điểu Đum ta ƀon Bu Bir, xă Quảng Tín, nkuăl Dak Rlâp nkoch: mô knŭng trong hăn dơh, ma trong ƀư nkra njêng rgâl hao lơn, đăp mpăn nău rêh đăp mpăn đŏng. Wa Điểu Đum lah:

“Bah năp đaơ jêr jŏt, knŭng gĭt ƀư ba mir ƀư lŏ săk geh mô âk. Aƀaơ lĕ rgâl dŭt âk, gĭt tăm cà phê, tăm điều. Ngih dak ntuh kơl, ntop kơl jêng lĕ geh trong hăn tât ntŭk đah chay, đah bê tông lĕ hôm. Lah uĕh Ngih dak âk ngăn. Rnôk kop ji, ngih dak kơl đŏng, geh ngih dak si, dăch ƀon. Rnôk jêr jŏt ngih dak ntop kơl đŏng, kơt phe, bôh, ƀot ngot n’hanh dak mắm, kơl kônh wa jêr jŏt tâm ƀon tŏng tăp”.

Tĭng nău mbơh bah UBND xă Quảng Tín, nkuăl Dak Rlâp, trong hăn ƀon lan ta ntŭk lĕ ntơm jêh, đah rlău 70km trong chay, bê tông n’hanh nâp dăng, Ngăch hun hao wăng sa tâm ăp năm bah năp ta 13%. 5 năm bah năp, nău geh rĭng bôk nuĭh knŭng 15 rkeh prăk, yơn năm aơ geh nklăp 45 rkeh prăk, rlău 3 tơ̆ nkôp đah rnôk bah năp ntơm ndâk njêng ƀon lan mhe. Nô Điểu Minh-Kruanh Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xă Quảng Tín, nkuăl Dak Rlâp nkah gĭt tay: Xă ntơm ƀư bôk nău kan ndâk njêng ƀon lan mhe bah năm 2012, tât năm 2018 ri geh tâm di. Ăp năm bah năp, xă nsrôih gay mât ăp rnoh ndơ ƀư lĕ tâm di n’hanh nsrôih hao prêh.

Rmôt tahen ndrel soan ƀư trong ƀon lan mhe ta xă Dak Ru.

“Nuĭh ƀon lan ndrel Đảng, Ngih dak tâm rgop ndrel gay ndâk njêng ƀon lan mhe hao prêh. Lơn lah gâp nuĭh cán bộ Mặt trận tâm rgop đah nuĭh ƀon lan ƀa ƀơ nkoch trêng, bôk năp mpeh ƀư sa n’hanh mât chăm cao su, cà phê di trong; poh phân mât chăm tơm tăm, mât rong ndrôk, rpu. Ntĭt kơt ntŭk ntô gŭ âm đah Quảng Tín nar aơ an kloh uĕh, mpôl hên dôl nkoch trêng kônh wa kuih ntu gay tâp bôr ndŏk nja gay trong kloh uĕh”.

Nkuăl Dak Rlâp dôl nsrôih jêng nkuăl ƀon lan mhe bôk năp bah n’gor Dak Nông. Lam  nkuăl lĕ geh 8/10 xă dơi kơp dơn ƀon lan mhe, hôm ƀa ƀă 2 xă Dak Sin n’hanh Hưng Bình lĕ ndâk ƀư sam ƀŭt rhăch nău dăn đă n’gor uănh năl tay. Mpeh gưl nkuăl hôm e rnoh ndơ ƀư mrô 5 mpeh văn hóa, dak si, ntĭm nti n’hanh Rnoh an ƀư mrô 7 mpeh ntŭk ntô gŭ âm. Tĭng tâm nu nău ngăn n’hanh ngăch ƀư aƀaơ, nchrăp tâm n’gul năm 2022, nkuăl Dak Rlâp mbra jêh ăp ndơ gay ƀư sam ƀŭt rhăch nău dăn đă Trung ương uănh mĭn kơp dơn nkuăl ƀon lan mhe bôk năp bah n’gor Dak Nông.

          Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja