Paz trâu du lịch tox siêz huôv tsar

Pos Lương Thị Xuyến, Phưv Chủ tịch Ủy ban huyện Mù Cang Chải puz pâuz:

“Muôx 11 tsênhv chêi hâur Nghị quyết, huyện Mù Cang chải tsênhv kriz uô lok six cxix cxuô, hâur co muôx paz trâu chor chuôz zis uô tsêr tok kruô, paz trâu têx qơư du lịch, paz trâu chor jêx jok muôx hâux lưv uô…”

Niêv tix Đào Thị Thu Hương, Sêiz car qơư Du lịch Do Gia Group xar Phúc An, huyện Yên Bình hêik: txơưv nhiv kruôr uô, taz sik têx kror paz txix tsênhv chêi zos tỉnh Yên Bái tso tơưv tưz paz trâu taz viv cxiv tsa tâu têx hax huv du lịch muôx vênhx huôv cxuô mênhx cxưx sâuv pak đêx Thác Bà, paz trâu huyện Yên Bình kriz uô tâu thax tsav qơư du lịch jông:

“Tuôx ntơưv no, tsôngv kruô zuôr tâu đros uô cxuô luôs hâux lưv txuôk đros kriz uô cêr lov jêv đrâuv jôngr, nhoz so, tsêr nox hâuk, têx zav uô si hâur đêx cux li têx vênhx huôv mênhx cxưx jông nhoz ntơưv no…”

Cux li chor đôiv vênhx nghệ txơưr đuô, khov muôx 40 triệu đêiv nhiêx paz yênhx lix yiêz thiêz 3 triệu paz uô hâur yênhx shông, zos đôiv vênhx nghệ mênhx cxưx Cao Lan, jok Khuân Đát, xar Phúc An, huyện Yên Bình muôx nzir cxuô zav jông đuô chiê cơưv shâuv, phưx vưv tâu jông trâu du lịch cux li têx xor xưv vênhx huôv muôx ntơưv qơư. Niêv tix Thạc Thị Xinh, nhoz jok Khuân Đát, xar Phúc An, huyện Yên Bình shir phaz puz pâuz:

“Pêz đôiv vênhx nghệ yênhx lix tâu, cux muôx nhiêx chiê huôv tsar uô cxuô zav, txix shông 2019 txos nhiv no pêz cux tsik so, cơưv shâuv, hêik kriê lok vênhx huôv mênhx cxưx Cao La. Xar Phúc An nhiv no tưz muôx qơư du lịch, viv li pêz lok six shir phaz zos pêz đôiv vênhx nghệ tâu cxaz chuôz trâu chor tsaz yênhx vênhx huôv, vênhx nghệ chiê phưx vưv trâu tsôngv kruô”.

Lơưr Sở Vênhx huôv, Thể thao thiêz Du lịch tỉnh Yên Bái, txos nhiv no, thax tsav qơư tưz paz yênhx lix yiêz thiêz uô tâu jông 230 ntâu đôiv vênhx nghệ cxuô mênhx cxưx Hmôngz, Thái, Mường, Tày, Cao Lan…, chor nhiêx muôz huôv tsar uô zos 2,8 tiv đêiv ntâu. Đuô li, nhiêx txiêx txix tỉnh têx tsênhv chêi tsênhv paz zuôr têx chuôz zênhx phưx vưv sâu têx vuôz tsuôz ntơưv jêx jok muôx kriz uô du lịch côngv thôngx; paz huôv tsar pênhr jos du lịch; paz trâu hâux lưv khơưk tsês têx vênhx huôv phi vật thể ntơưv iz cxiê thax tsav qơư.

Lơưr Tỉnh ủy Yên Bái Nghị quyết sôr 82, njuôk xav uô txos shông 2025, Yên Bái tok tâu 1,5 triệu ntâu lênhx kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs, hâur co 400 cxênhz lênhx kruô ntiêx têz, chuôz ndê 14% ntâu iz shông. Phênhv sâu txix du lịch shông 2025 zuôr tâu muôx 1.500 tiv đêiv, chuôz ndê 26% iz shông, txênhz txos 7% tas nro tsiv gri uô nox hâur thax tsav du lịch, paz muôx hâux lưv uô trâu 12.500 lox tôngv hâur hâux lưv no.

Pos Vũ Thị Hiền Hạnh, Phưv Chủ tịch Ủy ban tỉnh Yên Bái puz pâuz: Khov muôx têx tsênhv chêi, tsưr ziv uô tsênhv tsênhz, tas nro cxiv luôs chinhr triv thiêz chor thax tsav qơư li sir jos, tas shông 2023, Yên Bái tưz zos yênhx qơư sưv jê đros tsôngk kruô, phênhv sâu njuôk xav tâu muôx 1.700 tiv đêiv ntâu, siêz đuô luôs hâux lưv tso tơưv lơưr Nghị quyết sôr 28.

Ciês 6 luz hli hâur shôngk shông no, tas nro tỉnh njuôk xav tok xar muôx 1,3 triệu lênhx kruô đros phênhv sâu tâu muôx 1.000 tiv đêiv ntâu.

Yên Bái nhiv no tưz muôx tâu côngz bê lok du lịch nhoz thax tsav Tây Bắc, taz sik chiê paz trâu Yên Bái zos yênhx qơư du lịch jông, yuôr ntâu hâux lưv tsuv sir jos uô cov tâu truôx trâu hâur ntu zuôr txos. Pos Vũ Thị Hiền Hạnh hêik:

“Tỉnh tsêx trung chox kriê, cxơưz cxiz, paz cxuô kror lơưr cui tênhv chiê chor qơư kinh doanh dịch vuv du lịch uô truôx jông, gra siêz tsơưr lươngv têx hax huv du lịch muôx ntơưv qơư, đros co zos kriz uô têx hax huv du lịch yiêz, jông muôx nhoz tỉnh Yên Bái, paz muôx tâu têx qơư jông jav, cxơưz chôngz lênhx tuôx ndis shuôk”.

Ntu zuôr txos, Yên Bái cux tsuv chuôz cxaz sir zôngv khoa học công nghệ hâur luôs hâux lưv cxiv uô du lịch; huôv tsar du lịch đhâu têx hâux lưv sik côngv uô đros iz cxiê thax tsav qơư hâur thiêz đrâuv têz qơưk; cxơưz cxiz tâu ntâu tsưr tsix muôz pênhr nhiêx tuôx cxiv uô qơư du lịch cov truôx jông./.

Đinh Tuấn-Lik Thox cxêik nhênhv

Lênhx nênhs khoa học đros nôngx mênhx uô tâu têx chiv cheix jông

          “Tsoz chos thanh long plơưr liêz txi txir pov muôx chêx cuk kinh têr siêz, txi ntâu jiês, zôngx ziv chos, zôngx ziv tsoz phưz, iz shông sâu 24-25 jiês txir”

          “Sâu tâu ntâu txir, iz shông cur chuôz zis sâu tâu 20 tênhr txir sâuv 2 cxênhz yiv ndis ar chos. Pov muôx chêx cuk kinh têr siêz”.

          Trơưk li nôngx mênhx xã Nà Bó thiêz xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La li pheiz kênh. Đros yar lengx, tsơưr lươngv taz por, tâu chos lơưr tsưr ziv ViteGap, txir nox kaz, jông gâux, tỉnh Sơn La li txir thanh long plơưr liêz nhiv no tsênhv tâu muôs tơưv trâu têx niêv ciêz sâuv têx têz qơưk Tây Âu. Tiểu vương quốc Ả Rập UEA, Nga…Nhiv kruôr jê ntơưv no, HTX kôngz nuv Quỳnh Thuận, xã Chiềng Pha, Thuận Châu li 5 tênhr txir thanh long plơưr liêz tưz tâu muôs sâuv trâu niêv ciêz Italia thôngz đhâu HTX kôngz nuv Ngọc Hoàng, huyện Mai Sơn thiêz Công ty TNHH zav nox hữu cơ Hà Nội. Hâux lưv no ziv khav tênhv tâu đề tài câó tỉnh “Chos siv thiêz xeir nôngz Thanh Long huv đros tsưr ziv tsêz chos ntơưv tỉnh Sơn La” li chêx cuk tsênhv tsênhz zos tiến sĩ Vũ Quang Giảng uô.

          Tix lâuk Giảng pheiz kênh: Txix 5 cxênhz yiv ndis xuz thơưx mak đề tài krêz uô hâux lưv chos siv shông 2010-2012 ntơưv chuôz zis zơưv Nguyễn Quang Vinh, nhoz tiểu khu 7, xã Nà Bó, huyện Mai Sơn, đhâu co krêz uô yênhx dự án mê muôx Sở khoa học công nghệ tỉnh Sơn La thiêz Viện jâuz txir ntông TW paz txưv yênhx côngz, txos nhiv no, đề tài tưz hlôngr tsưr ziv chos txir thanh long plơưr liêz trâu nôngx mênhx ntơưv têx huyện Mai Sơn thiêz Thuận Châu, đros mênhv chêx tax 350 hecta ntâu:

          “Grê xiv huv txir thanh long plơưr liêz sâuv iz hecta lok six siêz. Côngv đros pêz zôngv công nghệ chiê uô viv li chos tâu txir thanh long tsi trơưk chiv cheix. Tiv zix, tsơưr lươngv txir thanh long Sơn La njuôs xav zuôr muôx tsơưr lươngv jông li têx txir thanh long nhoz têx qơư txơưr”.

          Zơưv Nguyễn Quang Vinh nhiv no zos Giám đốc HTX Ngọc Hoàng-Mai Sơn muôx 200 lênhx nênhs HTX thiêz têx ziv chuôz zis sik côngv chos thanh long, đros mênhv chêx zuôr xar 300 hecta. Lơưr zơưv Vinh: No zos tsoz chos muôx tsiv grê kinh têr siêz, chungz fênhx 40 tênhr sâuv iz hecta, tso lok phênhv sâu 400 tsov đeiv iz hecta. 2 zav nôngz thanh long plơưr liêz zos Long Định thiêz Đài Loan mak đề tài xeir lok zix huv đros thiêz tsưr ziv tsêz chos nhoz tỉnh Sơn La:

          “ Thanh long tsi muôx shông tưs sâu tsi tâu chiv cheix, zos iz hâur têx tsoz chos phax tar qiv hơưv txơưr txar jông. Pir đros ar têz Sơn La mak tsi tâu muôx tsoz chos tưs chos tâu jông li txir thanh long”.

          Tiến sĩ Vũ Quang Giảng tâu pâuz zos lênhx nênhs khoa học muôx ntâu côngz tsinhx nhênhz chơưv tâu sir zôngv thiêz tưz tâu Trung ương Hội nôngx mênhx Việt Nam kruôk zos lênhx nênhs khoa học nôngx mênhx. 32 shông uô côngz xưv ntơưv tsêr cơưv đại học Tây Bắc, TS.Vũ Quang Giảng tưz muôx 21 jax pov tsir, jax sâu đăng sâuv têx pov tsir khoa học hâur têz qơưk thiêz phêv thaov ntiêx têz, cxaz chuôz uô 16 đề tài, dự án têx cấp. Tix lâuk zos Chủ nhiệm 13 đề tài (2 đề tài cấp Bộ, 5 đề tài cấp tỉnh, 2 đề tài cấp têz qơưk thiêz 4 đề tài cấp cơ sở).

          Đros đề tài “Chos siv thiêz xeir nôngz txir Thanh Long huv đros qiv hơưv ar têz ntơưv tỉnh Sơn La”, iz cxiê đề tài jông zos tiến sĩ Vũ Quang Giảng krêz uô yênhx côngz zos: Đề tài cấp tỉnh “Nhênhz chơưv tsưr ziv phax tar caz tho nox txir trâuv nhux tỉnh Sơn La” tưz xav tênhv 17 zav caz hmoz, 7 zav caz uô hiêv sâuv tsoz txir trâuv nhux, ndar txos phax tar 3 zav caz uô hiêv tsênhv zos: caz tho nox txir trâuv nhux thiêz tho nox nôngz txir trâuv nhux….Đề tài cấp Bộ: Nhênhz chơưv caz hmoz uô hiêv iz cxiê tsoz chos tsênhv nhoz tỉnh Sơn La, tưz cxiv tsa Bộ Atlat têx zav caz hmoz, uô ntâuz ntơưr kriê thiêz nhênhz chơưv trâu shux xênhz kôngz nuv hâur têx tsêr cơưv đại học thiêz cao đẳng ntơưv Sơn La.

          Lơưr tiến sĩ Đỗ Hồng Đức, Phưv hiệu trưởng Tsêr cơưv Đại học Tây Bắc: Hâur hâux lưv kriê thiêz thox cxov, TS. Vũ Quang Giảng đros têx cưk kriê Khoa kôngz jôngr nuv tsênhv yax six txix têx nhênhz chơưv chox lok  kriê uô tsênhv tsênhz, paz cxơưz shux xênhz nhênhz chơưv, zôngv khoa học lok cơưv shâuv cux xưk li uô hâur tsênhv tsênhz. Niêx shông, khoa muôx cưk kriê li 5-7 đề tài cấp cơ sở, shux xênhz li 10-15 đề tài uô tsênhv tsênhz. Ntâu đề tài tax giải siêz hâur têx jiês tưr cấp têz qơưk:

          “Cưk kriê Giảng li têx đề tài reik đros tsênhv tsênhz nhoz tiv phaz, gôngr phênhv muôz siêz yar lengx tsoz chos, txu grês pox nhuôk li têx ruôr hiêv hâur hâux lưv tsêz chos. Cưk kriê zos iz hâur têx lênhx nênhs jông, uô ntêx nyuôk hâur uô jênhv vưv nhênhz chơưv khoa học”.

          Tiến sĩ Vũ Quang Giảng li siêz xar njôngr zos zuôr muôx cxaz ntâu nhênhz chơưv, tâu sir zôngv lok hâur tsênhv tsênhz luz nênhx, gôngr phênhv đros nôngx mênhx tsiv uô tâu têx chiv cheix sâu tâu jông./.

(Bích Thủy-Txâur Vax cxeik nhênhv)