Đắk Lắk sir jos uô cov tiêr kho đuô chor tsêr đaz tuôs, lav nhoz uô ntêx txos chêix ntux nas

“Lok six shir phaz tsik pâuz hêik li chak, lok six muôx tsiv gri, muôx iz luz tsêr khor jông trâu chuôz zis nhoz chiê gâux yar, gâuv nas. Zuôr txos no oz niêv txir zuôr sir jos khưr uô nox, sir jos huôv tsar kinh têr”.

Co zos pos Ngô Thị Kim Xuyến, nhoz tôv dân phố 1, thị trấn Quảng Phú, huyện Cư Mgar thiêz niêv tix H En Niê nhoz jok Kmiên, xar Ea Drông, thị xar Buôn Hồ li têx luk hêik pâuz hâur hnuz kriz uô cxiv tsa tsêr yiêz.

Chor tsêr no tâu uô lơưr Đề anr cxiv uô yiêz 4.285 luz tsêr trâu chor ziv chuôz zis pluôs, chuôz zis zuôr xar pluôs sâuv thax tsav tỉnh Đắk Lắk (hu uô Đề anr 214) zos Công an tỉnh sêiz car, kriz uô txix hâur hlik hli 3 shông no. Lơưr co, đros chor nhiêx xar muôx 343 tiv đêiv, iz luz tsêr cxiv uô yiêz tâu paz 80 triệu đêiv, hâur co muôx 60 triệu đêiv zos Trung ương paz thiêz 20 triệu đêiv zos chor nhiêx txiêx têz qơưk tỉnh paz. Đros co, đề anr cux paz kho đuô 1.120 luz tsêr đros phênhv paz 30 triệu đêiv iz luz.

Đhâu iz đraz hli kriz uô, tưz muôx 1.026 luz tsêr nhoz Đề anr 214 tâu kriz uô, njuôk xav zuôr uô tiêr hâur hli 4 zuôr txos. Thiếu tướng Lê Vinh Quy, Giám đốc Công an tỉnh Đắk Lắk puz pâuz, đhâu thâuv tso tsês công an cấp huyện, tỉnh choz trâu côngz an cấp xar, phường, thị trấn sêiz car kriz uô đros tsưr ziv uô cov tiêr cxiv tsa 4.285 luz tsêr hâur ntu 5 luz hlik ntâu: “Sir jos cov txos hnuz 15/8/2025 uô tâu tiêr. Pêz tưz hêik trâu chor trưởng Công an 180 xar, phường, thị trấn pâuz chiê lơưr tror hêik trâu cấp ủy, chinhr quyền thax tsav qơư pâuz thiêz tsưr tsix chor lưx lươngv đros chor nênhs hâur cấp ủy, chinhr quyền thax tsav qơư, sir jos paz trâu pox nhuôs cxiv tsa chor côngz trinhx no chiê uô tâu truôx jông, huv zos lơưr six hơưv tưz tso tơưv”.

Đros đề anr 214 zos Công an tỉnh sêiz car, ntơưv tỉnh Đắk Lắk muôx 3 đề anr txơưr tsênhv tâu kriz uô đros tsưr ziv cxiv tsa 3.027 luz tsêr paz trâu chor chuôz zis tâu têz qơưk paz, nênhs muôx côngz, ziv chuôz zis pluôs, chuôz zis zuôr xar pluôs. Chor đề anr no tâu muôz têx pênhr paz lok trâu thax tsav qơư chiê kriz uô. Zơưv Nguyễn Hải Đông, Bí thư Huyện ủy Krông Búk puz pâuz, huyện zuôr sir jos uô cov tiêr hâux lưv cxiv tsa thiêz kho đuô 141 luz tsêr uô ntêx thâuv txos chêix ntux nas: “Pêz tưz tso tơưv tsưr ziv uô tiêr tas nro cxiv tsa thiêz kho đuô chor tsêr uô ntêx hnuz 15/7 zuôr txos. Pêz sir jos chox kriê chor ban, chor doanh nghiệp cux li cxuô thax tsav qơư tsêx trung chiê uô cov tiêr uô ntêx tsưr ziv tỉnh tso tơưv thiêz iz cxiê thax tsav qơư sir jos uô cov tiêr chiê tok hơưv Hnuz Cách mạng hli 8 yênhx côngz”.

Đros muôx tas nro cxiv luôs chinhr triv nhoz Đắk Lắk li sir jos, sik côngv têk, chor tsêr khor truôx jông tsênhv jux juk tâu uô hlôngr trâu chor tsêr đaz tuôs, lav nhoz. Chor tsêr yiêz no zuôr paz trâu chor ziv chuôz zis tơưv đhâu têx cêr txov, yêiz pluôs, njênhs siêz đuô trâu Đảng, Têz qơưk têx cêr chêi, sir jos khưr uô nox cov muôx tâu luz nênhx shir phaz, tsâu sor thiêz jông đuô./.

TTTN-Lik Thox cxêik nhênhv

Sơn La sir jos phax tir thêir moz kruô piêk, tsi chiê siz cik tâu trâu chôngz lênhx ntâu tus

Qơư muôx moz kruô piêk huôv xênhz xuz thơưx hâur tỉnh Sơn La zos ntơưv huyện Sông Mã thâuv hâur hlik hli 2 shông no. Co zos thax tsav muôx chor nênhs trâus moz kruô piêk thiêz moz tơưv têx luz poz liêz jông xưk li moz kruô piêk chôngz đuô hur si hâur tỉnh, muôx txos 62% ntâu. Txos nhiv no, hâur xar muôx 140 lênhx nênhs trâus moz, tưz muôx 100 ntâu lênhx jông moz, 36 lênhx txơưr đuô tsênhv kho moz gênhk, tsi muôx lênhx nênhs tưs trâus moz hnhar lok sik trâus tuôs hlo. Tsêr kho moz Đa khoa huyện Sông Mã tưz yênhx lix Ban chox kriê phax tar moz kruô piêk; cxiv tsa têx tsưr ziv lênhk tok nênhs moz tuôx nhoz chơưv kho moz gênhk thiêz cxuô faz tsưr ziv phax tir thêir moz kruô piêk ntơưv tsêr kho moz. Pos Ngô Thị Hiền, Bác sĩ Chuyên khoa I, phưv Giám đốc tsêr kho moz heik pâuz: “Tsêr kho moz bax nưk muôx nưk iz qơư seiz njuôk shuôs đas jos trâu chor nênhs trâus moz kruô piêk. Txix ciês thâuv lênhx nênhs moz tuôx txos, pêz tưz phênhz têx lênhx tâu xav tiêk trâus moz kruô piêk seiz njuôk shuôs đas jos trâu iz kro, chiê tsi cik tâu moz trâu lưv tus txơưr đuô”.

Txix hâur shôngk shông txos nhiv no, tỉnh Sơn La tưz muôx 220 ntâu lênhx nênhs trâus moz kruô piêk nhoz 10 hâur 12 huyện, TP, thị xã. Chor nênhs trâus moz kruô piêk phênhv ntâu nhoz têx thax tsav tox siêz đêz đrôngs, tsi yuô tâu cxax yuôx vắc xin phax phôngz moz. Trơưk li thôngz sâu, têx lênhx khênhr trâus moz đuô hur si zos hnuz nhôngs txix 1-4 shông, txuôk nzir co chor nhuôv muôx 5-9 shông; hâur co, têx lênhx nhuôs tsi tâu cxax yuôx phax phôngz moz lok sik cxax tsi txâuk yuôx  tsav40-45%. Lơưr Bác sĩ Chuyên khoa II Lê Hồng Trường, Giám đốc Tsênhv qơư qênhz njuôk shuôs moz gênhk tỉnh Sơn La heik pâuz: “Pêz zuôr sir jos đros cấp ủy, hâu nov ntơưv qơư qênhz shuôs têx lênhx nênhs zôngx ziv trâus moz, yax kriê thiêz fuô uô luôs hâux lưv cxax yuôx phax phôngz moz cxix cxuô trâu têx mê nhuôv nhoz hnuz nhôngs tsuv cxax ntơư”.

Nhiv no, cxuô cấp, cxuô ngênhx txix tỉnh txos ntơưv qơư tsênhv bax fuô uô hâux lưv đơưk têx phiv liv, sir jos tsi chiê yuôr thax tsav tưs tsi tâu cxax yuôx phax phôngz moz gênhk, lar heik zos thax tsav tox siêz đêz đrôngs. Bác sĩ Chuyên khoa II Đặng Huy Cường, Giám đốc Tsênhv qơư y tế huyện Sông Mã, Sơn La heik pâuz: “Têx qơư tsi yuô tâu cxax yuôx phax phôngz moz gênhk phênhv ntâu zos chor jok tox siêz nhoz kuôk đêz tsênhv qơư xã, qơư y tế. Pêz tưz tsuv fuô uô têx qơư cxax yuôx phax phôngz moz trâu iz jêx jok tưs chiê hu pêx xênhv nhoz jê iz ndis chox têx tuz nhuôs tuôx cxax lok sik gra yuôx muk iz jok jux juk chiê cxax nzir trâu têx lênhx nhuôs tsi tâu cxax, lok sik cxax tsi tâu txâuk côngz yuôx phax phôngz moz”.

Chiê gra siêz tsôngv pêx xênhv tsưr ziv jênhv pâuz, chor cưk yuôx hâur thax tsav qơư đros cxuô ngênhx, đoanx thêv tưz bax sik hux jos chiê yax kriê txix ntâu faz tsưr ziv. Hâur co moz siêz txos uô jông hâux lưv yax kriê, nta suôz txix luk Poz Ziz, luk Hmôngz, luk Cho..... trâu pêx xênhv pâuz tsênhz; hu zâuv canr bôv, cưk kriê ntơưr sik đros uô têx hâux lưv heik sâuv, tiv zix zos ntơưv têx suôv qơư, thax tsav tox siêz đêz đrôngs.... Cưk kriê Pax Xênhv Thox, uô hâux lưv hâur tsêr cơưv cxênhx nhuôs zâu Ban Mai, xã Huổi Một, huyện Sông Mã, Sơn La heik: “Pêz tưz đros qơư y tế xã yax kriê trâu shux xênhz têx lênhx uô niêv uô txir đhâu têx jiês shux xênhz niêv txir tuôx tok, xa chor nhuôs cơưv ntơưr thiêz têx jiês cơưv shux xênhz niêv txir....chiê sơưr đơưk pâuz tsênhz, chox mê nhuôv muk cxax yuôx phax phôngz moz cxix cxuô”.  

Chiê phax tir thêir thiêz txo grêk tsơưs chôngz lênhx ntâu tus trâus moz kruô piêk-têx moz zôngx ziv siz cik tâu viv caz moz kruô piêk uô huôv moz, siz cik sei đhâu cêr uô pa; đros trâu cxuô cấp, cxuô ngênhx têx sir jos, tsôngv pêx xênhv sơưr đơưk tsuv gra siêz tsưr ziv jênhv pâuz đros phax tir thêir, chox têx tuz nhuôs muk cxax yuôx phax phôngz moz kruô piêk cxix cxuô, vêv xênhz iz chêr hur si, tsơưs nhoz jê đros têx lênhx trâus chor moz zôngx ziv siz cik tâu chiê tsưx phưv truôx tuk đas jos trâu mê nhuôv, chuôz zis thiêz côngv thôngx./.

Lê Hạnh-Riê Lâux cxeik, nhênhv