Hlôngr yiêz sôr, paz huôv tsar nganhx kôngz nuv Sơn La

Sir zôngv hlôngr yiêz sôr trâu tsưr ziv chos dâu tây, 3 shông tror lok no, HTX dâu tây Xuân Quế-Iz hâur chor HTX muôx thax tsav chos dâu tây lox đar tiv zix tỉnh Sơn La đros muôx 30 ntâu héc ta, tưz yênhx lix kriz uô marketing-zos chor hluôk nênhs ntơưv thax tsav qơư tâu kriê lok công nghệ sôr chiê sêiz car thax tsav chos, đros co zos muôz chor hax huv dâu tây tưz tâu lo ntơưr nriêr pâuz qơư uô lok muôs sâuv chor qơư zuôr muôs điện tử, li: Tiktok, smart Port…

Zơưv Nguyễn Văn Nam, Giám đốc HTX puz pâuz: têx shông uô ntêx, HTX xar li phênhv sâu tâu txix 7-8 tiv đêiv iz shông; 3 shông tror lok no thâuv sir zôngv hlôngr yiêz sôr, tsơưr lươngv hax huv ziv hnuz ziv siêz cux li chor nênhs pâuz txos HTX chor hax huv ziv hnuz ziv muôx chôngz đuô, viv li HTX li phênhv sâu tưz tâu muôx 11-12 tiv đêiv iz shông:

“Chiê hlôngr yiêz sôr hâur kôngz nuv, uô ntêx zos nênhs sơưr thơưx HTX tsuv uô ntov jông hâur hâux lưv sêiz car, huôx tôngv, uô tâu li mak têx hax huv thiêx tau uô jông, huv đros trâu têx qơư zuôr muôs điện tử; iz zav li pez tsênhv muôs chor hax huv kra kruôr, kra cov muôs mak têx no muôs tâu lok six jông, huv đros hâur hlôngr yiêz sôr thiêz sâuv têx qơư muôs điện tử”.

Yênhx lix kaz shông 2021, HTX Kôngz nuv Sơn La muôx 30 thành viên, puôr lênhx zos chor kỹ sư kôngz nuv hluôk, sir jos thiêz muôx siêz xar iz zav zos xar huôv tsar HTX lơưr saz ngaz tuk, truôx jông.

Nhiv no HTX zus 500 tuk nhux đas muôs grêix 3B, 150 tuk nhux đas sha mê nhuôv, đros co zos sik côngv đros chor ziv chuôz zis chos yênhx puô héc ta cuô txoz, cà phê Catimor… đros têx hax huv tâu uô trơưk tsưr ziv zuôr muôs jông, HTX cux sir jos uô hlôngr yiêz sôr txix hâux lưv sêiz car, uô nox, tu zus txos trâu nriêr pâuz qơư zus, qơư uô nox thiêz zuôr muôs têx hax huv.

Tix lâus Trần Đức Miền, Phưv Giám đốc HTX puz pâuz, nhiv no HTX tưz kriz uô hlôngr yiêz sôr trâu sêiz car txix mã QR, nhật ký điện tử, paz txo grêk tsơưs têx ntâuz ntơưr thiêz uô tâu huv zos truôx jông đuô hâur sêiz car. Tas nro cxuô kror qơư uô tâu siz txuôk đros uô cê, tas nro têx hêik pâuz sâuv cxiv luôs no tâu sêiz car đhâu phần mềm; chor hax huv cux tâu muôs sâuv têx qơư zuôr muôs điện tử, li: Lazada, Shopee….hlôngr jux juk txix muôs hax huv li cxôngx nzor trâu zuôr muôs hax huv online:

“Hlôngr yiêz sôr tưz paz trâu têx hâux lưv hâur HTX tâu uô jông chuôz ndê xar muôx 200%. Iz zav li sêiz car yuôx vắc xin lok sik iz zav yuôx tưs chơưv kho trâu chor nhux đas, xar pâuz hâur qơư tsês chiê yuôr bâuv li chak chiê chơưv kho nzir lok sik zuôr nzir, mak thâuv ntêx zuk tsuv muk qênhz shuôk, sêiz têx ntâuz ntơưr hâur qơư tsês chiê; taz sik nhiv no đros muôx sêiz car đhâu điện tử, iz hax huv puôr lênhx muôx iz mã, pêz zuôr zôngv tâu ciês điện thoại chiê sêiz shuôk hâur qơư tsês chiê yuôr ntâu lok tsơưs thiêz puôk tsuv zuôr nzir lok tsik zuôr. Li co zuôr paz tâu jông trâu chor công nhân, tiv oz zos paz trâu chor nênhs sêiz car uô tâu jông hâux lưv thiêz pâuz tâu cxuô kror hâur yênhx hnuz đuô”.

Txos nhiv no, Sơn La tưz muôx 70.000 ntâu ziv chuôz zis uô kôngz nuv tâu kriê lok kỹ thuật sôr thiêz muôx tài khoản sâuv têx qơư muôs điện tử; zuôr xar 1.000 hax huv tâu muôs trâu sâuv têx qơư muôs điện tử. Zơưv Dương Văn Biển, Chi Cục phưv Chi cục tu zus, thú y thiêz tsiêx đêx tỉnh Sơn La puz pâuz: Ntâu doanh nghiệp, hợp tác xã thiêz chor ziv chuôz zis tưz sir zôngv têx khoa học công nghệ, tiv zix zos công nghệ sôr hâur uô nox, chos kôngz lôngk, tu zus tsiêx đêx chiê paz gra siêz tsiv gri têx hax huv.

Đros co zos tưz sir zôngv internet, mạng xar hôiv chiê piêr pâuz, muôs hax huv trực tuyến, cxaz chuôz muôs sâuv têx qơư muôs điện tử, kriz đar muôs trâu ciêz đrôngs hâur thiêz đrâuv tỉnh lok sik muôs tơưv trâu saz đrâuv têz qơưk:

“Chiê paz thơưz hlôngr yiêz sôr, Chi cục tưz muôx hêik pâuz trâu tỉnh, trâu nganhx muôx têx tsênhv chêi paz trâu yưv pênhr uô têx tsưr ziv sêiz car, tu zus tsiêx cxu sir zôngv công nghệ sôr, li sêiz car chor tsiêx tu zus txix têx tsưr ziv uô jông đuô”.

Sir zôngv công nghệ sôr trâu hâur uô kôngz nuv đros têx tsưr ziv uô jông txơưx njê đuô, sir zôngv têx chuôz zênhx yiêz jông tưz thiêz tsênhv paz muôz tâu kinh têr tsênhv tsênhz, paz đơưk kho tâu kror phiv liv lok qơư muôs trâu têx hax huv hâur kôngz nuv, txix co paz trâu Sơn La nganhx kôngz nuv huôv tsar./.

Trấn Long-Lik Thox cxêik nhênhv

Trôngx đriv Lào Cai- txuôk đros luz nênhx hâur ntu zuôr txos

          Cxơưz tiês hlôngr yiêz hành chính, heik kriê hải quan điện tử, tuôr truôx six hơưv muk lok đhâu trôngx đriv tsi tas 2 phênhz iz luz yêz; krêz đar txix 2 txox cêr muk lok ndê txos 5 txox cêr muk lok đhâu trôngx đriv, đhok meir cơư đuô AI zos têx yênhx tix xuz thơưx hâur hlôngr yiêz số nhoz trôngx đriv Kim Thành, Lào Cai. Sơưv liv txix hlôngr yiêz số zos doanh nghiệp. Lơưr tix lâuk Trần Trung Hiếu, Công ty TNHH zuôr muôs hax huv đhâu trôngx đriv Thiên Long:

          “Hlôngr yiêz số paz doanh nghiệp hlôngr yiêz six hơưv, uô cxuô hâux lưv sei thiêz tsênhz mênhx. Pir li thâuv doanh nghiệp heik kriê zuôv mak cxix luôk zuôr uô zuk pâuz ciês chiê cxaz nzir txix co lok six jông trâu doanh nghiệp cux xưk li txu grês têx luôk hâux lưv tsi jông trâu chiz coaz seiz car”.

          Lơưr zơưv Vương Trinh Quốc, Tsar ban seiz car thax tsav kinh têr tỉnh Lào Cai, jênhv vưv số hóa trôngx đriv tâu Lào Cai xar njôngr uô txix shông 2017 đros têx luôk hâux lưv muôx lênhx coaz txos số laov hâur gêx nganhx chiê txu grês six hơưv car chêx ntâuz ntơưr, taz por tsênhz mênhx:

          “Viv no zos trôngx đriv têz qơưk ntiêx têz, tsi zos Lào Cai li trôngx đriv xưz mak zos trôngx đriv tâu tso ntơưv thax tsav Lào Cai viv li Lào Cai muôx txơưx jênhv sik côngv đros têx bộ, nganhx paz cxuô zav cov jông tiv zix, chiê hax huv VN, Trung Quốc thiêz têz qơưk tiv 3 tâu muôv muôs jông đuô, txu grês nhiêx phí logitic, chuôz cxaz đas jos tơưv txênhz đros têx xiv huv muôv muôs saz đrâuv têz qơưk”

          Hâux lưv krêz uô muôx chêx cuk hlôngr yiêz số nhoz Kim Thành zuôr zos luôk hâux lưv xuz thơưx chiê Lào Cai uô siv trâur nuv trôngx đriv hlôngr yiêz jông, đhâu co uô trâu 2 trôngx đriv txơưr tưz tâu njuôs xav chiê txix nhiv no txos shông 2030 muôz siêz trôngx đriv ntiêx têz, muôx Mường Khương thiêz Bản Vược (Bát Xát). Đros thiêz huôv tsar trôngx đriv, Lào Cai cux tsênhv cxơưz tiês krêz đar cxix luôk zaoz thôngz muk lok li cêr Kim Thanh-Ngòi Phát txuôk đros Kim Thành muk trôngx đriv Bản Vược zuôr tâu krêz côngz uô cxaz tul qox đrus đriv txuôk đros Bá Sái (Hà Khẩu-Trung Quốc); cêr hlâu muk chênhr tsênhv tâu njuôs xav; cêr muk chênhr Nội Bài- Lào Cai tsênhv tâu nhênhz chơưv chiê krêz đar yênhx 4 caz cêr, qar yêz za Sa Pa tưz uô tiêr thax tsav qơư, tsênhv nriêr lênhx nênhs yưv pênhr. Lơưr zơưv Đặng Xuân Phong, Bí thư tỉnh ủy Lào Cai, cxơưz tiês cxiv uô cxuô zav nhoz trôngx đriv thiêz cxix luôk zaoz thôngz zos Lào Cai li jênhv vưv coaz tsôngv hâur six cxiv no.

          “Lào Cai tsênhv krêz uô iz Phêv thảo lok six lox lok sik côngv huôv tsar hâur tas nro tỉnh Vân Nam, Châu Hồng Hà thiêz têx tỉnh nhoz buôk niêv đêx Liêz tsi zos chuôk zos têx tỉnh faz Bắc mak tas nro têx tiv phaz nhoz niêv tiêx đras niêv đêx Liêz chiê paz trâu đề án mak Lào Cai tsênhv uô, têx bộ nganhx tưz thiêz tsênhv seiz car, co zos đề án cxiv tsa Lào Cai yênhx huôv tsar lơưr Bộ chính trị li Nghị quyết 11”.

          Uô thơưx Đảng li đoanx côngz xưv Tiểu ban văn kiện Đại hội 14 uô hâux lưv đros tỉnh Lào Cai thâuv hli 8 nhiv kruôr đhâu, zơưv Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ chính trị, Chủ tịch Hội đồng lý luận TW, Giám đốc Học viện chính trị quốc gia HCM heik tơưv siêz thôngx ziv paz Lào Cai hâur sir jos cxiv tsa thax tsav qơư. Thôngx cxix, thix ziv Lào cai tror krêz đar siêz xar, cxơưz tiês uô têx tsưr ziv, tsi chiê pôngz lơưv têx theox chênhv jông.

          “Cur lok six njênhs njôngr Lào Cai zuôr pâuz tâu pưs txux no, sik côngv têz qơưk, thax tsav sâuv chinhz yênhx zos iz tỉnh taz sik pêz cux sik côngv tâu đros cấp châu, thiêz tas nro têx cấp coaz siv chiê huôv tsar Lào Cai gôngr côngv lok hâux lưv cxuô. Tsưr ziv lơưr kaz ciês zos viv tsôngv box li luz nênhx shir phaz”.

          Hâur jiês muk seiz, uô hâux lưv ntơưv Lào Cai thâuv hâur shôngk shông 2024 thâuv tsênhv zos Bộ trưởng Bộ công an, Tổng Bí thư Tô Lâm puz pâuz saz Trung Quốc tưz uô uô ntêx trôngx đriv hlôngr yiêz thiêz cxix luôk cêr muk chênhr, cêr hlâu tax ploz tsênhr, jênhv vưv txuôk đros trôngx đriv, Lào Cai li jênhv vưv zos tsuv uô lơưr chiê chuôz tsar sik hux jos muôx chêx cuk. Tiv zix đros dự án cêr hlâu, tsuv uô yênhx dự án chiê tsiv nhos đros pưs txux chuôz tsar.

          “Tsuv tax ploz tsênhr ntiêx têz, tsi li mak zuôr tsi jông cxuô zav, tsi zuôr muk chênhr, txix 150-200 cei cêr iz six hơưv txơưv tâu. Hà nội-Lào Cai 300 ceik cêr mak pôngz 1 six 30 phênhz, cê hax huv, cê thâux kruô, cxênhx txuôk tâu six hơưv, nhiêx txiêx, ho taz por. Yuôr đros thax tsav muôv muôs txưv zơưx pêz lok six thôngx ziv, nhiv no cxix luôk muôx li ntơưv lơưv mak trôngx đriv tsuv krêz”

          Ntơưv têx jiês lênhs tov thênhv siêz VN-Trung Quốc muk seiz, uô hâux lưv ntu jê ntơưv no, tiv phaz Lào Cai thâuv tưs cux muôx bê hâur têx thax tsav tsuv tsov cưv. Đhâu jiês moz Covid-19 huôv xênhz, kinh têr trôngx đriv tsênhv jux jus hôx phưx, kim ngạch muôs tơưv, sâu zuôr đhâu Lào Cai 10 luz hlik shông 2024 hla đhâu 2,5 tỷ USD, hâur co muôs tơưv tax 1,67 tỷ USD, chuôz ndê 122% pir đros tsêz no; phênhv sâu txix hâur shôngk shông tax zuôr xar 700 tỷ đeiv, hla đhâu tsưr ziv Thủ tướng chính phuv choz. Lào Cai nhiv no cux muôx 240 dự án đros pênhr đăng cir zos 37 cxênhz tỷ đeiv ntâu yưv lok thax tsav kinh têr trôngx đriv, njuôs xav iz luz nênhx hlôngr yiêz jông tov kaz no./.

(An Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv)