Đăk Lăk: Tuôr tsês di sản vênhx huôv Ê Đê thôngz đhâu têx lớp kriê cơưv      

          Ntơưv hâur pâus tsoz ntông lox nhoz buôk tul hâur đêx, pos H Djuôn Niê nhoz jos Phơng, xã Ea Tul, huyện Cư Mgar, tỉnh Đăk Lăk heik cưr cxiêx pos nhiv kruôr cơưv shâuv tâu. Njiêz luv zos heik txos lênhx hluôk tuz Dăm Yi hâur co muôx ntu heik txos qar tsav fuôx gox jos Sah B, xã Ea Tul nhiv no. Viv nhiv kruôr tâu shâuv, viv li pos yax six chiv chir shâuv chiê cov ndo tas tas. Pos H Djuôn puz pâuz, đraz shông no, pos cxaz chuôz lớp kriê heik cưr cxiêx tâu tsưr tsix ntơưv xã Ea Tul. Hâur 2 luz hlik, pos tưz tâu nghệ nhân heik kriê nênhs Êđê li iz cxiê jax cưr cxiêx, heik kriê tsưr ziv heik têx jax cưr cxiêx no. Đhâu zuôr xar 20 shông lớp tror tâu krêz cơưv, viv li thâuv hnor mông lok hâux lưv no, pos tưz đăng cir cxaz chuôz: “Cur mak đhiê pax vuôs, heik cưr cxiêx cur cux xar cxaz chuôz. Viv li mak tâu cơưv shâuv hâur lớp no cur lok six shir phaz thiêz zuôr sir jos txix nhiv no txos tov kaz no kruô kriê tâu trâu têx tuz nhuôk hâurr tsêr cux pâuz tâu têx mak cur cơưv shâuv tâu, txơưx heik cưr cxiêx trâur lâuk chiê tuz nhuôk tror tuôr tsês”.

          Lớp kriê cơưv heik cưr cxiêx trâur lâuk zos Sở vênhx huôv, thiv thao thiêz ju lix Đăk lăk tsưr tsix ntơưv xã Ea Tul zos dự án Tuôr tsês thiêz phuôx huiz di sản vênhx huôv phi vật thể sâuv thax tsav tỉnh Đăk Lăk. Dự án tâu Tsênhv qơư sik hux jos ntiêx têz tỉnh Jeollabuk (Hàn Quốc) paz txưv. Tưz muôx zuôr xar 30 lênhx học viên zos pox nhuôk nênhs Ê Đê nhoz xã Ea Tul cxaz chuôz lớp cơưv, cơưv 3 jiês iz ciêz. Cxaz chuôz kriê cưr cxiêx, nghệ nhân Ydhin Niê nhoz jos Tría, xã Ea Tul pheiz kênh: “Cur lok six xar njôngr tuôr tsês tâu têx vênhx huôv cxênhx pos zơưs tsês chiê. Cur jax luk đruôs Dăm Yi. Zos lơưr xar cơưv mak cur kriê cxaz têx jax txơưr. Cur tsuôk xar lơưr sir jos cơưv shâuv chiê ndo tas hur si, tuôr tsês thiêz tror kriê trâu têx lênhx nênhs tưs xar cơưv shâuv”.

          Đros lớp kriê heik cưr cxiêx trâur lâuk ntơưv xã Ea Tul, lớp kriê luk muôx txưv muôx gơưv Ê Đê cux tâu tsưr tsix ntơưv xã Cuôr Dăng, huyện Cư Mgar. Lớp muôx 20 ntâu lênhx học viên, phênhv ntâu zos hluôk nênhs Ê Đê nhoz xã. Têx học viên no tâu nghệ nhân kriê têx njiêz luv lok ntơưr trâur lâuk, tsưr ziv heik cưr cxiêx, têx jax đaz nênhs jông heik hâur xênhz huôx niêx hnuz.

          Đros têx lớp kriê cơưv cưr cxiêx, kriê heik luk Ê Đê muôx txưv muôx gơưv, Sở vênhx huôv, thiv thao thiêz ju lix Đăk Lăk tsênhv krêz lớp kriê ntâuk đruôs tôngx nxêz tôngx Arap thiêz đhiê pax vuôs xoang nênhs Gia Rai ntơưv xã Ea Sol, huyện Ea H’leo. Zơưv Lại Đức Đại, Phưv giám đốc Sở vênhx huôv thiv thao thiêz ju lix Đăk Lăk puz pâuz, đros Tsênhv qơư sik hux jos ntiêx têz tỉnh Jeollabuk (Hàn Quốc) li paz txưv, têx huôx tôngv tuôr tsês vênhx huôv nhoz tiv phaz tưz tâu krêz uô jông, muôx chêx cuk. “Tỉnh Jeollabuk ntâuk grê siêz tỉnh Đăk Lăk li sik côngv thiêz lơưr tưz chuôz ndê phênhv paz txưv. Ziv hnuz lơưr ziv paz muôx chêx cuk, hâur luz nênhx côngv thôngx lok hâux lưv tuôr tsês di sản vênhx huôv phi vật thể đruôs tôngx nxêz tôngx thiêz têx di sản txơưr”.

          Tỉnh Đăk Lăk nhiv no muôx 3 di sản vênhx huôv phi vật thể têz qơưk muôx luk đruôs Ê Đê tâu côngz xưv shông 2014: luk Êđê muôx txưx muôx gơưv thiêz nênhs Mnông li Ntênhs nox chơưr xênhz tâu côngz jênhv shông 2022. Đros têx lớp kriê cơưv shâuv tsênhv tâu tsưr tsix, zuôr gôngr phênhv jông đuô chiê heik kriê, phuôx huiz têx di sản no hâur côngv thôngx, txix co muôz siêz chêx cuk tuôr tsês têx di sản no hâur ntu zuôr txos./.

Hxíu- Txâur Vax cxeik nhênhv

Kriz uô ntâu cêr lov jêv hâur hnuz ntênhk hội Mường Lò 2023

            Ntênhk hội vênhx huôv, du lix Mường Lò thiêz hnuz hội vênhx huôv cxuô hêir nênhs Yên Bái shông 2023, zuôr tâu kriz uô trâu thâuv 8 six, hnuz 30/9 ntơưv yar tiêx thị xã Nghĩa Lộ. Ntơư zos nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs muôx njiêz luk huôv tsar truôx cêr côngv siêz thiêz muôx 2.000 lênhx tuz nxêik hluôk đros nthuôr uô cêr lov jêv, đhiê pax vuôs.

Ntơưv ntênhk hội, zuôr kriz uô 30 luôs hâux lưv chiê cxơưz cxiz tsôngv kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs; 16 luôs hâux lưv tsênhv li: Ntênhk hội tsiêz Trung thu, ntênhk hội muk tâus cêr; kriz hêik kriê têx tsôngk tiêz, tsôngk yo jông jav; Cxuô hêir nênhs tsơưs hâur thax tsav Yên Bái têx txux chi, vênhx huôv jông; hội tưr zav nox cxôngx nzor; kriz ciêz muôs cxuô zav hax huv; chêix câuk za sêiz shuôk trôngz Mường Lò….Iz chas co, zos 14 luôs hâux lưv kriz uô trau ntơưv cxuô xã, phươngx. Ntơư zos kriz tưr nthuôr uô cêr lov jêv cxuô zav chiê cxơưz cxiz tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk. Thiêz nhiv no, ntơưv thị xã Nghĩa Lộ tsênhv đros cxuô đơn vị bax cxix cxuô zav muôx njiêz luk “Mường Lò zos qơư muôx ntâu txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor”. Zơưv Lương Mạnh Hà, Phưv Chủ tịch uỷ ban thị xã Nghĩa Lộ hêik pâuz: Cxuô luôs hâux lưv kriz uô hâur ntênhk hội, bax uô truz ntêr hâur iz luz hli. Hâur ntơư, muôx têx zav uô yiêz pir li. Tưr uô zav nox, tưr nthuôr uô cêr lov jêv cxôngx nzor, tưr bê ntơưr poz ziz đrav ntêx.

            Chiê bax jông trâu “Festival kênhx Hmôngz” thiêz cxuô luôs haux lưv ndis uô si, sêiz shuôk têz qơưs “Sêiz shuôk blêx liêx tơư ntêir”, huyện Mù Cang Chải tưz chêx chôngk chox car cxuô ngênhx, cxuô sở sêiz car ndis shuôk têz qơưs, chor tsưr tsêr uô tsêr tok kruô, chor chuôz zis uô cxuô zav nox, tsuv cxiv kho vax tsêr cov jông jav, uô zav nox cov huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv. Đhâu co, chiê cxơưz cxiz tsôngk kruô tuôx nhoz so ntêr hnuz ndis shuôk têz qơưs hâur thax tsav huyện Mù Cang Chải. Pos Lương Thị Xuyến, Phưv Chủ tịch uỷ ban huyện Mù Cang Chải hêik pâuz:  Shông no muôx ntâu zav hlôngr yiêz thiêz pêz tưz chox car cxuô cơ quan, cxuô xã cxiv uô truôx cxuô luôs hâux lưv tso tơưv. Shông no muôx nzir iz luôs hâux lưv uô yiêz huv đros tsôngv kruô sâuv ntiêx têz. Ntơư zos ciêz vênhx huôv Việt-Nhật chiv nhênhv 50 shông huôv tsar cêr fôngx zưs jông Việt - Nhật.

            Pos Lê Thị Thanh Bình, Giám đốc Sở vênhx huôv tỉnh Yên Bái  cux hêik pâuz tiêk: Iz chas ntênhk hội vênhx huôv, ndis shuôk têz qơưs Mường Lò cux txuôk đros ntâu zav nthuôr uô cêr lov jêv trâu hnuz kriz ntênhk hội, hâu nov tỉnh Yên Bái cux tsênhv kriz uô ntâu luôs hâux lưv fuô yax kriê, hêik lok cxuô zav muôx jông jav hâur thax tsav tỉnh, cov ziv hnuz ziv cxơưz cxiz tâu chôngz lênhx kruô tuôx sêiz shuôk têz qơưs trâu cxuô tỉnh faz Bắc: Pêz tưz đros cxuô sở, ngênhx, cxuô tsênhv qơư, uô truôx jông cxuô zav hax huv du lix muôx ntơưv qơư cov huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv. Lar hêik zos iz thax tsav qơư ndis uô si, nhiêk muôx nhiêk iz zav hax huv jông txơưr thiêx cxơưz cxiz tâu tsôngv kruô tuôx sêiz shuôk.

             Đros trâu têx tox trôngz câuv har jông jav thiêz cxuô hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor, cxuô ntênhk hội, qơư ndis uô si cux chênhr zos cxơưz cxiz tỉnh Yên Bái huôv tsar cov yênhx iz thax tsav qơư muôx chôngz lênhx kruô tuôx sêiz shuôk. Thiêz hâur shông no, tỉnh Yên Bái zuôr tok cov tâu 1,5 triệu lênhx kruô hâur têz qơưs thiêz sâuv ntiêx têz tuôx ndis uô, sêiz shuôk têz qơưs txos tsênhv qơư co./.

Tsu cxêik nhênhv-Đinh Tuấn