Tsôngv box cxuô heir nênhs faz Bắc-pâuz uô bluô nux txix têx muôx ntơưv qơư

Trần Ngọc Bằng, 38 shông, nhoz Tiểu khu Bình Minh, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn kuz, tỉnh Sơn La, nhiv no zos xã Cò Nòi, tỉnh Sơn La tưz zos nênhs bluô nux. Bằng muôx phênhv sâu tâu zos txix đros chor nênhs uô hâux lưv hâur HTX OHAYO huôv tsar chos thiêz tu 15 ha tsoz txir na txi txir lox, jông gâux, muôs tâu gri.

Bằng heik pâuz, thâuv cơưv tas ntơưr lớp 12, tix lâus tưz muk Hà Nội chiê zok nriêr hâux lưv uô thiêz xar cov muôx phênhv sâu tâu. Taz sik, đhâu  2, 3 shông nhoz, uô hâux lưv đrav đrôngs, phênhv sâu cux tsi tâu pêk tsơưs, viv li tix lâus iz siêz tror lok tsêr chiê đros chor fôngx zưs khưr uô liêx têz. Xuz thơưx tsuôk zos chos chor nôngz txir na hâur thax tsav qơư muôx 2, 3 puôk xưv phaz ar têz; jux juk, đhâu zok nriêr, cơưv shâuv luôs lưv tus tsưr ziv uô nox, shông 2016 tix lâus quyết định muôz chor nôngz txir na Thái Lan chox lok chos; txos shông 2019 tror chos zav nôngz txir na Đài Loan. Txos shông 2021, tix lâus yênhx lix HTX, muôx 7 lênhx nênhs, tix lâus zos lênhx buôk ti uô Chủ tịch Hội đồng quản trị, chos thiêz tu đreiv 15 ha têz txir na cxuô zav. Bâuv li co liêx têz sâu đê tâu 200 tênhr txir, iz shông muôx phênhv sâu tâu 15 tyv đeiv; yưx tas têx nhiêx txiêx zuôr qir fmông, yuôx tuô caz uz no, iz lênhx nênhs hâur HTX tâu liv muôx iz tyv đeiv ntâu iz shông. Tix lâus Trần Ngọc Bằng heik pâuz: “Iz thax tsav, suôv qơư nhiêk muôx nhiêk iz kro jông tsi siz thôngx. Trơưk li cur, xar uô tâu yênhx côngz tsaz yênhx huôv tsar tsoz chos nox txir mak iz thax tsav tsuv xeir têx zav tsoz chos huv đros. Iz chas ntơư cux tsuv xav txos têx tsoz chos, huôv tsar chos, uô zav tưs thiêx muôs tâu gri, viv ntu têz qơưk hlôngr yiêz, huôv tsar nhiv no tsi tiêk nox tsâu, hnar sor, tsênhv zuôr tsuv nox kaz, hnar jông thiêz. Thâuv tưz xeir tâu têx tsoz chos jông mak tsuv muôx tsưr ziv tu thiêx huôv tsar uô tâu trơưk têk, muôs tâu gri”.

Tsôngv box Hmôngz nhoz tox siêz Tây Bắc, ntâu lênhx nênhs khênhr jông siêz, txâuk siêz trâu zuk têx hâux lưv uô hâur niêx hnuz zos khưr uô kôngz, tsi muôx phênhv sâu truôx, viv li luz nênhx txov nhêv, yeiz pluôs. Taz sik, tix lâus Sở Xênhv Zax nhoz jok Har Gax, xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái kuz, nhiv no zos xã Mù Cang Chải, tỉnh Lào Cai tưz sir jos hla đhâu cêr pluôs, đhâu thâuv zok nriêr, cơưv shâuv tâu tsưr ziv huôv tsar uô nox, kaz shông 2024, tix lâus tưz tuôx trâu Sơn La zuôr 3 cxênhz ntâu tsoz zuz txir dâu tây chox muk chos hâur 3 cxênhz xưv phaz liêx. Đhâu iz ntuk chos thiêz tu, tix lâus tưz tâu sâu đê chiv txir xuz thơưx, chuôz zis muôs tâu zuôr xar 20 tsov đeiv.

Lơưr tix lâus Sở, pir li uô blêx, poz cưk mak chos dâu tây sâu tâu ntâu đuô 2, 3 bâus, tsi tas li, côngz đas jos tu cux tsi yuô phiv liv. Chênhr zos li heik co, hâur ntu zuôr txos, chuôz zis zuôr tror muôz iz cxiê liêx têz hlôngr chos tsoz chos dâu tây chiê huôv tsar kinh tế chuôz zis: “Cur xar, zos chos blêx hâur têx liêx co mak tsuôk tâu 20 hnaz blêx thiêz muôs hâur ciêz đrôngs cux tsuôk tâu 10 tsov đeiv xưz, taz sik chos dâu tây, muôs tas hur si zuôr sâu tâu txix 35-40 tsov đeiv. Cur zuôr cơưv shâuv nzir tsưr ziv tu thiêz krêz đar liêx têz chos dâu tây hâur ntu zuôr txos”.

Por hưv, tuôr tsês têx txux chi vênhx huôv zos qơư chênhr huôv tsar kinh tế, xã hội. Pâuz tsênhz txos Đảng, Chính phủ tsưr ziv kriê thiêz uô jông trơưk ntơưv qơư têx chỉ thị, nghị quyết, tsôngv box Hmôngz nhoz jok Sin Suổi Hồ, huyện Phong thổ kuz, tỉnh lai Châu, nhiv no zos xã Phong Thổ, tỉnh Lai Châu tưz moz siêz txos huôv tsar ju lix côngv thôngx.

Tix lâus Chỉnh Xênhv Vax, tsar jok Sin Suối Hồ heik pâuz, jok muôx 150 chuôz zis, 760 ntâu lênhx nênhs, tas nro puôr lênhx zos nênhs Hmôngz. Nzaz nzơưv qơư nhoz muôx chiv xênhz đrox tsuôs jông, niêx shông lax nziês, đros trâu nênhs Hmôngz têx txux chi vênhx huôv, tsôngv pêx xênhv hâur jok tưz bax tsưr ziv huôv tsar uô ju lix, jux juk muôx hâux lưv uô, phênhv sâu tâu thiêz luz nênhx truôx tuk, hlôngr yiêz.

 Đhâu ntâu shông, txix iz jok yeiz pluôs, chor nênhs trâus muôx zênhk zax zênhz chôngz, txos nhiv no, Sin Suối Hồ tưz yênhx qơư chi cax lok huôv tsar ju lix côngv thôngx hâur thax tsav Tây Bắc. Iz shông, jok txeik tok yênhx cxênhz lênhx kruô hâur thiêz đrâuv 2 chas têz qơưk tuôx ndis shuôs ntux uô si. 10 tơưv qơư txeik tok kruô tuôx nhoz, so tâu yưv pênhr cxiv uô jông, huv đros sơưr đơưk siêz nhiêv nhoz tox siêz, thâuv tưs tưz muôx kruô tuôx nhoz, so, lar heik zos têx hnuz kaz ciêz thiêz têx hnuz muôx lov jêv, txos tsiêz ntơư. Zos lênhx nênhs uô ntêx nyuôs lok huôv tsar ju lix côngv thôngx hâur jok, tix lâus tsi tiêk hla đhâu cêr pluôs, tsênhv huôv tsar uô bluô nux thiêz: “Tsi muôx ciêz, zos zuk gra muk muôs đrav tỉnh mak lok six đêz cơưk. Taz sik ju lix côngv thôngx, tas cik sơưr nzor muk đê jâuz hâur vax lok, đhâu 30 phênhz tưz tâu muôs trâu têx chuôz zis huôv tsar uô ju lix lơưv, lok sik zuk uô trâu kruô nox. Tsôngv kruô lơưr pov têx jâuz uz no kaz, hur lênhx tưs cux nhiêv. Cur chuôz zis uô ju lix iz shông cux muôx phênhv sâu tâu 200-300 tsov đeiv”.

Nhoz cxuô thax tsav faz Bắc li Sơn La, Lai Châu, Điện Biên, Lào Cai....., txix phôngz yaox huôv tsar kinh tế, cxuz cêr yeiz pluôs tưz ziv hnuz ziv muôx ntâu qơư, lênhx nênhs uô ntêx nyuôs hâur huôv tsar uô nox uô hnar, đros tuôr tsês, por hưv jông têx txux chi vênhx huôv reik đros huôv tsar ju lix. Chênhr têx sir jos, car xar, car uô ntơư tsi tiêk paz tsôngv box huôv tsar uô nox tâu trơưk têk, hla đhâu cêr pluôs, uô bluô nux, tsênhv paz nthuôr đêz đar têx jông trâu chôngz lênhx ntâu tus cơưv shâuv, uô trơưk thiêz sik đros cxiv tsa jêx jok, qơư nhoz ziv hnuz ziv vav mênhx, hlôngr yiêz jông đuô./.

Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv

Hêir nênhs Poz Ziz Sơn La huôv tsar truôx zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông

Hêir nênhs Poz Ziz têx txux chi, vênhx huôv jông zos suôz trax, suôz kênhx đror lov jêv lul hâur cxuô jiês kriz ntênhk hội, cxơưz cxiz tâu chôngz lênhx kruô tuôx sêiz shuôk, ndis uô. Pos Nguyễn Thị Liên, iz lênhx kruô nhoz Quảng Ninh thâuv tuôx sêiz shuôk txos hêir nênhs poz ziz nhoz phường Chiềng Cơi, đrôngs Sơn La shir phaz lul hêik pâuz: “Iz hêir nênhs nhiêk muôx nhiêx txux chi, vênhx huôv jông txơưr; taz sik hêir nênhs Poz ziz nhoz ntơưv no cux txơưr ntâu thiêz jông huv đros tsôngv kruô siêz nhiêv”

Jos Chậu Cọ, phường Chiềng Cơi, tỉnh Sơn La muôx 386 ziv chuôz zis, zuôr xar 1.100 lênhx nênhs, phênhv ntâu zos hêir nênhs poz ziz huôv tsar cêr uô nênhx nho. Shông 2020, qơư tsês hêir nênhs poz ziz têx txux chi, vênhx huôv jông tâu cxiv tsa, tuôr tsês zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor tsik chiê pôngz plox. Zơưv Lèo Dũng Nhi, sêiz car qơư tsês têx txux chi co cux hêik pâuz tiêk, thâuv txos trâu hnuz thưr 6 tsâuk ntux yênhx ciêz, cxuô lênhx sđ uô hâux lưv kror qơư no chiê cơưv shâuv têx txux chi đhiê pax vuôs, sênhr chêr, hêik cưr cxiêx, sik phêiz kênh lok cêr đaz cêr kruô thiêz kror qơư co, xav txos trâu nhiv no tưz muôx 60 lênhx, hnuz nhôngs txix 12 txos 70 shông hnuz nhôngs: “Txix thâuv cxiv tsa tâu kror qơư no, pêz tsik so zok nriêr, cơưv shâuv zuk hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor. Lar hêik zos cxuô chuôz zênhx khưr uô kôngz lôngk chiê gra tuôx tsês trâu kror qơư no thiêz pêz cux tror cxiv kho đuô têx txux chi hêik cưr cxiêx, sênhr chêr chiê kriê trâu chor hluôk cơưv shâuv”

Zơưv Quàng Văn Hặc nhoz jos Bó, phường Chiềng An, tỉnh Sơn La, cux sir tas đas jos tsưr ziv kriê zuk hêir nênhs têx txux chi trâu chor hluôk cơưv shâuv. Lù Quỳnh Hương – iz lênhx hluôk tuôx cơưv ntơưr poz ziz shir phaz lul hêik pâuz: “Cur jông siêz hênhr iz chas pâuz zuk hêir nênhs luk hêik, tsênhv tâu cơưv zuk hêir nênhs têx ntơưr kuz đrav ntêx. Cur uô zơưv Hloz Hặc tsâus, tưz tsês six hơưv hnuz nhôngs kriê ntơưr trâu pêz sđ”

Hêir nênhs poz ziz huôv tsar cêr uô nênhx nhoz trâu ntâu luz tỉnh li: Yên Bái, Hòa Bình, kuz thiêz Thanh Hoá, Nghệ An… Chôngz đuô zos nhoz trâu cxuô tỉnh thax tsav faz Bắc Sơn La, Điện Biên, Lai Châu. Tsênhz tiês, hêir nênhs poz ziz muôx ntâu txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor. Ntơư zos chax chêk txi côngv pox côngz, zơưv côngz; txi côngv đaz xênhz têz, xênhz qơư thiêz ntênhk txi côngv thor ntux yar ntux nas….Trơưk li zơưv Lò Văn Ruồng, 86 shông hnuz nhôngs, nhoz jos Tông, Phường Chiềng An, tỉnh Sơn La shir phaz lul hêik pâuz: hâur thax tsav qơư no, yuôr cur iz lênhx thiêx pâuz uô nênhz cxix cxuô; txơưv muôx ntâu tus pâuz uô nênhz, taz sik tsik pâuz uô cxix cxuô li cur thiêz cur cux kriê trâu ntâu lênhx, lơưr cux cuowv shâuv uô tsik txos qơư; tsênhz tiês zos chor hluôk nhiv no tsik nhiêv cơưv shâuv

Cxuô hêir nênhs têx txux chi, vênhx huôv jông cxôngx nzor muôx liv lox hâur luz nênhx thiêz muôx liv lox trâu têz qơưs, tsôngv hluôk sđ tsuv tuôr cov tâu truôx cov muôx đros đrêiv hâur luz nênhx tsik chiê pôngz plox./.               

                              Tsu cxêik nhênhv-Thu Thùy- VOV Tây Bắc