Đĭng Tŭt – zos hêir nênhs Êđê suôz trax cxôngx nzor

Đĭng tŭt tâu muôz shôngz chox lok uô, zos hêir nênhs Ê đê zav trax yuôz đror sôngz, lâuk hêik lok cxuô njiêz luk hâur hêir nênhs co cêr uô nênhx. Iz gơưv trax đĭng tŭt muôx 6 lok sik 7 tus ntir shôngz, lur thiêz ntêr tsik siz thôngx. Lar hêik zos, iz tus ntir shôngz hâur gơưv trax đĭng tŭt lox, zâuv, ntêr thiêz lur muôz chox lok đhok uô cêr huv đros hêir nênhs co luz nênhx nox nhoz muk lok hâur niêx hnuz. Ama Đam, nhoz jos Sut Mđưng, xã Quảng Phú, tỉnh Đắk Lắk hêik pâuz: “Hêir nênhs Ê đê zav trax co, muôz shôngz chox lok txiêr yênhx zar lur, ntêr tsik siz thôngx chox lok đhok uô cê. Thiêz zav trax no tâu chox lok sir zôngv hâur têx hnuz kriz ntênhk hội lok sik ntênhk moz, ntênhk tuôs; ntênhk hội txi côngv nhux tưv. Lar hêik zos thâuv muk khưr uô liêx têz, cux muôz zav trax co chox lok yuôz cxơưz cxiz sđ khưr sâu cov tâu ntâu kôngz lôngk”

Hâur ntu đrav ntêx, zav trax co zos tsês trâu hêir nênhs Ê đê tsôngv pox niêv, vir ndâuk sir zôngv yuôz uô cêr lov jêv, thâuv muk khưr uô kôngz lôngk lok so nox su cov thiêx tsik gênhk.

Lar hêik zos, thâuv muôx iz lênhx nênhs tưs tâu tas siv nênhx, tsuv muôz zav trax co chox lok yuôz chiê xa lênhx nênhs co muk thơưx thiêz. Y-Dăk Niê nhoz jos Sut Mđưng, xã Quảng Phú, tỉnh Đắk Lắk hêik pâuz nzir: “Zav trax co tsuôk zos tsês trâu pox niêv sir zôngv. Iz chas sir zôngv trâu ntênhk moz ntênhk tuôs thiêz têx hnuz kriz ntênhk hội nthuôr uô cêr lov jêv. Hâur ntu đrav ntêx, zav trax co, txir nênhx tsik tâu yuôz; tsuôk zos pox niêv thiêx tau vax huôv yuôz hâur têx hnuz muôx ntênhk moz tuôs, têx hnuz kriz nthuôr uô cêr lov jêv. Taz sik hâur ntu têz qơưs hlôngr yiêz nhiv no, txơưv pox niêv, txir nênhs puôr lênhx sir zôngv tâu zav trax co”

Suôz trax đĭng tŭt hêik cxix cxuô lok lênhx niêv têx cêr hluz yuô thiêz sir tas đas jos, tsưr ziv khưr uô nox, cxiv kho chuôz zis muôx luz nênhx truôx tuk tsâu sor. Lar hêik zos hâur ntu nhiv no, zav trax co thâuv tưs tưz muôx đros đrêiv hêir nênhs Ê đê tsôngv pox niêv vir ndâuk hâur luz nênhx. Y-Djưng Êban, nhoz jos Sut Mđưng, xã Quảng Phú, tỉnh Đắk Lắk hêik pâuz nzir: “Cur nhiêv mnôngs zav trax no, viv trax đĭng tŭt txơưv lênhx tưs cux xar mnôngs. Zos lênhx nênhs tưs pâuz yuôz, ziv uô trâu suôz trax co ziv đror jông đuô. Chênhr zos li hêik ntơư, zos tsôngv kruô ndis shuôk têz qơưs, lênhx tưs nhiêv zuôr zav trax no, tsuv tênhv thiêx uô tâu”

Cxuô zav trax hâur thax tsav faz Tây Nguyên, suôz trax đĭng tŭt tsik đros li suôz đruôk tôngx, cxêz tôngx; taz sik thâuv hnor suôz trax đĭng tŭt đror tưz uô trâu sđ muôx cêr lov jêv thiêz shir phaz đuô hâur luz nênhx./.

                                       VOV Tây Nguyên- Tsu cxêik nhênhv

Ju lix côngv thôngx paz muôx cêr huôv tsar uô nox truôx tul trâu tsôngv box mênhx cxưx tsơưs nênhs

          “Cur pâuz txos Sì Thâu Chải đhâu mạng xã hội thiêz hnuz no cur đros fôngx zưs tuôx chiê ndis seiz. Qiv hơưv nhoz no lok six lax khiêv, lok six jông chiê tuôx uô si, ndis seiz têz qơưk”

          “Jiês xuz thơưx cur tuôx no mak cur pov lok six jông, tsôngv box siêz jông. Têx vênhx huôv nhoz no phênhv ntâu tâu tuôr tsês lok six jông, sơưr đơưs tsuv tuôx ndis seiz iz jiês cov pâuz txos thax tsav qơư jông jav no”

          Co zos niêv lâuk Dương Thị Ngọc thiêz niêv lâuk Quách Thị Hiền li têx luk heik thâuv tuôx txos jos ju lix côngv thôngx nhoz Lai Châu. Trôngz jôngr chiv xênhz jông jav, đros muôx têx cêr nênhx vênhx huôv jông thiêz tsôngv box têx mênhx cxưx nhoz tiv phaz li têx siêz jông tưz chox lok trâu tsôngv kruô têx jiês mul ndis shuôk uô si jông mak tsuôk muôx nhoz thax tsav qơư no.

Jos Lao Chải, xã Khun Há, huyện Tam Đường (kuz) zos qơư muôx 100% tsôngv box Hmôngz nhoz uô nênhx. Muôx trôngz jôngr chiv xênhz jông jav, qiv hơưv lax khiêv, chính quyênx tiv phaz tưz chox kriê pox nhuôk kho đuô tsêr nhoz, chos pax địa lan, uô cêr bê tông, tsêr so homestay, tuôr tsês vênhx huôv chax chês jông chiê cxiv tsa jos yênhx jos ju lix côngv thôngx. Txix iz jos pluôk thâuv ntêx, nhiv no jos Lao Chải tưz hlôngr yiêz jông, shông tưs cux tos 13 cxênhz ntâu jiês kruô tuôx ndis shuôk uô si.

          Tix lâuk Cứ A Ly, ziv chuôz zis uô ju lix côngv thôngx nhoz jos Lao Chải pheiz kênh, jos tâu côngz jênhv zos ju lix OCOP jông hâur tỉnh. Nhiv no hâur jos muôx 7 ziv chuôz zis uô jix vuv Homestay. Txix thâuv huôv tsar ju lix côngv thôngx, têx ziv chuôz zis hâur jos li phênvh sâu ziv hnuz ziv hlôngr yiêz jông, tsi khưr li thâuv ntêx thiêz. Li tix lâuk li jix vuv homestay nhiv no muôx 5 qơư so, côngv đros jix vuv nox hâuk, iz shông tso lok phênhv sâu 150 tsov đeiv ntâu: “Cur chuôz zis tưz qir kho đuô tsêr nhoz thiêz qir tos kruô tuôx so txix shông 2021. Txos nhiv no cur chuôz zis thâuv tưs cux nsar txos têx jix vuv phưx vưv jông tiv zix trâu tsôngv kruô li nox hâuk, so. Đrâuv co cur chuôz zis cux piêr kriê têx cưr lok, tsôngs yo mênhx cxưx Hmôngz jông, chiê cungz trâu tsôngv kruô thâuv lơưr muôx zoz qơưx”

Nhoz siêz 1 cxênhz 500 yiv pir đros ntus đêx hiêr, jos Sì Thâu Chải, xã Hồ Thầu, xã Hồ Thầu, tỉnh Lai Châu muôx qiv hơưv lax khiêv, trôngz jôngr chiv xênhz jông jav. No zos qơư jông chiê tsôngv kruô tuôx ndis seiz uô si, tuôx nriêr pâuz tsôngv box Cho li têx vênhx huôv chax chês jông. Nhiv no jos muôx 15 ziv chuôz zis uô homestay thiêz tos txix 300 txos 400 kruô ndis shuôk uô si nox so ntơưv no. Zơưv Lù A Nghi, Tsar jos Sì Thâu Chải puz pâuz: “Cheix kruô ju lix muk ndis shuôk uô si chôngz khênhr zos kaz shông thiêz nox tsiêz tas, viv li pêz yax six krêz uô vêv xênhz jêx jos, chos pax chos ntông jông jav. Đros têx chuôz zis uô qơư nhoz so, pêz cux heik lơưr kho đuô tsêr nhoz, cơ sở cxuô zav chiê tos kruô txix jix vuv nox hâuk, nzuôr chêr đêx yuôx...”

          Tsi taz muôx trôngz jôngr chiv xênhz jông, Lai Châu tsênhv zos qơư muôx 19 mênhx cxưx tsơưs nênhs sik đros nhoz uô nênhx đros têx cêr vênhx huôv jông. Jêx jos tsênhv paz têx mênhx cxưx muôx hâux lưv uô jông, zos đas jos chiê tuôr tsês thiêz phuôx huiz têx tsiv grê mênhx cxưx jông. Têx co tưz thiêz tsênhv paz jos ju lix côngv thôngx yênhx iz tsưr ziv huôv tsar uô nox yiêz thiêz truôx tul, paz tsôngv box hlôngr yiêz luz nênhx./.

 Khắc Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv