Kên Piêu châ vâi kơdrâi Thái teăn ing kơpê ki pêt. Klêi kơ’nâi teăn hiăng chiâng hmôu, ché vâi tâm tung têa mơngiơk hên hdroh ăm ga pôi tá tơklo, klêi mê vâi ối kơ’nhâm tung môi to mơngiơk khêi ki pro ing loăng kong vâ ăm kên krá le\m, [ă tơ’lêi vâ pro rơneăm. Vâi krâ-nho\ng o hdroâng kuăn ngo Thái hmâ teăn kên rơdâ ai 40 phân (nâl vâi tối dêi: phải phưm hả), xo\n châ vâ chê 1 plê ko\ng mơngế [ă châ rơnuâ rơneăm a péa pâ ko kên. Vâi tâm hmôu, ché ki hiăng teăn hdrối mê mơngiơk prăng lơ vâ phôk i iâ (cho hdrê loăng ki vâ tâm pro hmôu lơ ché chiâng ai mơngiơk prăng).

Prế ki vâ rơneăm ăm Kên Piêu vâi hmâ xúa prế ki vế xo ing hdrong tằm, vâi tâm chiâng mơngiơk ngiât, khêi, prâp, tr^ng [ă ki ê hía. Ai 2 túa Kên Piêu tiô kuăn pơlê akố hmâ tối dêi, môi túa vâi tối dêi Piêu Xôn bú rơnuâ rơneăm iâ tê, ôh tá rơnuâ hên to lâi, rơneăm [ă prế khêi pơla mâu troăng prế ki ngiât, khêi, prâp, tr^ng tiô kơ troăng ki hiăng chêp a kên, pơla dế mâu troăng vâi ối rơneăm pro um loăng, plâi kong [ă reăng. Ối pá môi túa kên nếo, vâi tối dêi Piêu Xéo, vâi rơneăm pro hên h^n um ki eăng le\m, vâi ai chêp rơnuâ, rơneăm hên h^n mơngiơk prế a péa pâ ko kên.

Klêi rơneăm, vâi nâ o hmâ xúa ché khêi vâ kơpó drô k^ng kên [ă pro a vê Kên Piêu (vâ pro ăm Kên Piêu thăm rế le\m tâ). Mâu tíu ki pro ko kên mê vâi hmâ chêp kơpó [ă ché khêi, hdot lơ kú tơvó, tung dế ko ki ‘nhíu mê cho mâu ché ki hiăng pôe vâ tâ i le\m tung mê. Ngế ki kú ko kên mê athế cho ngế ki rơkê pro ti lâi ăm ko Kên Piêu kố ngăn môi tiah loăng dương sỉ, rế troh peăng xơkố rế ‘nhíu, [ă rơneăm tung pơla mâu troăng prế ki ai mơngiơk ngiât, khêi, prâp, tr^ng. Nâ Cầm Thị Xuân ối a pơlê Hải, bêng Chiềng An, pơlê kong kơdrâm Sơn La, tối ăm ‘nâi:

‘’Á hriâm rơneăm kên sap ing tơx^n nah, vâ ăm Kên Piêu le\m mê ngế ki rơneăm athế kơhnâ khât, pêi i rơhí rơehó tung teăn rơneăm, ngăn, ‘mâi rơnêu a tơrêm troăng prế vâ chiâng mâu um ki rơneăm ai hên mơngơik ki le\m, drêng kơ’nhâm [ă têa mơngiơk athế râm po iâ, pro prế tơdrăng le\m, rơmuăn há’’.

Tung mâu tơmeăm ki dâi dêi vâi kơdrâi Thái đen, ôh tá păng lôi kên Piêu. Kên Piêu chuâ xúa tung tơdroăng rêh ối rêm hâi, kên cho vâ hding tô, hding khía, rak tơtô a rơnó khía hngiú. Mê Kên Piêu ối cho tơmeăm ki vâ ăm tung hâi pơkoăng óng mế, peăng hngêi kơdrâi pleăng ăm vâi krâ, vâi kơdrá peăng hngêi kơnốu.

Kên Piêu ối châ xúa vâ mơđah hơdruê xuâng, pro tơmeăm ki tơbâ diâp ăm pú hmâ, malối cho vâi droh rơtăm tung mâu hâi xah hêi hvâng còn a hâi Têt. Mâu vâi droh drêng dâi ếo pơtâk dêi hdroâng kuăn ngo, a ko klup Kên Piêu ga thăm rế pro rế le\m ăm vâi droh hdroâng Thái ki hmâ sap ếo pơtâk tiô hdroâng kuăn ngo tơná, tơ-eăng bâ le\m dêi Kên Piêu a kố. Nâ Cà Thị Chung, ối a pơlê Tông, cheăm Chiềng Xôm, pơlê kong kơdrâm Sơn La cho ngế ki hmâ rơnuâ rơneăm Kên Piêu, tối ăm ‘nâi:

‘’Mơngế Thái rơneăm Kên Piêu ti xê to vâi pro tơmeăm ăm ngế mế vâ ăm dêi kơdrá mê ối cho tơmeăm ki hbrâ ‘măn tung hngêi drêng kal vâ xúa, tơdroăng ki diâp ăm nho\ng o, hdroâng hdrê dêi kuăn ngo Thái tíu ki lâi, ki lâi xuân ôh tá păng lôi Kên Piêu, tung hngêi á la lâi xuân ai 10 plâ Kên Piêu ki á hbrâ ‘măn chôu dêi’’.

Drêng tung on veăng, rơpo\ng hngêi ai mơngế hlâ hía tiô túa tơlá dêi hdroâng kuăn ngo Thái, athế ai sap 4 troh 8 plâ Kên Piêu vâ pro tơmeăm ăm mơngế ki hlâ. Maluâ drêng ngế kơdrâi lơ ngế kơnốu hlâ tiô mơhúa jâ pôa, môi plâ Kên Piêu kô châ pôe pro 2 pâ, môi pâ ăm ngế kơdrâi môi pâ ăm ngế kơnốu ki ối rêh, [ă môi pâ kên ki mê, drêng ngế ki môi hlâ ah xuân djâ kên ki mê rơtế ‘mế [ă ga há.

Vâi krâ-nho\ng o hmâ tối dêi, drêng vêh [ă mơhúa jâ pôa ah, Kên Piêu cho tơmeăm ki vâ hdró vâ prế ối a kong xeăng pơtối châ rêh ối [ă dêi pó, xo kên ki mê kơpó vêh nếo chiâng môi plâ kên [ă ‘nâi kơnó dêi pó cho on veăng, môi tiah hâi ki prế dế rêh ối a ro\ng tơnêi têa nah há. Nâ Cầm Thị Xuân, ối a pơlê Hải, bêng Chiềng An tối ăm ‘nâi:

‘’Sap ing rơxông vâi krâ nah tá troh a rơxông kuăn cháu nốkố, drêng ai mơngế hlâ ôh tá păng lôi Kên Piêu, xua kố cho tơmeăm ki kơnía git dêi hdroâng  kuăn ngo’’.

Tơdroăng rêh ối pơlê pơla rế hía rế tơxông tơtêk, ai hên kế tơmeăm rơnuâ ki krip le\m, hên túa, tơ’lêi xúa pro tơdjâk ôh tá xê iâ troh tơdroăng ki pơtối ‘măn rak, râng vế mâu tơmeăm khoăng tiô túa tơlá vâi krâ roh nah dêi hdroâng Thái đen. La Kên Piêu ôh tá la lâi chiâng lôi tung hiâm mơno ki loi tơngah xo ah hmôi dêi hdroâng kuăn ngo Thái [ă đi đo châ vâi kơdrâi, vâi nâ o kuăn ngo Thái pơtối teăn bro, rơneăm mơjiâng kế khoăng môi tiah tơdroăng rêh kâ ối rêm hâi vâi.

Um méa dêi vâi kơdrâi, vâi droh Thái Tây Bắc rơtế [ă Kên Piêu ki klup a ko vâi thăm rế pro vâi rế roduăng le\m, rế krip tâ, malối klêi kơ’nâi nhạc sỹ Doãn Nho ai chêh [ai hơdruê ‘’Chiếc khăn Piêu’’.

 Lường Hạnh chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng