Khu to\n chêng tơgôu koăng-ting ting hơchiếo a thôn Kon Klôk, cheăm Đăk Mar, tơring Đăk Hà, kong pơlê Kon Tum sap ing hâi mơjiâng troh nôkố hiăng châ 17 hơnăm. Dế kố, khu to\n chêng tơgôu koăng kố ai lối 20 ngế, ai 3 rơxông mơngế: Hên hơnăm má môi cho pôa A Bôm, 81 hơnăm, iâ hơnăm má moi cho o Y Thuật, 21 hơnăm. Hơnăm 2016 kố nah, ai 2 ngế tung Khu to\n chêng tơgôu koăng-ting ting hơchiếo châ Tơnêi têa pôk kơdeăn inâi ‘’Nghệ nhân ưu tú’’ cho pôa A Bôm [ă jâ Y Khar.

Nghệ nhân ưu tú A Bôm, mơngế ki mơjiâng [ă ‘mâi rơnêu mâu khu prôa, chêng koăng, pôa tối, ôh ti xê to rơkê hnê tối ăm kuăn cháu tung thôn pơlê, mê pôa ối veăng kum mâu vâi krâ-nho\ng o ki ê tung tơdroăng rak vế tơdroăng to\n chêng, tơgôu koăng, rêi mâu prôa dêi kuăn ngo tiah vâi krâ roh nah:

‘’Tâng chêng ki lâi hiăng tri tróu, chuât ôh tá tro xếo mê á cho mơngế ki ‘mâi rơnêu. Mâu prôa ki ê môi tiah không xuân cho xua á mơjiâng pro [ă ‘mâi rơnêu, klông put drêng chuât ôh tá tro xuân cho xua á ‘mâi rơnêu [ă ai drêng ‘nâ á pro ki nếo ăm vâi. Tung pơla á ‘mâi rơnêu, á xuân hnê ăm kuăn cháu châ hlo, vâ ăm vâi hriâm, ‘nâi túa ki mơjiâng pro, ‘mâi rơnêu mâu prôa. Dế nôkố, tung pơlê hiăng ai mâu ngế ki rơkê mơjiâng pro mâu prôa kuăn ngo pin’’.

Rêi ting ning

Pôa A Lang, ngế ki rêi ting ning tung khu dêi thôn Kon Klôk tối ăm ‘nâi, kơnôm tiô jâ pôa sap ing tơx^n nah, mê tơná pôa khoh chiâng châ rơbot hên mâu tơdrá prôa, mâu tơdrá ting ting, hơchiếo. Dế nôkố pôa xuân dế kơdo mơ-eăm hnê ăm vâi rơxông nếo pơtối rak vế mơhno túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo tơná. Pôa A Lang tối ăm ‘nâi:

‘’Á hlo tơdroăng ki hriâm, pơtâp dêi Khu to\n chêng tơgôu koăng-Ting ting, hơchiếo hiăng tơ-[rê khât. Á pói rơhêng vâ khu ngin đi đo hriâm tâp, tơpui tơno, pro ti lâi vâ pơtối rak vế, [ă mơnhông ki kơnía git ‘na mơhno túa le\m tro dêi jâ pôa pin hiăng ‘măn ăm, ai chêng koăng, ai mâu prôa kuăn ngo, hơdruê tơdrá hơchiếo, ha nhông cho ‘ló păng ‘nâng. Á xuân hmâ rêi mâu prôa môi tiah ting ning, to\n chêng, tôu hơkâ. Pơla kố nah, á xuân hiăng hnê tối ăm mâu vâi o,vâi muăn tô không, to\n chêng, rêi ting ning, á hiăng hnê ăm vâi muăn lối 3 khế kố, ai 9 ngế hriâm, mâu vâi muăn hiăng chiâng to\n 3 [ai chêng’’.

To\n không

Ngế ki iâ hơnăm má môi tung khu to\n chêng tơgôu koăng-ting ting hơchiếo a thôn Kon Klôk cho o Y Thuật, ai tối tiah kố: Rêm hdroh châ vâi tăm, vâi miê,vâi meh krếo lăm hriâm ting ting, hơchiếo ga hâk vâ păng ‘nâng, kơhnâ khât tung tơdroăng pơtâp rơtế [ă mâu ngoh nâ tung khu, tá troh la lâi hiăng rơbot [ai ting ting, hơchiếp mê nếo vêh pơtê:

‘’Veăng hriâm tung khu kố á hlo phiu ro păng ‘nâng. Drêng ối a hngêi á xuân xo dêi mâu [ai ting ting, hơchiếo ki hiăng chêh tung hlá mơ-éa á xo hriâm ăm i rơbot ‘nôi. Á hlo dêi tơná kal athế rơbot hên [ai, vâ rak vế dêi mâu tơdrá hdroâng kuăn ngo tơná. Tung rêm hdroh mơhriâm á kơhnâ vâ khât [ă hơdruê tá hiâm mơno. Á hâk vâ ‘nâng ting ting, hơchiếo, nôu pâ á xuân ăm phep lăm pơtâp ting ting, hơchiếo, á tơmiât, xua mê cho túa tơlá dêi hdroâng kuăn ngo tơná á kal athế ‘nâi rak vế’’.

Hên hơnăm hiăng luâ, kơnôm ai tơdroăng hnê mơhno tối dêi khu hiăng krâ, mê Khu to\n chêng tơgôu koăng-Ting ting hơchiếo thôn Kon Klôk rế hía rế xông tơtêk, hnê mơhno tơdroăng kơnía git ăm khu rơxông nếo, ‘mâi mơnhông ‘na tơdroăng hơdruê xuâng tiô tơlá kuăn ngo. Dế nôkố, mâu ngế ki xiâm tung rơngêi ting ting kố ai 20 ngế. Drêng mơđah tung mâu tơdroăng ki kân, kal tơku\m hên ngế, mâu ngế nghệ nhân mê ối krếo djâ lối chât ngế droh rơtăm tung thôn Kon Klôk veăng mơđah. Idrâp chêng koăng rế hía rế chuât xơtó, idrâp ting ting, hơchiếo rế hía rế châk hơngế, djâ tơdroăng mơhno túa le\m tro dêi Tây Nguyên troh [ă kuăn pơlê tung lâp luô tơnêi têa. Nghệ nhân ưu tú Y Khar, Kăn pơkuâ ngăn khu ton chêng tơgôu koăng-Ting ting hơchiếo thôn Kon Klôk tối ăm ‘nâi:

‘’Troh nôkố, á hiăng chêh pro tơ’nôm dâng 10 [ai hơdruê, hiăng lăm mơđah hên tíu. Ki ngin pơxiâm mơđah nah cho hneăng lăm mơđah ăm hâi tơbâ 1000 hơnăm Thăng Long Hà Nội a hơnăm 2010, Festival chêng koăng Tây Nguyên a pơlê kong kơdrâm Plei Ku, kong pơlê Gia Lai a hơnăm 2012, lăm mơđah a Long Xuyên a hơnăm 2013, a kong pơlê Nghệ An hơnăm 2014, a Thanh Hóa hơnăm 2015. To a kong pơlê tơná ngin kố mơđah đi đo’’.

Pơtâp ting ting hơchiếo

Chôu phut kố, tơdroăng thâo hrik, chêh xo, mơđah [ă hnê tối tơdrá ting ting, hơchiếo hiăng chiâng tơdroăng cheăng ki hmâ pêi pro đi đo ôh tá păng lôi tung rêh kâ ối dêi mâu ngế tung Khu to\n chêng tơgôu koăng-Ting ting hơchiếo thôn Kon Klôk, cheăm Đăk Mar, tơring Đăk Hà, kong pơlê Kon Tum. Rêm ngế nghệ nhân môi tiah plá on đi đo koh bâ, pơtroh hnê rak dêi tơdroăng ki kơnía git dêi hdroâng kuăn ngo tơná [ă tơdroăng ki hâk vâ păng ‘nâng tung hiâm mơno, mơhno túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo Rơteăng ăm rơxông kuăn cháu pơtối rak vế, [ă mơnhông mơdêk.

Nhat Lisa chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng