Tung kơdrum hngêi dêi mơngế Jarai hmâ pêt kông pôm loăng vâ kriê hlá pế kâ. Kố cho pôm loăng hdrê vâi krâ-nho\ng o hmâ pêt, kông ga ku\n. Drêng kông hlá hiăng vâ hbú lo hlá kơbâng, mơngế Jarai kô kriê xo peăng hlá ga vâ pro kơchâi kâ. Tro\ng lếo, nâl Jarai hmâ tối dêi trong mông, hmâ huăn tung chiâk lơ chiâng xêh a mơdrah kong. Tro\ng ki kố ga tơvó, kân tơhto [ă hơ’ngrăng ko\ng, ai pơ’leăng hên.

Nâ Ksor H’Khal, ối a pơlê Chuet, cheăm }ư\ Ă, pơlê kong kơdrâm Plei Ku, kong pơlê Gia Lai tối ăm ‘nâi, mâu tơmeăm ki vâ kơ-óu hlá pôm loăng mê, ai hlá ga, tro\ng lếo, reăng plâi hung kơnốu, hăng drêh, hlá êi, tơpăng, hơ’neh ro [ă mâu po, [ôt ngot, têa rơmâ. Túa ki vâ pế kơchâi kố ga tơ’lêi tê. Ki hdrối tâ, kal athế pro hdrối mâu tơmeăm ki hiăng kêi xo mê, cho pu pâi hlá pôm loăng, âp tro\ng lếo, âp tơpăng, xếo krúa reăng plâi hung kơnốu. Hơ’neh ro chiê rơtăng, kơ-óu môi iâ klêi mê kơ-óu [ă rơmâ tâi tâng hlối mâu tơmeăm ki mê. Drêng kơ-óu athế pêk kơlâp vâ hlá pôm loăng ai mơngiơk ngiât le\m. Drêng hdrối vâ kêi kâ, râm tơ’nôm hlá êi ăm i xú ho\m. Nâ Ksor H’Khal hơ’muăn tối tiah kố, kế kâ kố ga cho tơmeăm kâ dêi hdroâng kuăn ngo, kâ hơ-iâ, ki rơhêng vâ tối, tơtro [ă krôk dêi hên ngế.

‘’Kơchâi hlá pôm loăng pế [ă reăng hlá plâi hung, tro\ng lếo [ă tơpăng cho kơchâi kâ ki hmâ sap ing ối tơx^n nah troh nôkố. Mê cho kế kâ ki kơhiâm, á hâk vâ kâ ‘nâng, vâ kuăn ‘ne\ng xuân hâk vâ kâ [ă ‘nâi pế pơchên mâu kơchâi ki kố’’.

Tơmeăm ki vâ pế kơchâi pôm loăng [ă tro\ng lếo

Kơchâi hlá pôm loăng ki kơ-óu mê kâ [ă hmê tô ga kô tá xú le\m dêi tro\ng kong, hăng dêi hăng drêh [ă vâ xa xăng i iâ dêi reăng plâi hung kơnốu. Kế kâ kố hiăng châ mơngế Jarai hâk vâ kâ, ôh ti xê to ai a rêm hdroh troh chôu phut kâ hmê, mê ối hmâ pế tung mâu hâi leh mơd^ng tiô khôi hmâ vâi krâ. Pôa Pâ Phiêu, ối pơlê Chuet, cheăm }ư\ Ă, pơlê kong kơdrâm Plei Ku, kong pơlê Gia Lai tối tiah kố:

‘’Kông pôm loăng á hmâ pêt tung deăng, pêt tơvât tá priât, plăng [ă hên mâu tơmeăm ki ê. Hlá pôm loăng cho kế kâ ki kơhiâm dêi hdroâng mơngế Jarai, ga hiăng hmâ ai tung tơdroăng rêh ối dêi hdroâng Jarai, cho kế kâ ki hmâ dêi mơngế Jarai sap ing nah troh nôkố. Maluâ tung hngêi ai tơku\m po tơdroăng kân ku\n xuân ôh tá păng lôi hlá pôm loăng’’.

Nâ Ksor H’Khal tối tơbleăng ‘na kơchâi hlá pôm loăng a hneăng tơ’noăng pơchên kơchâi tơku\m po a kong pơlê Dak Lak khế 3/2019

Maluâ ôh tá xê cho kế kâ ki kơnâ la [ă tơdroăng ki hơ-iâ, xăng, hăng dêi kơchâi pôm loăng ki kơ-ốu [ă tro\ng lếo dêi mơngế Jarai hiăng pro mâu ngế ki kâ ối chôu vế đi đo klêi kơ’nâi kâ kơchâi kố. Jâ Bùi Thị Liên, ối a cheăm Ea Tu, pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak cho ngế ki hâk vâ kâ khât kơchâi pôm loăng kố ai tối, hlá pôm loăng kơ-óu [ă tro\ng lếo ôh tá xê to kơhiâm mê ối cho kơchâi ki krúa le\m châ mơjiâng pro ing tơmeăm pêt, le\m ăm ivá châ chăn kuăn mơngế:

‘’Tung dế nôkố, kế kâ ki krúa le\m cho kal păng ‘nâng. Kế kâ dêi mơngế Jarai hmâ kâ cho tơmeăm ki krúa le\m. Reăng plâi hung cho môi túa pơkeăng, ai hên trếo đăm tung hlá pôm loăng ki kơbâng, tâng pin ‘nâi tah lôi kế ki hâng tung hlá pôm loăng mê’’.

Rêm hdroh drêng ai hlá pôm loăng ki kơ-óu [ă tro\ng lếo, rêm ngế tung rơpo\ng hngêi pơrá ối tâ tá kơnoh on vâ kâ, hnối tơpui tơno. Tơdrêng mê, roh kâ hmê dêi mơngế Jarai ti xê to kơhiâm dêi hlá pôm loăng mê ối ai tơdroăng ki trâm mâ, tơpui tơno, hơniâp ro dêi tâi rơpo\ng hngêi.

H’Za Wut {yă chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng