Túa ki pro nho\ng o hmâ tơku\m po tung hngêi trá dêi mơngế Rơđế. Pôa pâ Loan, Krâ pơlê Ako\ Dhông, pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak, tối tiah kố, túa pro nho\ng o châ tơku\m po cho hiâm mơno pói rơhêng vâ, tí xo to prế péa ngế, péa rơpo\ng hngêi, mê tá pơlê pơla sap ing hâi pro nho\ng o mê ngăn dêi pó môi tiah môi to hngêi, rơtế to\ng kum, tơveăng dêi pó vâ kâi tơkâ hluâ xahpá, ai tơdroăng rêh ối phâi tơtô, hơniâp ro:

‘’Khôi túa, vêa vong pro nho\ng o xuân u ối troh nôkố, ki xiâm ga, cho ngế ing tíu ki ê troh, tơrum\, veăng kum dêi pó cho tơdroăng ki pói vâ dêi rêm ngế. Ing tơdroăng ki tơru\m achê dêi pó, vâi hlo ôh tá khoh chiâng tơklâ mê athế pro tiô tơdroăng leh mơd^ng tiô khôi vâi krâ nah, mê cho pro nho\ng o. Hiăng chiâng nho\ng o mê ôh tá khoh chiâng tơklâ dêi pó, drêng trâm pá puât, hliăng tiâ xuân athế to\ng kum dêi pó’’.

Mâu um a leh pro nho\ng o tơku\m po a pơlê Ako\ Dhông tung roh Festival chêng koăng Tây Nguyên hơnăm 2017

Tơmeăm hdroăng ki vâ xúa pro nho\ng o ga ôh tá eâ ai ki klâi hên, bu kal ai 1 to í, môi xiâm drôu [ă péa to mâ xâng ko\ng hiăng châ hbrâ ‘măn a kâng tung leăn hngêi trá. Ki ê to mâu ngế tung 2 rơpo\ng, hdroâng hdrê, mê leh pro nho\ng o ai tá tơdroăng ki veăng kum dêi vâi krâ nho\ng o tung pơlê. Pôa pâ Loan, Krâ pơlê ai tối tiah kố:

‘’Tơmeăm hdroăng ôh tá êa ai ki klâi hên, ki kal mê cho tơdroăng ki hơ-ui pâ dêi pó pơla péa ngế, [ă hdroâng hdrê xuân athế veăng vâ môi tuăn [ă kuăn pơlê xuân athế ‘nâi. Vâi hlo péa ngế ki mê pro nho\ng o môi tiah mê, kơ’nâi mê vâi rêh kâ ối ti lâi, tơpui kâ dêi pó ti lâi, hôm ai khât môi tiah tơdroăng tơkêa tơhrâ lơ ôh. Leh pro nho\ng o bu kal ai 1 to í [ă 2 to mâ xâng ko\ng, lơ 1 to chu [ă 2 to mâ xâng ko\ng xuân hôm, tâng dah lơ ai kế tơmeăm mê athế pro kân tâ; laga vâi ôh tá eâ pro ki klâi kân luâ râ’’.

Tiô khôi hmâ, péa ngế pro nho\ng o athế ai mâ a hâi ki pro leh mê ing kơxo má, kăn rơpo\ng hngêi athế hbrâ dêi drôu xiâm [ă hbrâ tơmeăm hdroăng vâ pleăng ăm khu xeăng. Drêng rêm ngế hiăng tơku\m tu\m têk, mê nếo pơxiâm nếo xối. Klêi kơ’nâi to\n chêng tơgôu koăng, kăn rơpo\ng hngêi lo a dế, krếo thế péa ngế ki mê lo a kâng [ă êng: Péa ngế prế hôm vâ pro nho\ng o há? Drêng péa pâ hiăng vâ môi tuăn, kăn rơpo\ng krếo thế pôa pơchâu xối xeăng.

Prế ki pro nho\ng o mê ối achê dêi pó pá ro\ng drôu xiâm. Pôa pơchâu ối peăng pá ngiâ, ko\ng râng mâ xâng ko\ng [ă môi to í, rế xối xeăng rế hbui mơná í 7 hdroh a drôu xiâm klêi mê nếo xối xeăng.

Rơkong rơkâu mê cho vâ mơhno tối pói vâ khu xeăng ing rêm tíu, [ă mơhúa nôu pâ, jâ pôa chu a ro\ng tơnêi vâ châ ngăn leh pro nho\ng o dêi péa ngế, sap ing mê troh la ngiâ ah cho nho\ng o môi rơpo\ng hngêi, drêng pá drêng niân veăng kum dêi pó, hlâ rêh xuân ai dêi pó.

Rơkong rơkâu dêi krâ pơlê tung leh pro nho\ng o châ tơku\m po a pơlê Ako\ Dhông tung roh po Festival chêng koăng Tây Nguyên hơnăm 2017, cho vâ tối tiah kố: ‘’Ô Xeăng! Hâi kố, hdroâng kơjôi Niê hiăng pro nho\ng o [ă inâi kơjôi Mlô. Pâ dêi pó tá troh hlâ, ôu drôu xiâm tá troh xiâ, to\n chêng tơgôu koăng tá troh krâ pơlê thế pơtê. Sap ing chôu phut kố péa ngế hiăng chiâng nho\ng o môi to rơpo\ng hngêi, athế mơjo pâ dêi pó, hnê tối dêi pó pêi cheăng kâ, ai tơdroăng klâi pá athế kum veăng dêi pó, ôh tá chiâng tơklâ, ai tơdroăng ro rơtế ro, ai tơdroăng x^ng khéa athế veăng x^ng khéa, rơtế dêi pó pêi cheăng kâ rơkê kơhnâ [ă mơjiâng thôn pơlê phâi tơtô’’.

Klêi kơ’nâi xối xeăng tối pơtâng ăm khu xeăng [ă mơhúa jâ pôa, pôa pơchâu râng mâ hlái pơxâng ăm péa ngế prế ki pro nho\ng o mê. Rế pơxâng rế rơkâu xối tiah kố: ‘’Ô Xeăng, péa to mâ xâng ko\ng kố cho tơmeăm ki vâ mơnhên dêi péa ngế hiăng tơkêa dêi pó, [ă tâi tâng hdroâng hdrê nho\ng o tung pơlê, mâu ngế ki châ hlo, châ ngăn hâi kố; kố cho tơmeăm ki vâ mơhno tối péa ngế hiăng chiâng môi rơpo\ng, ối [ă dêi pó plâ rơxông, athế hơ-ui pâ, hnê tối dêi pó, pêi cheăng kâ ai tơdroăng klâi pá athế kum veăng dêi pó, ôh tá chiâng tơklâ, ai tơdroăng phiu ro rơtế ro, ai tơdroăng hliăng tiâ athế veăng kum dêi pó’’.

O H’Hoa Niê, ối pơlê Ako\ Dhông, bêng Tân Lợi, pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, rơkong rơkâu kố xuân cho rơkong ki vâ hnê tối trâu hơngế tung hiâm mơno dêi péa ngế ki pro nho\ng o mê ‘na tơdroăng tơru\m, tơpui kâ, rêh ối [ă dêi pó a la ngiâ:

‘’Ki kal cho drêng xối rơkâu ăm péa ngế rơtăm ki pro nho\ng o, pro tơchiăng mê, tung tơdroăng ki rêh ối tơviah mê nah, tâi tâng mâu kế tơmeăm pơrá cho tơviah, mơngế Rơđế hâk mơnâ păng ‘nâng, ôh tá păng tối mâu tơdroăng ‘mêi. Klêi kơ’nâi pro nho\ng o mê mê ga kô chiâng kơxái ki tơdjâk pơla péa ngế, péa rơpo\ng [ă péa pơlê dêi pó, ga kô chiâng ai hên tơdroăng ki sôk ro’’.

Pôa pơchâu pơxâng mâ ăm prế, hnối hnê pơchân tối, klêi mê hnhó triăng ăm vâi ôu drôu xiâm hdrối. Pơtối mê cho nôu dêi péa ngế ki mê, klêi mê troh mâu ngế tung rơpo\ng hngêi [ă mâu ki châ ngăn châ hlo vâ mơhno tối tơdroăng ki pro nho\ng o, pro hmâ mê.

Klêi kơ’nâi ôu drôu xiâm, pôa pơchâu [ă péa ngế ki pro nho\ng o mê rơtế [ă rơpo\ng hngêi [ă rêm ngế lo a plông vâ pêt loăng. Hdrê loăng ki châ rah xo vâ pêt mê cho loăng tơnía, hdrê loăng ki rêh ton, mơhno tối ăm tơdroăng krá kâk, tơniăn ton tơrá nho\ng o.

O H’Hoa Niê tối ăm ‘nâi:

‘’Ôh tá ai hdrê loăng ki lâi rêh ton môi tiah loăng tơnía, ga kâi trâng [ă kong prâi, ôh tá kâi răng khăng. Xua ti mê, drêng leh pro nho\ng o kố athế rah xo hdrê loăng tơnía, cho vâ mơhno tối ki tơdjêp krá kâk, ton tá ah pơla prế ki pro nho\ng o mê, xuân xua ti mê râ vâi krâ khoh rah xo loăng tơnía ăm prế pêt’’.

Pêt loăng xuân cho hnoăng cheăng pêi pro mơ’nui tung leh pro nho\ng o dêi mơngế Rơđế. Péa ngế ki pro nho\ng o, pro tơchiăng mê ngăn dêi pó môi tiah môi klêa môi kliâm. Klêi po mâu tơdroăng mơd^ng, kuăn pơlê rơtế ôu drôu xíâm, kâ hơ’nêh mâm, kâ tơxông [ă hơdruê xuâng vâ rơkâu ăm mâu ngế ki pro nho\ng o mê, rơkâu pâ prế i tơru\m, achê dêi pó.

‘’Leh pro nho\ng o dêi hdroâng mơngế Rơđế cho vâ mơhno tối hiâm mơno tơru\m tung tơdroăng rêh ối, pêi cheăng pơla mâu khu hdroâng mơngế. Mơngế Rơđế nhuo#m mơnê [ă rak vế dêi túa tơlá kố sap ing hên rơxông, tơdroăng pêi pro kố cho ing tơná vâi mơhno\ng vâ dêi xêh, ôh tá xê ai tơdroăng kơhveăm dêi pó. Túa tơlá kố cho vâ mơhno tối tơdroăng ki le\m tro, pói rơhêng vâ rêm ngế rêh ối le\m tro, achê dêi pó môi tiah nho\ng o môi rơpo\ng hngêi, rơtế kum, tơveăng dêi pó tơkâ luâ mâu tơdroăng xahpá, hliăng tiâ vâ mơjiâng pơlê cheăm rế hía thăm rế phâi tơtô, kro mơdro\ng.

Minh Huệ rah chêh ing Hlá tơbeăng Dak Lak  [ă VOV4

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng