Ki tơ’ló dêi T^ng lôi tơnâp kiâ mơngế Jarai
Thứ bảy, 00:00, 13/04/2019
VOV4.Sêdang - Dâng khế 1 troh khế 4 riân tiô khế mâ hâi rêm hơnăm, a mâu pơlê cheăm dêi hdroâng Jarai a Tây Nguyên hmâ ai tơdroăng ki pro t^ng lôi tơnâp kiâ. Kố châ ngăn cho môi tung mâu t^ng ki kân má môi dêi mơngế Jarai, tơkéa tơku\m vâ chê tâi mâu tơdroăng ki kơnía git dêi mơhno túa le\m tro má môi tung mơhno túa le\m tro dêi chêng koăng Tây Nguyên.

 

 

Klêi kơ’nâi 5 hơnăm, riân sap ing hâi tơku\m po tơbâ hâi ki dêi kơnốu hlâ, nâ Rơ]om Nâm, pơlê Kep 1, cheăm Ia Mơnông, tơring }ư\ Pah, kong pơlê Gia Lai bro T^ng lôi tơnâp kiâ vâ chiân mơhúa ngế ki hiăng hlâ vêh ối [ă khu xeăng.

 

 

Khu loăng kong ki chiâng xêh ton hơnăm a ilâng kiâ pơlê Kep

 

T^ng ki kố hmâ po tung pơla 2 hâi, la tơdroăng hbrâ rơnáu tơdroăng kố ton ai plâ khế. Pá kơdâm mâu loăng ki hiăng châ hr^ng hơnăm, drêng mâ hâi teăm lo, vâi krâ-nho\ng o kuăn pơlê toi djâ dêi kơpôu, ro vâ pleăng khu xeăng. Xuân tơdrêng amê, kô tâ mâu idrâp chêng koăng pu hu. Hên vâi krâ, mơngế ki hlê ple\ng kô râng chêng ki kân, vâi hdrêng, ôh tá ‘nhó ‘nâi ki klâi hên, vâi kô râng chêng ku\n, tiô kơ rơ-rêk vâ to\n, ing mê chiâng rơ-rêk, chiâng tơdrá. Ai drêng ‘nâ ki chuât ga pro\ng, ai drêng’nâ chuât prông, chuât xơtó troh a mâu kơdung ngo hơngế hơngo, troh a bo cheăng plêng, xuân pro chuât pơ’lok troh a kong plêng dêi khu xeăng ối. Nâ Rơ]o\m Nâm tối, kố cho khôi túa, vêa vong mơhno túa le\m tro sap ing ton nah dêi vâi krâ-nho\ng o tung kơpong kố [ă nâ hlo phiu ro khât drêng châ pêi pro mâu tơdroăng ki ai pơxúa ăm dêi ngế mâi ki hiăng hlâ:

‘’Tơnâp ki kố cho dêi 7 rơpo\ng ai 8 ngế hiăng hlâ, ‘mế tơchuôm akố. Nôkố, troh rơnó lôi tơnâp kiâ, ngin hiăng tơku\m po T^ng lôi tơnâp kiâ, tâi tâng mâu hdroâng hdrê nho\ng o ki ai mơngế hlâ, ‘mế tơchuôm tung tơnâp ki kố, mê ngin hiăng xing xoăng dêi rơpó hnoăng cheăng lăm ko kếo loăng, ko phêa, te\n tơmeăm vâ pro rơnuâ tơnâp, tâi tâng rêm ngế pơrá veăng pêi. Ki xiâm dêi tơdroăng lôi tơnâp kiâ mê cho pro hngêi nếo ăm mâu ngế ki hiăng hlâ [ă ôh tá lăm ngăn a roh kơ’nâi ah xếo’’.

 

 

T^ng lôi tơnâp kiâ châ hbrâ rơnáu krâu khât

 

T^ng lôi tơnâp kiâ cho mơd^ng ki kân má môi dêi mâu pơlê cheăm mơngế Jarai. A hâi po t^ng mê, tâi tâng vâi krâ-nho\ng o tung pơlê pơrá veăng pêi, veăng tơlo kế tơmeăm vâ po mơjiâng hâi mơd^ng ki mơhno túa le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo, tung mê,ai to\n chêng tơgôu koăng, hơdruê xuâng, bleăng loăng pro um ‘măn a tơnâp kiâ, ‘mâi rơnêu tơnâp kiâ. Plâ tơdroăng pêi pro tung mơd^ng mê, mâu drôu xiâm vâi lếo bêng têa đi đo, idrâp chêng idrâp koăng chuât xơtó plâ măng troh peăng xo gâ, klêi mê, cho tơdroăng ki kuâ ko\ng kơhnhon xuâng dêi pó, chêng kơhnhon, ko\ng râng ko\ng, pơrá chiâng môi rơ-rêk tơdrêng, chôa ‘lâng prôk chêng [ă đi đo prôk tâ tá sap ing peăng hơ’vá troh peăng hơ-ếo.

 

 

 

T^ng lôi tơnâp kiâ cho t^ng ki kân má môi dêi mơngế Jarai, cho moi hneăng tơklâ hlống hlối pơla mơngế rêh [ă mơngế hlâ

 

Ngế ki tơleăng, ngế pôu, ngế hrăng-ngế koi, ngế rêh-ngế hlâ hiăng ôh pá ai hơngế ki klâi tung T^ng lôi tơnâp kiâ. Pôa Rơ]om Đo, Krâ pơlê Kep Ping, cheăm Ia Mnông, tơring }ư\ Pah, kong pơlê Gia Lai tối ăm ‘nâi, tơkâ luâ to lâi rơxông, T^ng lôi tơnâp kiâ xuân ối châ vâi krâ-nho\ng o akố pơtối rak vế, mê cho ki xiâm dêi mơhno túa le\m tro hdroâng Jarai:

‘’T^ng lôi tơnâp kiâ cho tơdroăng mơhno túa le\m tro ki kân dêi mơngế Jarai, ai chêng koăng, ai bleăng um loăng, ai kơhnon xuâng. T^ng ki kố ga kal ’nâng, cho mơhno túa le\m tro dêi vâi krâ-nho\ng o ngin, ôh tá khoh chiâng lôi. Vâi krâ-nho\ng o kal kơdo mơ-eăm rak vế T^ng lôi tơnâp kiâ’’.

Tơdrêng [ă mâu tơdroăng cheăng mơhno túa le\m tro mê, T^ng lôi tơnâp kiâ ki xiâm ga cho vâ mơhno tối tơdroăng ki tơru\m veăng khéa hơ’nêng dêi mơngế Jarai. Vâi krâ-nho\ng o maluâ ối hơngế, ối pơlê achê drêng tâng tối tơdroăng T^ng lôi tơnâp kiâ vâi pơrá tăng troăng vâ veăng troh a tíu ki kố. Akố, túa ki mơhno túa le\m tro chêng koăng Tây Nguyên châ mơhno tối môi tơdroăng ki xiâm kối ga, mơnhên má môi la pá vâ kâi piu, lơ hiât, xuân tá ti ai tơdroăng t^ng, mơd^ng ki lâi chiâng ai tiah kố. TiôTie#n sih Nguyễn Thị Kim Vân, Kăn pơkuâ ngăn hngêi ‘măn rak kế tơmeăm hneăng hdrối dêi kong pơlê Gia Lai tối, tơdroăng rak vế mơhno túa le\m tro dêi T^ng lôi tơnâp kiâ cho kal khât, kal châ tơdroăng to\ng kum [ă hlê ple\ng tro tơdroăng, ‘ló ki xiâm dêi tơdroăng T^ng ki kố:

‘’Vâ t^ng lôi tơnâp kiâ kố hmâ châ kring vế, rak ngăn mê kal ai tơdroăng veăng kum dêi mâu kơ koan ai tơdjâk troh, mâu khu râ, kơvâ cheăng [ă ki rơhêng vâ tối cho kơvâ mơhno túa le\m tro [ă ôm hyô. Á tối tiah mê ôh tá xê krê to kơvâ mơhno túa le\m tro tê ki rak vế, pêi pro.Pin athế veăng pêi, mơhnhôk vâi krâ-nho\ng o pêi pro ti lâi vâ kâi rak vế ki le\m tro tung túa tơlá xuân ối tơtro [ă tơdroăng vâi krâ nah la xuân kơd^ng kế tơmeăm’’.

Ti xê to tơdroăng ki tơklâ pơla mơngế ki rêh [ă mơngế hiăng hlâ, mê T^ng lôi tơnâp kiâ châ ngăn cho môi tơdroăng T^ng ki tơtro má môi kal châ rak vế. Rak  vế T^ng lôi tơnâp kiâ cho ki xiâm rak vế tơnêi tíu, tơdroăng pêi pro tiô mơhno túa le\m tro dêi mơngế Jarai.

 

Công Bắc chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC