Tung hngêi trá kân xo\n dêi pôa Y Thim {yă, ối a [uôn Ea Bông, cheăm }ư\ Êbur, pơlê kong kơdrâm {uôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak, tâng to idrâp chêng ki to\n tơdah vâi krâ-nho\ng o ối a pơlê achê, pơlê hơngế, veăng troh ối tơdjuôm rơtế phiu ro, sôk suâ tung hâi ki mơd^ng tơbâ tơdroăng tơhrâ hdrối nah.

Idrâp chêng koăng, idrâp hơkâ hiăng chuât xơtó hơniâp ro, sôk suâ drêng mê xuân cho roh ki vâi hiăng têk dêi chu ki hiăng âp, pro hơ’nêh, cho tơmeăm hdroăng, mâu vó drôu xuân hiăng châ chiâ, xâ mâu hlá pơlái, hlá phêa [ă hiăng bêng pêng têa, rêm tơdroăng hiăng hbrâ tu\m têk tâi tâng.

Tâi tâng mâu mơd^ng rơkâu xối dêi hdroâng Rơđế pơrá ai tơdjâk troh mâ xâng ko\ng

Pôa Y Thim {yă tối ăm ‘nâi, hơnăm kố, kơnôm châ jâ pôa, hdroâng hdrê [ă khu xeăng to\ng kum mê rơpo\ng pôa ai ivá mo le\m [ă trâm pon mơhúa. Tiô tơdroăng ki tơhrâ mê rơpo\ng kô po mơd^ng koh mơnê [ă môi to kơpôu đâi [ă 7 xiâm drôu. La xua tá hâi teăm châ toh vâ po mê rơpo\ng hngêi athế po mơd^ng ki kố vâ tơbâ, hơ’lêh pro a khế 3 hơnăm kơ’nâi ah. Tơmeăm hdroăng hâi kố, cho môi to chu kriếo [ă 3 xiâm drôu.

‘’Hơnăm kố, hngêi rơpo\ng á ai ivá mo rơdêi, têi le\m, tơdroăng rêh ối tung rơpo\ng hngêi hơniâp ro, châ rôe tăng kpan, kơtum chêng, ai vó tuk, vó tang. Hâi kố, ngin ai pleăng môi to chu vâ tối pơtâng ăm pơlê cheăm, jâ pôa, hdroâng hdrê. Tối tơbleăng mâu tơdroăng ki klâi ki pin hiăng châ ai, chiâng pêi vâ vâi krâ-nho\ng o ‘nâi hnối pói châ khu xeăng veăng kum ăm pin. Hâi kố, ai mâu drôu xiâm [ă chu ngăn tiô kơ tơdroăng, ôh tá eâ hên la ki kal ga, athế ai tơdroăng ki hơniâp ro, sôk suâ [ă ai tơdroăng tơru\m tung khu pơlê pơla’’.

Pơchâu râng mâ pơxâng ăm ko\ng kăn rơpo\ng hngêi [ă rơkâu xối

Tung plâ rơxông dêi hdroâng Rơđế ai hên tơdroăng ki po mơd^ng, tâi tâng mâu tơdroăng po mơd^ng mê pơrá ai tơdjâk troh tơdroăng mâ xâng ko\ng. Rêm túa po mơd^ng kô châ mơnhên tối [ă tơdroăng ki chăt môi kơdró drăng kông mâ. Krê mơd^ng tơbâ hơ’lêh hâi po mơd^ng ôh tá êa chăt drăng kông mâ. Pôa pơchâu bu rơkâu xối tơbâ hâi ki po mơd^ng a kơ’nâi ah [ă tối tơbâ ăm kăn rơpo\ng hngêi ‘nâi hdró khế hơnăm ki vâ po mơd^ng drêng hiăng tơhrâ hdrối mê.

Khu vâi krâ ki rơkê dêi [uôn Knia châ krếo to\n chêng tơgôu koăng tung hâi mơd^ng

Tơmeăm hdroăng châ tơbleăng tu\m têk mâu hơ’nêh mâm chu, tung mê ai: ko, t^ng, mơheăm, klêa, kliâm chu. Tơdroăng mơd^ng kố a hngêi Y Thim, cho xua pôa Lê, pơchâu a [uôn Ea Bông ki rơkâu xối xeăng. Pôa râng môi to mâ pơxâng ăm drăng ko\ng dêi kăn rơpo\ng [ă rơkâu. Ki xiâm dêi tơdroăng rơkâu xối mê cho krếo mơhúa jâ pôa vêh a hngêi vâ châ ngăn, châ hlo, tơbâ tơdroăng ki hiăng tơkêa, tơhrâ.

Klê mê, mơhno tối hiâm mơno ‘nâi koh nhuo#m dêi kăn rơpo\ng hngêi [ă jâ pôa, hdroâng hdrê, khu xeăng, pói vâ jâ pôa, khu xeăng pơtối to\ng kum ăm rơpo\ng ai ivá rơdêi, trâm hên tơdroăng pon mơhúa.

‘’Nôkố á pói rơhêng vâ rêm ngế, krếo khu xeăng veăng troh a kố vâ châ ngăn, châ hlo. Kố cho triăng drôu châ ‘măn a kơpêng xiâm drôu, mâ xâng ko\ng châ ‘măn pá kơdâm, cho mâ xâng ko\ng châ mơjiâng, châ pro mê khoh chiâng ai, tá xê to mâ xâng ko\ng lơ ki kố ki mê, la ga ối ai hên mâu tơmeăm khoăng ki ê. Pói vâ khu xeăng châ ngăn, châ hlo, kring vế ăm rơpo\ng hngêi châ tơniăn le\m, môi tiah kông mâ xâng ôh tá la lâi kâi chong. Kố cho ko\ng dêi kăn rơpo\ng hngêi hiăng xâng mâ [ă vên triăng drôu, vâ pleăng [ă mơhno ăm khu xeăng’’.

Mơngế Rơđế hmâ loi ‘’Plá on ôh tá tơpâ xua ngế ai ki râ hrâu on’’, xua mê, a kơnoh on tung hngêi đi đo ai on khâng

Mơgêi rơkong rơkâu xối, on veăng rơpo\ng hngêi rơtế [ă mâu pôa pơchâu rơtế châ tế mâu tơmeăm ki pleăng mê, vâ pói vâ châ trâm hên tơdroăng pon mơhúa. Mâu ngế ki veăng ngăn mê pơrá châ diâp triăng drôu vâ ôu, vâi kơdrâi ôu hdrối, vâi kơnốu ôu mơ’nui, vâi krâ hdrối, vâi rơxông kơ’nâi. Tung chôu phut ki hơniâp ro, rơkâu, tơpui tơno mâu tơdroăng ki sôk suâ mê, vâi ai to\n chêng, tơgôu koăng hơniâp ro, mơjiâng chiâng ai tơdroăng ki sôk suâ păng ‘nâng. Mê cho roh ki vâi hiăng pơxiâm po mơd^ng ôu kâ, xah hêi.

Veăng mơd^ng a hngêi pôa Y Thim {yă hâi kố, pá k^ng hdroâng hdrê dêi 2 pâ rơpo\ng hngêi [ă vâi krâ-nho\ng o tung pơlê, mê ối ai mâu tơmối ki châ krếo troh a kố, vâi krâ ki mê lo ing mâu pơlê, tơring ki ê. Pôa Y Hơ Êban, cho mơngế krâ ki rơkê dêi [uôn Knia 4, cheăm Ea Bar, tơring {uôn Đôn hâk tơngăm châ krếo rơtế [ă mâu vâi krâ ki rơkê dêi [uôn Knia to\n chêng tơgôu koăng a hâi leh rơkâu mê. Pôa Y Hơ Êban tối, hiăng ton ‘nâng, mơngế Rơđế a mâu pơlê nếo toh chôu châ trâm dêi pó, tơpui tơno [ă dêi pó [ă rơtế to\n chêng tơgôu koăng ki hơniâp ro ó tiah kố:

‘’Drêng châ Y Thim krếo khu vâi krâ ki rơkê to\n chêng koăng, mê á hiăng krếo tu\m vâi krâ troh akố. Á ro ‘nâng, xua châ hlo, châ tơbâ nếo ‘na tơdroăng vâi krâ pin roh nah, rơtế rơkâu tơdroăng ki hơniâp ro ăm rơpo\ng hngêi, xua mê a ‘ló hlo ro ‘nâng. Hiăng ton ‘nâng ngin tá hâi chói ai po mơd^ng tiah kố’’.

Ti xê to mâu vâi krâ ki ton hơnăm mê mâu vâi rơxông tung rơpo\ng hngêi dêi rơpo\ng Y Thim Êban xuân hâk git kơ túa po mơd^ng dêi a rơpo\ng hngêi tơná. Ngoh Y Nal Êban, kuăn kơnốu dêi pôa Y Thim hơ’muăn tối, sap ing ối tơx^n nah ngoh hiăng mơhúa châ hlo, châ ngăn hên mâu tơdroăng po mơd^ng, leh mơd^ng xua nôu pâ, jâ pôa hmâ pro. Hdrối nah, ngoh tá hâi teăm ‘nâi nhên, la nôkố ngoh hiăng hâk git [ă tơdroăng ki vâ tung hiâm mơno [ă tuăn tơmiât kô rak vế ki kơnía dêi mơhno túa le\m tro dêi mơngế ki pêi cheăng kố:

‘’Châ hlo ai po mơd^ng tiah kố, kô kum ăm tơná pin la ngiâ kố ah châ pơtối rak vế, pêi pro ga tơ’lêi hlâu, mê pin kô chiâng pêi pro [ối ing mâu vâi krâ hiăng hnê ‘măn ăm. Ki má péa nếo, á xuân cho ngế ki cheăng tung kơvâ mơhno túa le\m tro, mê á kô tơbâ ăm dêi tơná ôh tá khoh piu lôi mâu tơdroăng ki kơnía git dêi hdroâng kuăn ngo tơná’’.

Tung pơla ai tơdroăng ki to\n chêng tơgôu koăng, achê kơnoh on ki bâ eăng mê châ pơtối koh bâ sap ing pơxiâm po tá troh a chôu phut klêi mơd^ng. Tá kăn rơpo\ng hngêi [ă tơmối pơrá ôu drôu hơniâp ro, tơpui tơno, êng tiâ dêi pó. {ă hdroâng mơngế Rơđế, mơd^ng ti xê to vâ koh mơnê jâ pôa, khu xeăng mê ối cho roh ki vâ ăm nho\ng o hdroâng hdrê a mâu pơlê cheăm tơku\m, trâm mâ tơpui tơno, mơjiâng tơdroăng tơru\m, achê dêi pó tung pơla khu pơlê pơla.

H’Xiu H’Mok chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng