Khôi túa vêa vong pâ liăn drêng pơkoăng a Tây Nguyên
Thứ bảy, 05:00, 19/07/2025 Tơplôu: A Sa Ly + Nga/VOV Tây Nguyên Tơplôu: A Sa Ly + Nga/VOV Tây Nguyên
VOV.Xơ Đăng – Mâu kâu lăk ƀô̆ môi tiah ‘’Vâi kơdrâi ƀă luât’’ kum pơtâng tối hlê plĕng, mơdêk khôi túa vêa vong pơkoăng rơkê tê. Ối ai há hngêi ‘na kơnốu rak tơmeăm ki ăm pơkoăng tiô khôi vâi krâ nah môi, hnâng hlái, mâ xâng ƀă mơdrếo liăn mâ lơ ăm kô prêi on veăng nếo vâ pro kơxô̆ liăn mơjiâng cheăng pêi – rế rak khôi túa lĕm rế kơdroh pá ăm hngêi ‘na kơdrâi.

Tối ‘na khôi túa vêa vong pâ loăng drêng pơkoăng a pơlê pơla hdroâng kuăn ngo K’Ho Cil, pôa Rơ Ông Ha Jràng, ối a cheăm Dam Rông 2, kong pơlê Lâm Đồng tối ăm ‘nâi, ki kơnâ apoăng dêi khôi túa vêa vong kố cho lĕm tro.

 ‘’Ƀă troăng tơmiât dêi hdroâng kuăn ngo ngin mê pâ liăn drêng pơkoăng cho pâ troh hnoăng drêng mơ-êa mơhum kuăn dêi mơngế nôu, hnoăng păn roăng tơbrê tơbrêh dêi ngế pâ sap ing mơhum troh xông kân. Xua mê rơpŏng hngêi kơdrâi thế pâ troh hnoăng mơhum păn roăng dêi hngêi kơnốu. Xua mê hngêi kơnốu nếo pâ liăn ngân drêng pơkoăng’’.

Xuân tiô pôa Rơ Ông Ha Jràng, tung tơdroăng rêh ối nếo, kuăn pơlê a pơlê thế rak ki kơnâ lĕm dêi khôi túa vêa vong pâ liăn drêng pơkoăng, mê cho tơdroăng ki ‘nâi pâ mơnê, tơbâ hnoăng nôu pâ. Laga ôh tá xê xua ti mê mê pâ liăn ngân, tơmeăm khoăng lối hên drêng pơkoăng, pro mâu droh rơtăm ki vâ dêi pó chiâng chĕn liăn, chiâng pá puât tung tơdroăng rêh ối’’

 “Nah pâ liăn, tơmeăm khoăng drêng pơkoăng cho ƀă vó, nôkố hngêi kơnốu drêng pơkoăng pâ hngêi kơdrâi thế ăm mêa, hên mê 1,5 cây mêa, iâ to lâi chih mêa. Bu vâ mơhno tê, ôh tá pơklât klâi xếo. Châ khât, cho hơ-ui dêi pó ôh tá pro hngăm dêi pó. Môi tiah rơpŏng á kố, tơdah péa ngế dôh la xua hngêi kơtiê xua mê á ôh tá ai ăm ki klâi ăm peăng hngêi kơnốu. Vâi xuân ôh tá pâ ki klâi ôh, xuân phiu ro ƀă dêi pó’’.

Ƀă mâu tơdroăng ki hiăng chiâng rơkê môi tiah mê, hên on veăng hơnăm ối nếo hiăng châ péa pâ rơpŏng tơbêng tơdroăng rêh ối hơniêp lĕm. Nâ Lơ Mu Li Via ƀă ngoh Liêng Hót Ha Sơn, hdroâng kuăn ngo Cil, ối a thôn Srê Đăng, cheăm Tân Hội, kong pơlê Lâm Đồng vâ troh ƀă dêi pó thế djâ tơmeăm kân. Laga drêng hlo prế vâ dêi pó khât xua mê rơpŏng xuân tiô ôh tá pâ ki klâi. Kơ’nâi mê hngêi peăng kơnốu ôh tá pro pá ăm hngêi kơdrâi, mê ối hbrâ hiâm mơno mơjiâng cheăng pêi ăm prế on veăng nếo xing xoăng ăm 1 sao tơnêi klâng ƀă 2 sao tơnêi kơdrum ƀă tŏng gum liăn ngân tung tơdroăng rêh ối. Nâ Lơ Mu Li Via, phiu ro tối:

“Rơpŏng á gá xơpá khât, la mơhúa trâm rơpŏng hngêi kơnốu ai tuăn tơmiât rơkê nếo tung tơdroăng ki pơkoăng ŏng mé. Hngêi kơnốu á ôh ti thế rơpŏng á ăm hên tơmeăm vâ mơnê hnoăng păn roăng ƀă chu, kế ki pâ rơnŏng lơ tơmeăm kơnâ ki ê. Vâ hơniâp ro ƀă tơdah xo á, vâi hơ-ui rơpŏng á, á ro khât mê á djâ môi iâ tơmeăm troh a hngêi kơnốu tiô ki pơxúa dêi khôi túa tơlá xo. Á hlo rơpŏng hngêi kơnốu á vâi hlê ƀă hơ-ui tung túa tơlá pâ tơmeăm drêng pơkoăng, á mơnê ƀă ro khât”.

Jâ Ka Nhék (hdroâng K’Ho Sre) a thôn 15, cheăm Bảo Lâm 3, kong pơlê Lâm Đồng ăm ‘nâi, drêng tơdroăng vâ rơpó dêi prế on veăng hiăng khât, péa rơpŏng hngêi kô pơkâ hâi pơkoăng. Pơkoăng châ tơkŭm po drêng hngêi kơdrâi hiăng hbrâ rơnáu rôh vâ tơdah xo dôh nếo vêh a hngêi tơná. Tiô jâ Ka Nhék, tơdroăng pâ tơmeăm cho athế ai tiô khôi túa tơlá, la kal rơkê plĕng tâ:

“Drêng tơkŭm pơkoăng, mê ‘na kơdrâi athế hbrâ tŭm mâu tơmeăm ki pin hiăng tơhrâ vâ ăm ‘na kơnốu. La ôh ti xê peăng kơnốu pâ to lâi mê pin ăm to mê, ki kố cho khôi túa tơlá sap ing ton nah dêi hdroâng kuăn ngo ngin ôh tá chiâng tah, pin athế pro ăm gá ai tê vâ mơhno hiâm mơno mơnê rơpŏng hngêi kơnốu hiăng păn roăng ngế doh ăm peăng kơdrâi. Pâ tơmeăm cho túa lĕm tro athế rak vế ăm xo ah hmôi, la pâ tơmeăm ôh ti xê cho tơdroăng ki pro hngăm, mê cho athế ai môi iâ khĕn cho hiâm mơno ‘nâi mơnê ƀă jâ pôa rui pơla péa pâ”.

 

Ƀă mơngế K’Ho a Lâm Đồng gá tiah mê. Ƀă mâu hdroâng Rơđế a Dak Lak, túa tơlá pâ tơmeăm drêng xo kơnốu dế rế hía rế pơhlêh, vâ pro kơdroh iâ ki hngăm hngo ‘na tơmeăm ăm tung xo on veăng. Nâ H’Nga Kpơr (hdroâng Rơđế) a ƀuôn Kruê A, cheăm Ea Nuêč, kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi:

“Ƀă mơngế Rơđế ngin a pơlê cheăm kố, nah ai túa tơlá pâ tơmeăm gá hên khât, la nôkố rơpŏng peăng kơnốu vâi ôh ti pâ hên xếo tơmeăm ing peăng kơdrâi athế ăm hngêi kơnốu. Môi tiah rơpŏng hngêi ngin kố, ai o kơnốu xo kơdrâi ối ‘na hngêi kơdrâi, la ngin xuân ối hơniâp ro drêng nôu pâ xoăng tơnêi ăm o kơnốu ngin tơ’mô ƀă mâu nâ o kơdrâi tung hngêi. Nôkố pơlê pơla hiăng mơnhông, pin athế rơtế dêi ƀă rơpó tŏng gum dêi mâu vâi o vâi kuăn, pôi tá pro pá ôh ‘na tơdroăng ki pâ tơmeăm ăm kơ prế on veăng mê.

 

Tơplôu: A Sa Ly + Nga/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

Bi mni kơ Awa Hô
Đơs git oh, git bi
06/05/2025
Jreng Jrong
30/03/2024
Tanh bĕ dra hiam
22/03/2024