Mơngế Mnông pâ ‘le\ kơ tơmối
Chủ nhật, 00:00, 11/03/2018
VOV4.Sêdang - ‘’Tơmối mot tung pơlê môi tiah mot tung klêa’’ – Rơkong tơpui dêi mơngế M’nông hlo ki ai pơxúa. Hiêm mơno pâ nho\ng o dêi hdroâng kuăn ngo M’nông hiăng ôu eăng sap ing nah a kơpong Tây Nguyên. Nho\ng o troh lăm pôu mơhá krâ lơ ối nếo, kơnốu lơ kơdrâi, mê pơrá châ tơdah môi tiah dêi pó, ôh tá pơrah kro lơ kơtiê. Nho\ng o ton hâi troh lăm pôu, rơpo\ng kô pơtối tơdah le\m má môi, ôh tá xê pro ăm tơmối hlo tơdroăng ki le\m, mê ối vâ rơpo\ng châ nho\ng o pâ troh rơxông kơ’nâi ah.

 

Hâi kố rơpo\ng nôu H’Thách a [uôn Nà Sược, cheăm Ea Huar, tơring {uôn Đôn, kong pơlê Dak Lak, kơdrâm sôk ro tâ tâng pơchông [a\ hâi tiah hmâ. Muăn kơdrâi Me Khuyên, ối a [on Dak Rla, cheăm Dak Ndrot, tơring Dak Mil, kong pơlê Dak Nông, tơkâ hluâ 100km troh lăm pôu dêi jâ. Sôk ro, rơkong tơpui tó, mâ briê lo têa mâ:

Hlo muăn kơdrâi á xuân môi tiah châ trâm dêi nâ mê há. Á hiăng pói vâ châ trâm nâ á ton t^n na nah, mơni xúa á pói vâ [a\ nâ á xuân pâ á há, xua mê thế dêi kuăn lăm pôu á. Muăn á troh akố, mê á kô djâ muăn á lăm pôu rêm rơpo\ng hngêi vâ rêm ngế rơtế trâm mâ dêi rơpó [a\ hmâ dêi pó. Á mơ’no dêi xiâm drôu kân má môi, rup í kân má môi vâ xối xeăng pâ mo dêi têi ‘răng ăm cháu á nếo, pói nho\ng o dêi tơná mo sêi [a\ trâm tu\m tơdroăng le\m..

Trâm dêi xă, Me Khuyên xuân rơrêk tung hiêm mơno. Nâ pâ drêng ối ku\n châ nôu pôu prôk plâ hâi vâ lăm pôu xă. Nôkố troăng hiăng le\m, cheăng kâ xuân hiăng tơtêk, laga nôu nâ ivá ôh tá pá hro. Nâ ối djâ dêi kuăn kơdrâi troh lăm pôu rơpo\ng xă vâ tơdah dêi nho\ng o:

Trâm dêi xă hâi kố cho tâ rơrêk tung hiêm mơno, á [a\ xă á kuâ dêi pó ôh tá vâ tơlôi. Xă pơchân á hên tơdroăng, tơpui tơno tơdroăng ton nah, tơdroăng nôkố. A hơniâp ro. Rêm ngế akố sôk ro ‘nâng. Á ngăn rơpo\ng xă xuân môi tiah rơpo\ng á há. Nôu pâ á pơtroh ăm xă phái tơxông [a\ pơkhom. Á pói vâ sap ing kố troh la ngiâ ah kuăn ‘ne\ng á xuân hâk pâ dêi rơpó môi tiah kố. Á pói xă á đi đo mo sêi têi ‘răng [a\ la ngiâ kô lăm pôu nôu pá, rơpo\ng á nếo.

Tối ‘na khôi túa pâ nho\ng o dêi hdroâng kuăn ngo tơná, pôa Che Hà, ối a [uôn Nà Sược, cheăm Ea Huar, tơring {uôn Đôn, kong pơlê Dak Lak, tối ăm ‘nâi:

Hdroâng kuăn ngo M’nông ngin sap ing nah, đi đo lăm pôu dêi rơpó, ti tăng dêi rơpó. Ai drêng ối a hơhngế, mê thế koi péa pái măng tung kong nếo troh tíu, laga pin xuân thế troh. Ki kố sap ing nah troh nôkố xuân môi tiah mê.

{a\ jâ Me Tem tối:

Rơpo\ng hngêi tơdah ngin le\m ‘nâng, mơ’no drôu xiâm, hơ’nêh í, ăm kâ, xối xeăng pâ ăm ivá mo sêi têi ‘răng, vâ trâm dêi rơpó hên tâ mê nếo. Lăm pôu dêi rơpó cho tơtro ‘nâng, nho\ng o to ton nếo châ lăm pôu, trâm dêi rơpó sôk ro, pin lăm pôu vâi, kơ’nâi ah vâi lăm pôu pin.

Tiô krâ pơlê Y’Sriu Rya, ối a [uôn Nà Sược, cheăm Ea Huar, tơring {uôn Đôn, kong pơlê Dak Lak, drêng tơmối troh a hngêi, rơpo\ng hngêi lêng rơkôa le\m má môi ăm nho\ng o ‘nân, xo hât ăm nho\ng o hrik [a\ xo têa ăm nho\ng o ôu.

Rơpo\ng pế pơchên hơ’nêh í, mơ’no dêi xiâm drôu ki kana má môi, pế hiăng má môi vâ xối xeăng. Kheăn kâ hmê, ăm ôu drôu, ăm ôu têa, kơ-êng nho\ng o tu\m tơdroăng. Drêng hiăng pôu kô hơdruê tiâ rơpó. Vâi rơtế tơpui tơno sôk ro, pơchân dêi pó mâu tơdroăng ki tro, ví mâu tơdroăng ki ôh tá le\m tro. Tiah hmâ nho\ng o kô ối [a\ rơpo\ng hngêi to lâi hâi. Drêng nho\ng o vâ pơlâng vêh, ai ki klâi kơhiêm, kơnía mê kô diâp ăm dêi rơpó, môi tiah í, drôu, mâ xâng ko\ng, diâp ăm mơngeăn, diâp ăm tơxông [a\ hía hé.

Krâ pơlê Y’Sriu Rya tối:

Kố cho môi khôi túa ki pơxúa, ôh tá xê to kum ăm tơdroăng nhuo#m pâ pơla rơpo\ng [a\ nho\ng o thăm krá tơniăn tâ, ôh tá kâi hiêt pâ mơnê dêi pó, hlê ple\ng dêi pó hên, mê ối cho roh vâ mơngế krâ pơchân dêi pó ‘na tơdroăng hnê kuăn cháu tung rơpo\ng. Tâng kuăn ‘ne\ng ai tơdroăng ôh tá tro mê hnê mơhno ăm gá prôk troăng ki tro. Rơxông kơ’nâi kal thế rak khôi túa le\m môi tiah ngin nah: ‘’Pêi chiâk deăng păn dêi tơná, tơnăng châ che\m dêi rơkong, ru\m môi tuăn [a\ nho\ng o tung pơlê, pêi tơdroăng ki klâi xuân thế tơmiât, pêi tơdroăng ki klâi vâ vâi kheăn kơdeăn, vâ pâ troh pin.

Tung tơdroăng rêh ối nôkố, hên tơdroăng ki tơdjâk pro tơdroăng pâ nhuo#m dêi kuăn mơngế chiâng hía lôi, mê khôi túa pâ nho\ng o dêi mơngế M’nông a Tây Nguyên kal khât rak vế [a\ mơnhông tơtêk.

            A’Thi Rya chêh

A Sa Ly tơplôu [a\ tơbleăng

 

 

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC