Rêm kơxo má, vâi krâ-nhŏng o a pơlê Vơng Chép, Keo, Tung Ke, ối tung cheăm Ayun tơring Chư Sê pô̆ng dêi ro lo a ‘nuá nhâ vâ kơ’nêi, ăm ro i rêi nhâ. Troh kơxêi măng, vâi tơkŭm pô̆ng dêi ro prếo a kơdroăng ki tơdjuôm vâ rak ngăn. Tiô ngoh Đinh Suyn-Mơngế pơkuâ khu rơpŏng păn ro a pơlê Keo, cheăm Ayun tối ăm ngin ‘nâi, hdrối mê hía nah, ngoh xuân hiăng châ khu kăn pơkuâ cheăm xing xoăng ro droh vâ păn, la roh mê nah, vâi xing xoăng ăm tơrêm rơpŏng ki păn krê xêh. Péa hơnăm kố, vâi krâ-nhŏng o kơnôm châ gum ro vâ păn tơkŭm. Đinh Suyn tối ăm ‘nâi, túa ki tŏng gum ƀă tơkŭm kơ’nêi ro tơchuâm pơla mâu rơpŏng mê hiăng gum pro tơ’lêi hlâu vâ vâi krâ-nhŏng o hnê tối dêi pó túa păn, tơdroăng ki hơniâp ro ƀă mâu túa ki pơkâ tung pêi cheăng kâ:

“Sap ing hâi châ Tơnêi têa tŏng gum xing xoiăng ro păn, á hiăng kơdo mơ-eăm lăm kơ’nêi, rak ngăn vâ tơngah ai liăn ngân a la ngiâ, hên xoh á lăm pôe nhâ vâ chĕm ăm ro. Xua ro kăn dế xiu, la ngiâ ah kô ai kuăn mê á tâ phiu ro păng ‘nâng. Ro ai kuăn á lăm kơ’nêi, kơ’nâi ah, tâng ro ai kuăn hên mê á kô tê vâ mơnhông pêi cheăng kâ, ai liăn vâ rôe phon rơvât, pơkeăng, hdrê loăng”.

Ƀă ngoh Kpuih Đe-Kăn pơkuâ ngăn khu rơpŏng kơ’nêi ro, ối a pơlê H’Vawk, cheăm Ayun xuân tiah mê. Ngoh tối ăm ‘nâi, ing tơdroăng ki tô tuăn drêng pơxiâm păn ro nah, nôkố, vâi krâ-nhŏng o hiăng hâk sôk drêng châ gum ăm ro vâ păn:

“Tung hiâm mơno á hơniâp ro khât, hdrối nah, nôu pâ á ôh tá ai ki klâi, troh nôkố, Tơnêi têa hiăng tŏng gum ăm ngin hdrê ro kố vâ păn, troh nôkố á hiăng ai ro ki ai kuăn, á kơdo mơ-eăm păn roăng ƀă rak ngăn vâ ga rĕng kân, rĕng piê. Klêi kơ’nâi pôe báu, ngin xo hrái báu mê djâ vêh a hngêi vâ chĕm ăm ro a rơnó tô mơdrăng kố, ngin vâ tối ăm vâi krâ-nhŏng o, tâi tâng hrái báu a klâng chiâk pơrá djiân djâ vêh a hngêi, ôh tá xê chôu môi tiah hdrối nah xếo”.

Cheăm Ayun ai lối 95% pơ’leăng mâ cho hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế, tơdroăng rêh ối, cheăng kâ ối trêm hên xahpá, xua tơnêi klâng chiâk ôh tá ai hơpok lĕm môi tiah hdrối nah, thăm nếo hyôh kong prâi xuân tôu mơdrăng khăng khoăng, túa ki păn ro ăm ai kuăn hiăng gum ăm kuăn pơlê loi tơngah kô ai pơxúa tung rêh kâ ối. Tung plâ 2 hơnăm hdrối mê hía nah, Tơdroăng ki tŏng gum kố hiăng xing xoăng ro ăm 65 rơpŏng kơtiê ƀă vâ chê kơtiê, tâi tâng kơxô̆ liăn ki tŏng gum mê ai 327 rơpŏng ki xahpá a cheăm Ayun.

Troh nôkố, mâu ro ki châ gum ing hơnăm 2023 hiăng pơxiâm ai kuăn, pro pơxúa ăm tơná kuăn pơlê, ing mê, thăm gum pro kuăn pơlê thăm rế loi tơngah ƀă ivá ki rơdêi vâ vâi krâ-nhŏng o kơdo mơ-eăm păn ro, pêi cheăng kâ.

Pôa Phạm Ngọc Tuấn-Phŏ Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Ayun, tơring Chư Sê, kong pơlê Gia Lai ai mơnhên tối: Tơdroăng tơkêa bro kố ôh tá xê tot to dâng tơdroăng veăng gum pêi cheăng kâ mê ối mơhnhôk hiâm mơno pói rơhêng vâ châ hluăn ing kơtiê, thăm mơdêk tuăn i hiâm thăm hlê plĕng ƀă pôu râng hnoăng cheăng dêi ing tơná kuăn pơlê. Tơpuâ ro ai ivá mo lĕm, klêi mê, ro ai kuăn xuân dâi lĕm, ing mê, mơhno tơdroăng ki pơkâ tŏng gum tro tơdroăng.

“Tơkâ luâ 2 hơnăm rak vế, pêi pro tiô tơdroăng tơkêa bro 3 tŏng gum ăm mâu rơpŏng păn ro ki vâ ăm ai kuăn, ing mê, túa cheăng pêi pro kố hiăng rế hiá rế tro, rế ai pơxúa. Hiăng păn ro tiô khu rơpŏng mê hên ngế hiăng hlê plĕng, hiăng ‘nâi nhên, maluâ kuăn pơlê thăm rế klê mâu tơdroăng mê, vâi tơ’noăng dêi pó păn, kơ’nêi ro ƀă tŏng veăng dêi pó, ing mê vâ khoh châ ai pơxúa hên tâ tâng vâ pơchông ngăn ƀă hdrối nah tiô kơ rêm rơpŏng hngêi ki tơdah xo păn rak, ôh tá xê môi tiah túa ki păn krê dêi tơrêm rơpŏng môi tiah hdrối nah xếo, ôh tá rơhéa, ôh tá dâi, ôh tá châ pêi lo liăn ngân. Klêi kơ’nâi 2 hơnăm pêi pro tiô tơdroăng  kố, hiăng gum ăm vâi krâ nhŏng o ki hdrối tâ hlê plĕng nhên, hnoăng cheăng dêi kuăn pơlê ki păn ro mê cho păn ro droh, ro kăn vâ ga ai kuăn, ing mê ah vâ kơdroh tơdroăng kơtiê, mơdêk pêi cheăng krâ tơniăn krá ton la ngiâ”.

Tŏng gum ăm ro droh, ro kăn vâ vâi krâ-nhŏng o hdroâng kuăn ngo i păn vâ mơnhông tung păn khu ro, rế hía rế pêi lo liăn ngân, mê cho túa cheăng ki hiăngchâ pêi pro hên hơnăm a kong pơlê Gia Lai ƀă hiăng vêh mơnhên ki tơƀrê păng ‘nâng. Pakĭng ro hdrê ki châ rôe ing tơdroăng cheăng xiâm tơnêi têa, hên kơ koan, khu râ tung kong pơlê xuân châ hbru gum ăm ro droh, pơtối mơdêk hnoăng cheăng ki kơdroh kơtiê xahpá. Mâu tuá cheăng ki pơhlêh nếo ƀă tơdroăng ki hiăng châ ƀlêi chiâng ing cheăm Ayun, tơring Chư Sê ăm hlo, túa cheăng kố dêi Gia Lai dế pơtối châ pêi pro tơniăn lĕm, mâu khu ro ki ai ivá mo dâi lĕm, klêi mê, ai tơ’nôm kuăn ro, ôh tá xê to gum pro pơxúa, pêi lo liăn ngân hên, mê ối cho vâ thăm mơdêk ivá păn ro a mâu rơpŏng hngêi. Kố cho ki xiâm hnoăng pêi pro ki kal vâ rêm khu râ kong pơlê Gia Lai pơtối po rơdâ túa cheăng, veăng gum thăm mơdêk kơdroh kơtiê a mâu pơlê cheăm.