Mâu tơdroăng ki vâ tơpui hâi kố, ai ngoh Hyưk, ối a pơlê kân Đăk Đoa, tơring Đăk Đoa, kong pơlê Gia Lai kô tơpui tơno ăm vâi krâ-nho\ng o ki tơmâng rơ’jíu ‘na túa rơngêi hnho dêi châ dêi hdroâng Bơhnéa ‘na tơdroăng pơto pơtih dêi ngế ki rơngêi ting ting.
Ngế rơngêi ki rơ-eăng tơniâ cho ngoh Hyưk, ối a pơlê kân Đăk Đoa, tơring Đăk Đoa, kong pơlê Gia Lai, cho môi tung mâu ngế ki hlê ple\ng nhên [ă rơngêi tá hiâm mơno dêi tơná, pro hên ngế rơhêng vâ hmâng. Ngế ki rơngêi kô tơbleăng tối ăm pú hmâng rơ’jíu ‘na túa rơngêi hnho dêi châ hdroâng Bơhnéa:
‘’Rơngêi hnho dêi châ cho vâ mơhno tối hiâm mơno dêi tơná [ă mâu tơdroăng tơmiât tơche\ng, ‘na mâu tơdroăng ki khéa hơ’nêng, ro rih tung tơdroăng pêi chiâk pêi deăng, rêh kâ ối rêm hâi. Mâu nâl rơngêi hmâ xúa vâ pơto pơtih mê hmâ hâk kơdeăn vâi krâ-nho\ng o, mâu vâi pôa, vâi meh nho\ng, mâu miê xăng, mâu ngế ki tơmâng, rơngêi mơnê vâi, mơ’nhôp dêi châ, vâ ai tơdroăng i ro, pâ troh, chúa vế tơdroăng rêh ối tung on veăng, rơpo\ng hngêi [ă tơdroăng pêi chiâk pêi deăng’’.
Êng: Cho ‘nâng. Tơdroăng ki tối mê, êh vâ tơno ‘na tơdroăng ki kal athế xúa mâu nâl rơngêi ăm i tơtro, ‘ló vâ kơdeăn vâi ki ê, la ai mơ’nhôp dêi châ drêng tối dêi tơná?
‘’Cho ‘nâng, rơngêi hnho dêi châ ga tiah mê, đi đo dâi nâl rơngêi hâk kơdeăn khe\n vâi ki ê luâ dêi châ, luâ dei tơná, ôh tá la lâi pơto pôk dêi châ, la lâi xuân mơ’hnhôp dêi châ, ôh tá mơnhôm, pơkrip, kal athế môi tiah [ă mâu vâi nâ o ki ê’’.
Êng: Ê, pâ phep mơhno tối môi tơdroăng pơto pơtih ‘’ ‘Năr bơn\ tơbâp-Hâi trâm mâ’’ ‘na ki xiâm dêi ngoh Hyưk nếo tối mê âi:
Rêm hdroh trâm dêi pó ai hên tơdroăng phiu ro
Tơkôm rơkong koh mơnê, ối ‘nâi tơpui tơno
Mơjo ‘nâng hngêi á kơtiê pá puât ‘nâng
Trêi hngêi to kơtâk tơnêi, ‘nân ulâi kố ah
Pói rơhêng vâ tơdroăng hơniâp ro đi đo ối [ă pin…
Mơni cho ti mê khât, mê tơdroăng ki tơpui tối đi đo pro pơro ăm mơngế ki tơmâng. Ô ngoh Hyưk, mê ngoh pơxiâm ‘nâi rơngêi ting ting ing la lâi nah?
‘’Á hiăng ‘nâi rơngêi ting ting sap ing ton nah, sap ing ing á xiâm 15, 16 hơnăm, nôkố á hiăng lối 50 hơnăm, hmâ rơngêi xuân hiăng châ 30, 40 hơnăm, chía hiăng ton ‘nâng’’.
Êng: {ă tơdroăng ki hâk vâ rơngêi kố hiăng kum ăm mâu ngế ki rơngêi ‘nâi nhên dêi tơdrá rơngêi kố, hôm cho há. Tâng rơngêi ‘na tơdroăng pro hmâ, pơla khu droh rơtăm mê ga ai ti lâi?
‘’Tung tơdroăng pro tơphmâ pơla vâi droh rơtăm, túa rơngêi ting ting xuân ôh tá ai tơdroăng ki phá nếo há. Drêng rơngêi ting ting mê athế xúa mâu nâl ki tơ’lêi tơmâng, pơto tối dêi châ ‘mêi rơtoh, ôh tá mơhúa. {ă mâu vâi droh ki pin dế rơngêi pơtih kơ vâi, pin kô kơdeăn khe\n vâi le\m rơduăng, rơkê ple\ng, tơkrâu tung hên mâu tơdroăng cheăng. Ing mê, vâi kô tơmâng pin rơngêi, hâk vâ [ă rơhêng vâ hmâ [ă pin’’.
Êng: Cho ‘nâng. Tung mâu roh trâm mâ ki pin ti ‘nâi hdrối lơ tung mâu kơmăng ôu drôu xiâm, rơtế [ă rơkong tơpui tối, rêm ngế hmâ rơngêi ting ting ăm dêi pó tơmâng mâu [ai rơngêi ting ting ki vâi hâk vâ. Rêm hdroh ai tơdroăng tiah kố, rơngêi ting ting cho tơdroăng ki hâk vâ păng ‘nâng. Maluâ rơngêi tơniâ lơ ôh, drêng pin rơngêi, mâu nâl pơto pơtih kal athế achê, hmâ [ă tơná pin:
Idrâp rơngêi á môi tiah chêng hơkâ chuât xơtó
Nâl á tơdjếi, pơto ôh tá kâi plah
Ngoh, nâ mâ tá ‘nhó tơdroăng á pơto
Vâ tơdroăng ro châ rak vế đi đo…
{ă hmôu pôu tiah mê, mâu nâl rơngêi ga hmâ, achê, tơmot tung hiâm mơno mơngế ki hmâng.
Êng: Ô ngoh Hyưk, rơngêi hnho dêi châ kố, pák^ng tơdroăng ki rơngêi mơ’nhôp dêi châ, mê ga ối ai tơdroăng vâ tối ki klâi nếo ki ê?
‘’Rơngêi hnho dêi châ xuân vâ kum pro ăm i ro iâ tung mâu hneăng trâm mâ, tơpui tơno, drôu têa, vâ mơhno tối ‘na tơdroăng ki pói vâ-châ ai, hâk hlế kơ rêm ngế, ôh tá hjăm dría vâi ki ê. Rơngêi cho tơdroăng vâ rêm ngế pôi tá ‘nhó [ă mơjo pâ dêi pó hên tâ, hlê ple\ng dêi pó hên tâ’’.
Êng: Cho ‘nâng. Rơngêi hnho dêi châ cho vâ tối mơhno dêi ngế ki hmâ trâm tơdroăng pá, chó chêng tơvê ko\ng, plôm mâ klêk tuăn vâ pơtroh hiâm mơno dêi tơná tung rêm [ai rơngêi. Pơtih tiah a kơ’nâi kố:
Tơdroăng s^ng khéa kố ‘nâi vâ tối tơno ăm kơbố
Tơdroăng rêh ối ki trâm pá tiô hâi khế hơnăm
Têk ‘nêk vâ po chiâk ôh pá kâi, pêi cheăng ôh pá chiâng
Hmôu pôu khéa hơ’nêng, tơdroăng rêh ti ai kơbố ‘nâi…
Mê cho nâl ki hnho dêi châ ‘ló [riê lo têa mâ ‘na mâu tơdroăng ki trâm pá dêi mơngế chó chêng tơvê ko\ng, pói rơhêng châ ai mâu tơdroăng tơniăn le\m môi tiah mâu vâi ki ê há. Mâu [ai rơngêi tiah mê, kum ăm vâi chía kơdroh iâ tơdroăng khéa hơ’nêng [ă pói châ kô thăm rế ai tơdroăng ki loi tơngah, ki pói rơhêng vâ ‘na mâu tơdroăng ki le\m tro tung tơdroăng rêh ối.
Ô ngoh Hyưk, vâ tơdrá rơngêi dêi hdroâng Bơhnéa pơtối châ rak vế, ‘măn chôu, mê ngoh hôm ai pơchân tối ki klâi [ă vâi krâ nho\ng o pơlê chê, pơlê hơngế?
‘’Cho ‘nâng, á pâ pơtroh rơkong mơnê troh tâi tâng vâi krâ-nho\ng o, miê xăng. Á pói rơhêng vâ rêm ngế, ing vâi krâ, droh rơtăm, kuăn muăn cháu chái pơrá hâk vâ tơmâng [ă ‘măn vế, chôu rak dêi tơdrá rơngêi kuăn ngo pin, pơtối mơdêk mâu tơdrá ki le\m tro dêi hdroâng kuăn ngo, vâ pơtối ăm khu rơxông kơ’nâi ah nếo ki pơtó…’’
Mơnê kơ ngoh.
Thuem chêh
Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng
Viết bình luận