Tâng ối a chiâk ki dế hlo ai hên tíu prêa, rơheăng, jâ Hà Thị Thốt, thôn Quảng Tiến, cheăm Quảng Sơn, tơring Dak Glong, kong pơlê Dak Nông tô tuăn drêng lối 3 ha deăng pêt tiu ki dế vâ tơhnâp troh long rơchôa têa Dak Nting. Jâ ăm ‘nâi hiăng pêi chiâk hên hơnăm a kố la ôh tá ai tơdroăng klâi. Péa hơnăm kố, drêng rơchôa Dak Nting pơxiâm kâng têa hiăng hlo ai tơnêi vâ tơhnâp ƀă hơnăm kố hlo tơhnâp ó. Jâ Thốt tối mâu kăn thế pơkâ troăng rơhlâ vâ rak tơniăn tơdroăng rêh ối ăm kuăn pơlê tung kơpong ki tro tơdjâk:

“Hngêi trăng tơnêi á akố tâi, dế hlo vâ pơxiâm tơhnâp akố , hngêi xuân hiăng rơheăng, tô tuăn xâu ôh tá ai hngêi ối, ôh tá ai kơdrum. Nôkố hngêi ôh tá chiâng vâ ối. Púi vâ mâu râ kăn kum pro hngêi klêi mê ngăn tơnêi kơdrum gá ti lâi, vâ kuăn pơlê kơdroh ki tô tuăn’’.

Pôa Nguyễn Văn Nghĩa, Ngế pơkuâ rak ngăn mâu tơdroăng tơkêa bro ‘no liăn cheăng mơjiâng kong pơlê Dak Nông ăm ‘nâi, Long têa Dak Nting hdoăng dâng 1,2 rơtuh m3 châ Vi ƀan kong pơlê Dak Nông kĭ a hơnăm 2018, tâi tâng kơxô̆ liăn ‘no mơjiâng pro dâng 137 rơtal liăn.

Nôkố rơchôa hiăng pro klêi, ngế pơkuâ dế pro hlá mơ-éa ki ai tơdjâk troh troh vâ lăm ngăn tíu ki hiăng klêi bro, klêi mê pơcháu rơchôa. Laga kong mêi kân ton hâi, hâi lơ 1/8, rơchôa Dak Nting hiăng hlo tơhnâp, hlối rơheăng, hiăng  vâ tơhnâp ó a kơpong xiâm chêng rơchôa ƀă mâu tíu a chê. Ƀă mâu rơpŏng kuăn pơlê ki ối rơtâ tá rơchôa, hngêi trăng hiăng hlo ai tíu rơheăng a trêi hngêi. Vâ tơniăn ăm kuăn pơlê, khu râ pơkuâ cheăng hiăng djâ 34 rơpŏng châ ối tíu ê. Peăng Khu kăn hiăng hbrâ mâu tơdroăng pơkâ tơkâ luâ xơpá xua tơnêi tơhnâp, malối tơhnêi tơhnâp hbêa peăng hơvá ƀă peăng hơ-ếo rơchôa. Laga, nôkố, tung kong pơlê xuân pơtối ai kong mêi, kơdó têa a long dế tâk đik kân mê tơdroăng djâ kơmăi vâ pêi cheăng ôh tá tơ’lêi:

‘’Sap ing ai tơdroăng tơnêi tơhnâp hiăng ai troăng rơhlâ ‘nhiê tah môi phím Piano (môi pâ rơchôa plế) vâ ăm têa chu a kơlo tâi la ga klêi séa ngăn mê nôkố têa dế tâk plế, rơ-iô troh tơdroăng rêh kuăn mơngế, mê hâi khên pro. ‘Na tơdroăng vâ pêi pro hiăng tơmiât hdrối, nôkố ngăn kơlo ki vâ xĕn pêa pá tá ‘na têa plé ƀă rơchôa hiăng tơmiât mơnhên ngăn, châ tơniăn mê ăm tơbleăng pêi tơdrêng hlối’’.

Troh lăm ngăn rơchôa Dak Nting, pôa Nguyễn Hoàng  Hiệp, Ngế pro xiâm phŏ  ngăn ‘na chiâk ƀă mơnhông thôn pơlê, ngế phŏ pơkuâ hnê mơhno tối ‘na hbrâ ví xía vâ kong prâi pro ôh tá tơniăn, tơdroăng tơnêi tơhnâp a rơchôa kố cho rơ-iô khât. Ƀă tơdroăng kong mêi môi tiah dế nôkố, mơni kô ai lối 1 rơtuh m3 tơnêi kô tro tơhnâp têa a rơchôa têa, rơchôa kô tơ’nhiê. Klêi ti tăng ngăn, pôa Nguyễn Hoàng Hiệp, Ngế xiâm phŏ hnê ngăn tối tiah kố, ai troăng rơhlâ vâ pêi pro ‘na tơdroăng mơjiâng pro rơchôa ki mê. Laga, hâi ki mơjiâng pro ăm Ngế pơkuâ ‘no liăn cheăng ối iâ hâi vâ tŏng kum rơchôa mê, hdrối vâ ai tơ’nôm môi rôh kong mêi kân nếo a kong pơlê kố a mơ’nui khế 8:

“Vâ rak rơchôa mê ai túa pêi cheăng ƀă thế pêi rĕng. Má môi cho rơnêu pêi ngăn a tíu tơnêi tơhnâp, má péa, athế mơ’no tah ‘nâ têa tung long. Tiô tối hdrối tung 15 hâi la ngiâ ai kong mêi la kong ôh tá mêi kân, 15 hâi la ngiâ kố ah hiăng chiâng pêi. La mơ’nui khế 8 kô ai môi rôh 10-15 hâi gá kô môi tiah rôh kong mêi kố nah kong mêi kân rơ-iô ó khât. Tâng tơ’nôm môi roh môi tiah kố nah mê mơni tâi tâng tơmeăm kố kô tro tơnêi tơhnâp tơdrêng hlối’’.

Klêi tí tăng ngăn a mâu tíu kong mêi têa lâp lu xuân lăm ngăn a mâu tíu tơhnâp dế vâ tơhnâp trâu a Dak Nông, pôa Nguyễn Hoàng Hiệp, Ngế xiâm phŏ ngăn ‘na pêi chiâk ƀă mơnhông thôn pơlê, Ngế phŏ pơkuâ hnê mơhno tơnêi têa ‘na hbrâ ví xía vâ kong prâi pro ôh tá tơniăn tối tơdroăng a Dak Nông dế hlo rơ-iô. La rơchôa ki mơjiâng pro tơ’nhiê xua kong prâi pro ôh tá tơniăn, troăng prôk, kô chiâng lôi mâu tơdroăng pêi pro ‘na tơdroăng tăng mâi ki mơjiâng pro nếo vâ teăm pêi pro tơdrêng hlêi mê hlối xúa. Kong pơlê Dak Nông thế xúa pêi pro tiô pơkâ tơdjuôm ƀă mâu tơdroăng xía vâ, mâu tơmeăm khoăng, rơchôa long têa ki hiăng tơ’nhiê thế tăng ‘nâi xiâm klêi mê nếo tơdroăng tơkâ luâ xơpá. Ƀă mâu rơchôa ki dế tơ’nhiê, hiăng vâ tơhnâp, rơheăng tơnêi, kong pơlê lê Dak Nông thế tơmiât troh tơdroăng tơnêi kô tơhnâp kô tơdjâk tiah lâi a peăng hdroh. Ing mê, rĕng pơkâ tơdroăng ki tơniăn ‘na tơmeăm khoăng, kuăn pơlê, kal thế riân tơmiêt nhên hdrối tơdroăng rơchôa kô tơhnâp vâ hbrâ ví xía vâ  tung pơla kố:

“Tơdroăng pêi pro ahdrối tung mâu tơdroăng mê cho tơniăn ‘na châ chăn, tơmeăm khoăng dêi kuăn pơlê hdrối ‘nôi. Á pâ thế tí tăng ngăn hdrối tơdroăng rơchôa tơhnâp, la pin ôh tá hên tơdroăng mê ƀă á tơngah pôi tá ai tơdroăng mê. Tâng rơchôa tơhnâp, 2 rơtuh m3 têa kô plế hiu peăng hdroh ti lâi ah, mê thế rĕng tơmiât ngăn nhên ngăn troăng têa hiu troăng pa hdroh. Tung tơdroăng hbrâ rơnáu mê, pin thế tơmiât kô djâ kuăn pơlê ối a tíu lâi, tơbleăng ăm vâi ‘nâi, troh a mâu rơpŏng ki lâi thế tối nhên’’.