Mâu khu mơdró kơ óu uâ kơphế tơmeăm pê lo a Dak Lak tô tuăn tiah kố, tâng kơlo nâp hnoăng mơhá ki nếo lĭng xúa kô pro mâu khu ki rôe kơphế dêi Mih pơ’lêh tăng xiâm rôe ing Brazil lơ ing Colombia, 2 kong têa ki iâ tro tơdjâk. Tâng ôh tá ai troăng hơlâ tơtro, kơvâ kơphế Việt Nam kô trâm pá mơni kô hía kong têa ki vâ rôe. Tiô pôa Lê Đình Tư, Ngế pơkuâ Kiŏng ti pêi cheăng tiô rơnó Môi tung khu Minudo farm care.   Pakĭng mâu troăng hơlâ mê cho: Kơdroh liăn nâp,  tăng troăng hơlâ pơ’lêh vâ châ tơƀrê tung pêi pro tơmeăm, mơdêk ki pơxúa dêi mâu tơmeăm, mê tơdroăng pơtối “tê tơmeăm trâu rơdâ’’ a tung tơnêi têa, xuân cho kal păng ‘nâng:  

“Tung pơla nôkố, mơdêk tê tơmeăm tung kơchô mơdró dêi tơnêi têa ƀă mâu tơmeăm ki dâi lĕm vâ  kơdroh ki xơpá dêi mâu khu mơdró ki pêi pro kơ óu, uâ  tơmeăm tung tơnêi têa. Ƀă vâ u ối krá ta troh tung la ngiâ pin thế pơ’lêh tơná hdrối, hên túa cheăng kâ tê mơdró ƀă tên túa  pơ’lêh cheăng a mâu kơchô tê mơdró  mê  vâ drêng mâu kơchô tê mơdró ki mê pơ’lêh pin ối hên kơchô tê mơdró ki ê vâ rôe.  Pin ôh tá trâm tơdroăng tro kơdrâ. Mơhé vâ pơ’lêh xêh to lâi pin xuân mơnhông krá tơniăn”.

Việt Nam cho tơnêi têa pêt kơphế hên má péa tung lâp plâi tơnêi  ƀă xiâm pê lo hên cho kloăng kơphế robusta, châ pêi pêt hên  troh lâp lu tung tơdroăng pêi pro kơphê tơpoăng ki hơ’lâk ôu hlối  ƀă pro têa ôu tâ tung kung kếo. Kơlo nâp hnoăng mơhá 46% mơni kô pro tâk hên  tá yă ƀă plâi, pro kơphế Việt Nam chiâng pá vâ châ tơbriêt tê tâ a kơchô mơdró kong têa Mih. Tơdroăng kố, kô pro kơdroh khu ki chêh inâi vâ rôe  ing kong têa Mih ƀă kô kơdroh tâi tâng kơxô̆ ki tê ăm kong têa ê dêi kơphế Việt Nam.

Hdrối nah, ƀă kơxô̆ pro hnoăng mơhá 0%, kơphế Việt Nam kô châ tơbriêt tê a kơchô mơdró kong têa Mih,. Nôkố ki tơ’lêi hlâu pơxúa mê bú ối ƀă kơphế ploăng gá tê. Mâu kơphế ki hiăng kơ óu, uâ pro tơloăng tơ’lêi hơ’lâk ôu kô tro nâp hnoăng mơhá ki nếo pro mâu khu mơdró ki tê kơphế ăm kong têa ê trâm xơpá kân. Laga, tiô pôa Trịnh Đức Minh, Kăn pơkuâ Khu ngăn ‘na kơphế Buôn Ma Thuột tối, kơphế Việt Nam hiăng ai mâ a lối 100 to kong têa, tung kơpong ƀă hiăng ai hên túa pêi cheăng ki hbrâ ví xơpá dreng ai tơdroăng hơ’lêh ‘na kơchô mơdró.  Tơdroăng ki ăm phêp tâk kơxô̆  kơphế tê ăm mâu kơchô tê mơdró  ki hmâ, môi tiah: EU, Sinuâ, Nhuk, Hàn Quốc... ối hên vâ boăng a kơxô̆ ki kơdroh tê ăm  kong têa Mih. Pôa Trịnh Đức Minh, tối mơnnhên:

“ Kơvâ kơphế dêi Việt Nam mơni kô pơ’lêh kơchô mơdró, po rơdâ mâu kơchô mơdró ăm kong têa ê ki ai hene tơmeăm khoăng tâ, xua ki khât pin hiăng pơ’lêh hên kơchô mơdró, châ châ tê hrĭng kơchô  mơdró. Mâu kong têa châu Á vâ ôu kơphế Robusta dêi pin hên.  Mâu ki vâ rôe ing kong têa Sinuâ, Nhuk, Hàn Quốc ... ƀă mâu kong têa tung kơpong châu Á tối tơdjuôm  hên  vâ rôe la pin ôh tá tê. Ƀă tung pơla yă tê kơnâ vâi pơ’lêh  xúa ôu kơphế Robusta vâ kơdroh tâ, tâng ôu kơphế Arabica (kơphế chếi) yă to luâ tơdế, kơnâ luâ râ”.

Vâ hbrâ ví ƀă mâu pơloăng mơnúa mê, mâu khu mơdró kơphế Việt Nam kô séa ngăn nhên hên kơchô  ki pin vâ tê, kơdroh ki kơnôm to a kong têa Mih. Pakĭng mê, tơdroăng mơdêk ki tơƀrê lĕm tơmeăm pê lo ƀă mơjiâng inâi rơdêi kô kum mơdêk ki pơxúa ƀă kâi châ tơbriêt tê ăm kơchô mơdró lâp plâi tơnêi. Pakĭng mê, chin phuh  ƀă mâu khu mơdró kal mơ-eăm tơpui tơno ƀă Mih vâ trăng troăng hơlâ kơdroh ki tơdjâk ôh tá tơniăn ing luât pro hnoăng mơhá ki nếo.

Rôh krếo phôn tơpui tơno pơla pôa Tô Lâm Kăn xiâm pơkuâ hnê cheăng Đảng ƀă pôa Donald Trump Kăn xiâm pơkuâ kong têa Mih kơmăng hâi lơ 4/4 kô nah a tơpui ‘na tơrŭm cheăng pơla Việt Nam  ƀă Mih, tung mê tơpui hên ’na tơrŭm cheăng tê mơdró pơla péa pâ. Pôa  Tô Lâm Kăn xiâm pơkuâ hnê cheăng Đảng tối, Việt Nam  vâ tơpui ƀă Mih vâ tơbleăng ‘na kơlo nâo hnoăng mơhá vêh 0% ƀă tơmeăm dêi  ki roê ing Mih, pakĭng mê  pơkâ thế Mih xúa kơlo pro hnoăng mơhá môi tiah ƀă tơmeăm ki rôe dêi Việt Nam, pơtối rôe hên tơmeăm ing Mih ki Việt Nam kal vâ ƀă mơhnhôk rôe, pro tơ’lêi hlâu vâ mâu kŏng ti ing Mih mơdêk ‘no liăn pêi cheăng hên tâ nếo a Việt Nam. Tơdroăng tơpui tơno hiăng châ mâu ngé rơkê cheăng kâ ƀă malối mâu khu mơdró, khu tơrŭm cheăng ‘na mơdró kâ khê̆n kơdeăn ƀă tối tơngah mâu tơdroăng mê châ ăm hlo tơniăn lĕm tung tơdroăng tơrŭm tê mơdró, tê rôe tơmeăm dêi rơpó pơla Việt Nam ƀă Mih tung la ngiâ.