
Pôa Ka Phu Beng cho mơngế Cơ Tu, a cheăm Cà Dy, tơring Nam Giang, kong pơlê Quảng Nam. Nôkố hiăng chiâng rơpŏng ki pêi châ liăn chía hên la pôa xuân ôh tá piu mâu hâi ki ton tĭn nah xơpá, on veăng pôa pêi cheăng tơbrêi tơbrêh la tơdroăng rêh kâ ối xuân ối xơpá, kơklêa.
Tơmâng rơkong mâu kăn ƀô̆ cheăm mơhnhôk ƀă hnê túa ki pêi cheăng kâ, pôa khên tơnôu mung 50 rơtuh liăn sap ing Hngêi rak liăn tŏng gum rêh ối pơlê pơla vâ pêi dêi kơdrum, pêt loăng plâi kâ, pêt kong, mê nếo po rơdâ păn ro. Nôkố pôa Ka Phu Beng châ rah xo cho kuăn pơlê pêi chiâk rơkê dêi tơring.
“Rơpŏng á păn 6 to ro kăn, khế kố nah hiăng tê 2 to, 7 rơtuh liăn tung môi to. Pêi lo liăn châ 80 rơtuh liăn tung môi hơnăm. Rơpŏng á ối pêt loăng plâi kâ tê xuân châ liăn chía hên. Mâu kơvâ cheăng ki ai tơdjâk troh tơring Nam Giang hnê túa ki rak ngăn ƀă kih thuât păn ro, pêt hdrê loăng. Hnê túa pêi cheăng kâ ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê a cheăm. Mâu kơxô̆ liăn châ xo sap ing pêt kong, păn ro, rơpŏng châ liăn chía hên, hiăng hluăn ing kơtiê. Ing mê, rơpŏng á châ pro hngêi, păn roăng 3 ngế kuăn dế hriâm Đăi hok”.

Tơring Nam Giang ai dâng 80% pơ’leăng mâ mơngế cho hdroâng kuăn ngo.. A tơring ai 200 túa kuăn pơlê pêi chiâk pro tíu păn tơkŭm cho pêi chiâk deăng – pêt kong, mơnhông cheăng kâ tơrŭm tiô khu rơpŏng tơrŭm, pơhlêh pêt mâu hdrê pêt, mơnăn păn. Hên rơpŏng kuăn pơlê pêi lo liăn tơniăn sap ing to lâi chât rơtuh troh to lâi hrĭng rơtuh liăn tung môi hơnăm. Pôa Châu Văn Ngọ, phŏ kăn hnê ngăn tơring Nam Giang ăm ‘nâi: Sap ing mâu kơxô̆ liăn tŏng gum dêi Tơnêi têa ƀă kong pơlê, pakĭng tơdroăng ki ‘no liăn pro hngêi trăng troăng klông, tơring Nam Giang gum kuăn pơlê pro hên túa pêi cheăng vâ tơtro ƀă tơdroăng ki ai khât a cheăm tơring, gum vâi mơdêk pêi lo liăn. Nôkố kơxô̆ rơpŏng kơtiê dêi tơring Nam Giang hiăng chu kơdroh ối 25%. Rêm hơnăm, kơxô̆ rơpŏng kơtiê chu kơdroh lối 8%.
“Tung tơdroăng tŏng gum dêi Tơnêi têa xuân môi tiah mơhnhôk tơlo mâu kơxô̆ liăn, tơring Nam Giang hiăng tơbleăng pêi mâu Tơdroăng, Tơdroăng tơkêa a tơring. Pakĭng tơdroăng ki ‘no liăn pro hngêi trăng troăng klông ki kal vâ xúa tung pêi chiâk deăng ƀă tơdroăng rêh ối, ối tŏng gum mơnhông cheăng kâ, tŏng gum túa rêh ối ăm kuăn pơlê, malối cho mâu rơpŏng kơtiê, rơpŏng vâ chê kơtiê, rơpŏng nếo mơeăm hluăn ing kơtiê vâ gum vâi krâ nhŏng o ai liăn hluăn kơtiê krá ton. Tung mê, ai mâu túa mơnhông cheăng kâ tiô troăng tơrŭm ki kơnía pơla khu mơdró kâ vâ roê xo tâi tâng tơmeăm pêi lo. Xua mê hiăng veăng gum hnoăng cheăng kơdroh kơtiê, mơjiâng thôn pơlê nếo”.

Mâu tơdroăng pơkâ tơnêi têa, malối cho Tơdroăng pơkâ tơnêi têa kơdroh kơtiê krá ton hiăng gum lối rơpâu rơpŏng kuăn pơlê kơpong hdroâng kuăn ngo, kơpong hngế hngo, kơpong peăng kong ngo kong pơlê Quảng Nam châ gum túa rêh kâ ối, gum ăm hdrê pêt, hnê kih thuât păn, pêt tơmeăm, gum vâi po rơdâ túa pêi. Pôa Hồ Quang Bửu, phŏ kăn hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Quảng Nam ăm ‘nâi:
“Mâu tơdroăng pơkâ dêi Tơnêi têa xuân môi tiah mâu kơxô̆ liăn tŏng gum dêi kong pơlê gum vâi krâ kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo kong pơlê Quảng Nam hiăng mơdêk tơƀrê, pro pơhlêh ngiâ méa mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla peăng kong ngo. Nôkố, ngin dế hnê mơhno po rơdâ mâu túa pơkâ kố pro tiah lâi hên rơpŏng kuăn pơlê xuân môi tiah pơlê pơla, malối cho kuăn pơlê a kơpong kong ngo hmâ ƀă tơdroăng mơnhông mâu túa pơkâ kố. Ing mê, veăng gum ăm tơdroăng mơdêk pêi lo liăn, kơdroh kơtiê krá ton”.
Viết bình luận