Túa rak ngăn kong dêi mơngế K’ho Cil
Thứ bảy, 00:00, 23/09/2017
VOV4.Sêdang - Hdroâng K’ho ki pá kơvâ Cil rêh ối tơku\m hên a cheâng ngo Lang Biang, [ă ối tơprâ tơpru\ng a mâu tơring: Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, Dam Rông [ă kơpong achê tâ tá pơlê kong kơdrâm Đà Lạt, kong pơlê Lâm Đồng. Rêh kâ ối hiăng hmâ [ă kong kế, ngo ngối, vâi krâ-nho\ng o ngăn git ‘nâng tung hnoăng rak ngăn [ă kring vế kong. Tiô tơdroăng hmâ loi dêi hdroâng K’ho Cil ‘’Ối ai kong mê ối ai tơdroăng rêh ối’’, xua ti mê, vâi mơdât tâi tâng lơ ai ngế ki lâi tâng ôh tá châ ăm phêp, mê vâi ôh ti chiâng khoh mot tung kong lơ ko kếo môi xiâm loăng, tâng pro xôi kô tro pơxâu phak kơtăng ó…

 

 

 

Tiô pôa Liêng Hót Ha Siêng, 88 hơnăm, ối a thôn Srê Đăng, cheăm N’Thol Hạ, tơring Đức Trọng, kong pơlê Lâm Đồng tối, hdrối nah, drêng vâi krâ-nho\ng o ối rêh tung kong, mê kong cho tíu ki pro tơkăng pơla mâu pơlê, lơ pro tíu tơkăng pơla mâu rơpo\ng tung pơlê. Mâu ngế tung pơlê ai hnoăng cheăng tơchuôm tung veăng rak vế ngăn kong. Pôa Liêng Hot Ha Siêng hơ’muăn tối:

‘’Hdrối nah, hdrối tơnêi têa châ tơleăng le\m, vâi krâ-nho\ng o pin rêh ối xêh tung kong kế, ngo ngối, xua mê, vâi khoh chiâng ai hiâm mơno ’nâi ple\ng tơdroăng rak vế ngăn kong. Pơla mâu pơlê pơrá ai kong ki ối tung dế, pro tíu tơkăng pơla pơlê kố [ă pơlê ê.Kong dêi hdroâng K’ho Cil ối tung dế pơla mâu hdroâng mơngế Mạ, K’ho, Lạch [ă mâu hdroâng kuăn ngo ki ê’’.

Hdroâng K’ho Cil ‘nâi nhên tơdroăng ki kal dêi kong. Vâi hmâ klâ xing xoăng [ăng kong nhên khât. Kong ki lâi chiâng phêp ăm pêi chiâk pêi deăng vâ pêt mơjiâng tơmeăm, kong ki lâi ki kal athế rak vế. Tâng lơ vâ ko kếo, muih  treăm, mê kuăn pơlê athế pâ phep kăn ki ngăn tơnêi kong mê. La bu chiâng phêp chối báu tung kơdâm kong loăng tê, ôh tá chiâng ko kếo loăng ki lâi. {ă mâu xiâm loăng ki kân, loăng kơnâ vâi athế rak roăng. Pôa Liêng Hót Ha Kliêng, ối a thôn Srê Đăng, cheăm N’Thol Hạ, tối ăm ‘nâi:

‘’Pơtih, tâng ngế ki rak ngăn tơnêi mê cho hdroâng dêi Liêng Hot, mê mâu hdroâng ki ê, môi tiah Ka Să, Kră Ja`, Cil, Lơ Mu [ă ki ê hía vâ pêi chiâk deăng a kơpong [ăng kong ki mê athế pâ phep kăn ki ngăn ‘na [ăng tơnêi ki ê, cho hdroâng Liêng Hot’’.

Hdroâng K’ho Cil ôh tá ăm phep mâu hơnăm ối nếo lo lăm ko kếo loăng. Tâng vâ tăng loăng pro hngêi mê bu ai to mơngế krâ, mơngế ki hiăng hên hơnăm ki chiâng phep mot tung kong vâ ko kếo tu\m loăng ki vâ xúa. Pôa Liêng Hot Ha Siêng tối ăm ‘nâi:

‘’Kuăn cháu tung hngêi ôh tá chiâng mot tung kong vâ ko kếo loăng. Tâng lơ lăm pêi chiâk pêi deăng mê bu ai to mơngế krâ tê ki chiâng phep, klêi mê, mơngế hơnăm ối nếo pêi chiâk deăng tiô kơ tơdroăng ki ăm phep, hnê tối dêi mơngế krâ. Ton roh nah, kuăn pơlê rêh ối ‘nâi rak vế ngăn kong, bu tí tăng tơdât mâu kuăn kiâ kong tê’’.

Kong châ kuăn pơlê xúa vâ pêi chiâk pêi deăng vâ mơdât tơdroăng ki mâu rơpo\ng ki ê lơ tơbriât hdi tơnêi kong. Vâi kơvê troăng pơla chiâk [ă kong. Klêi kơ’nâi vâi pêi chiâk kâ tung kơpong ai kong mê, klêi kơ’nâi 1 hơnăm, klêi mê, vâi ăm kong chiâng le\m xêh nếo, ôh tá pêi kâ tung kong ki mê. Vâi krâ-nho\ng o ôh tá la lâi hmôu pơ ko kếo ‘nhê loăng tung kong hmâng to lo vâ.

Mơngế lo ing pơlê ki ê ôh tá khoh mot tung kong vâ ‘nhê kong, mơngế tung pơlê ki mê xuân ôh tá khoh lăm troh a kong dêi pơlê ki ê vâ kếo loăng, ‘nhê kong. Tâng mot tung kong vâ tăng hdréa mê vâi bu chiâng tăng đôu to tơkâng ki hiăng răng, hiăng khăng. Pôa Liêng Hót Ha Siêng tối:

‘’Kong dêi pơlê ki lâi, pơlê ki mê gak ngăn dêi, ôh tá khoh ai mơngế ing pơlê ki ê tơbriât, hdi tơnêi kong. Roh vâi krâ nah, kong ôh tá la lâi tro ko ‘nhê, tâng lơ ko kếo, vâi bu ‘nhê to mâu nhâ loăng ki ôh tá dâi. Tâng vâ ko kếo loăng dêi pơlê ki ê athế pâ phep. Xua kong dêi pơlê vâ rak vế krâu khât, oh tá la lâi lôi hía hi môi xiâm, thăm nếo, xuân ôh tá chiâng hía môi to loăng ối rơbâm. Tâng mot tung kong vâ tăng đôu xo hdréa mê bú chiâng xo hdréa ki hiăng răng, hiăng khăng, hiăng hlâ. Tâng hmôu pơ lo ko kếo kong hmâng to lo vâ kô tro pơxâu phak kơtăng’’.

Kơnôm ai tơdroăng tơkêa ki nhên tơtro tiô khôi túa, vêa vong, mê kong dêi hdroâng K’ho Cil châ rak ngăn tơniăn. Vâi krâ-nho\ng o đi đo mơhnhôk mâu kuăn cháu ôh tá khoh ko ‘nhê kong, mê athế rak ngăn kong, xua ai kong mê nếo chiâng ai tơdroăng rêh ối kuăn pơlê.

Pôa Ha Kliêng, tối tiah kố: Hdrối nah, jâ pôa pin bu ăm phep pêi chiâk tung kong ki ôh ti dâi, ôh tá la lâi ăm phep lăm ko kếo, muih treăm tung kong ilâng, kong hơpâng. Xua mâu kơpong kong ki mê hiăng kum ăm pơlê châ hluăn ing tơdroăng xâu xía, chiâng pơlê phâi tơtô, châ tơkâ luâ mâu tơdroăng xía vâ xua kong prâi pro, pơlê cheăm ai tơdroăng ki krúa le\m, têa kroăng têa krông ôh tá la lâi tro ‘mêi.

Lơ Mu K’ Yến chêh

Nhat Lisa tơplôu [ă tơbleăng

 

 

 

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC