Kot mâ [ă xông kân a pơlê, mê sap apoăng hâi muăn nâ H’Hương Niê, ối a  [uôn H’Ding, cheăm Ea Tul, tơring C|ư Mgar hiăng tơmiât, rơhêng vâ ngăn um mâu jâ pôa tung pơlê rêm hâi ối pák^ng túa tơmeăm teăn hmôu, ngăn mâu troăng prế, ki teăn vâ chiâng ếo, kơpe\n, buông kơxon ki le\m. Châ jâ, nôu hnê ăm tơdroăng teăn hmôu dêi kuăn ngo tơná, tơ’nôm [ă tơdroăng ki hiăng klêi hriâm a hngêi trung Kao đăng cheăng dêi droh rơtăm kuăn ngo Tây Nguyên hnê ăm, troh nôkố, nâ H’Hương hiăng chiâng môi ngế ki rơkê teăn hmôu, ếo, pơtâk mơngế Rơđế.

Nâ H'Hương dế hnê mâu ngế hriâm teăn

{ă tơdroăng hâk vâ teăn [ă hlối púi vâ châ pơtối rak vế khôi túa le\m tro ‘na teăn buông kuăn ngo. Nâ H’Hương hiăng ‘no ivá tung pơla cheăng teăn [ă ton ing mê chiâng mơngế ki hnê teăn hmôu ăm mâu lâm ối nếo. Malối, nâ hiăng mơjiâng khu tơru\m cheăng teăn hmôu dêi cheăm Ea Tul a cheăm Ea Tul, tơring C|ư Mgar:

‘’Hnê teăn hmôu mê, á hlo mâu ngế hiăng krâ nah ‘nâi teăn, la rơxông nếo nôkố vâi ôh tá ‘nâi teăn mê a nếo tơmiât troh tơdroăng hnê teăn hmôu ăm mâu rơxông ối nếo vâ xo ah hmôi vâ kô pơtối rak vế tơdroăng cheăng teăn. Ing tơdroăng tơmiât vâ pơtối rak vế khôi túa le\m tro roh ton nah dêi kuăn ngo á hiăng lăm hnê a hên tíu ăm vâi o ki hiăng châ 18 hơnăm tơngi klêng ki rơhêng vâ hriâm teăng amê á rah xo vâi mot hriâm vâ hnê ăm vâi hlê teăn vâ tơdroăng kố ôh tá la lâi kâi hiá ‘’.

H’~uôl Niê ối a [uôn Brăh, cheăm Ea Tul, tơring }ư\ Mgar, kong pơlê Dak Lak dế teăn pro tơmeăm tơná

Xuân môi tiah nâ H’Hương, mâu djêa văi khan, buông rơmoăng ki hiăng teăn, pơtâk, hmôu pôu kuăn cho mâu tơmeăm ki hmâ xúa rêm hâi dêi nâ H’~uôl Niê ối a [uôn Brăh, cheăm Ea Tul, tơring C|ư Mgar, la ta troh 30 hơnăm, nâ H’~uôl nếo châ pêi teăn mâu hmôu, pơtâk dêi kuăn ngo tơná. Nâ H’~uôl tối, rêm hdroh hlo mâu hiăng krâ tung pơlê teăn hmôu, ngăn mâu troăng prế, troăng teăn rơneăm le\m tơviah a mâu buông, pơtâk, nâ hâk vâ kơpeăng ko\ng tơná teăn mâu tơmeăm môi tiah mê.

Troh hơnăm 2015, klêi veăng hriâm lâm hnê teăn dêi cheăm Ea Tul tơku\m po, nâ hiăng ing kơpeăng ko\ng tơná teăn mâu buông, pơtâk krê dêi tơná. Apoăng, nâ teăn tơmeăm ki hlâu, ki ku\n tê, teăn kên, kơtong piăng, ton ing mê hiăng rơkê chiâng teăn túa rơneăm vâ mâu tơmeăm teăn le\m mơnâ mâ tâ, thế rơkê khât môi tiah teăn pơtâk, ếo, buông kơxon …

Ôh tá xê to hiăng hôm tơdroăng tơná hâk vâ, mê tơdroăng cheăng teăn buông, ếo pơtâk ối kum nâ troh [ă khu pêi cheăng tơru\m ing mê hiăng châ tơ’nôm kơxo# liăn pêi lo ăm dêi rơpo\ng hngêi.

‘’Tơdroăng rêh ối dêi kuăn ngo a mâu thôn pơlê xahpá to lăm pêi chêak deăng, nôkố châ pêi tơ’nôm tơdroăng cheăng teăn hmôu kơdroh iâ ki pá. Gá châ tơ’nôm iâ ăm pin drêng pêi kơphế [ă tiu. Nôkố ai tơdroăng cheăng teăn, drêng kong mêi á ối a hngêi teăn, drêng kong tô lăm a chiâk, châi a hngêi kong xêi teăn nếo vâ tăng tơ’nôm kơxo# liăn ăm tơná’’.

Ing tơdroăng hâk vâ, púi vâ pơtối rak vế tơdroăng teăn ton nah, mâu nâ o tung Khu pêi cheăng tơru\m teăn hmôu pơtâk Ea Tul hiăng teăn klêi mâu buông kơxon, ếo pơtâk, kơtong piăng troh buông van pôu kuăn, ôh tá xê to tơmeăm teăn mê le\m, mê ối teăn hên túa  ki rơneăm mơnâ mâ ngăn, yă tê xuân kơnâ iâ há, pêi krá le\m, mơngiơk le\m mơnâ, hơ’lêh tơ-[rê túa teăn ăm tơtro [ă mơngế vâ rôe mê drêng tê chiâng ai hên ngế vâ rôe. 

Jâ H’Brưi Niê, [uôn Phơng, cheăm Ea Tul, tơring C|ư Mgar ngế tung khu pêi cheăng tơru\m ăm ‘nâi, ing tơdroăng pêi cheăng teăn dêi Khu pêi cheăng tơru\m, mâu nâ o tung khu pêi cheăng hiăng hlê, tơdroăng hâk vâ ‘na cheăng teăn buông ếo, ôh tá xê to vâ pơxúa ‘na cheăng kâ mê ối cho tơdroăng ki rơru\m, mơ-eăm pơtối rak vế ‘na mơhno túa le\m tro dêi kuăn ngo ki hiăng ai sap ing nah ối ‘măn ăm:

‘’Nôkố ối hên vâi pú hơnăm ối nếo mơngế Rơđế hâi vâ tơmâng khât troh tơdroăng cheăng teăn hmôu, buông, á púi vâ mâu vâi pú thế mơ-eăm tí tăng ‘nâi ple\ng - hriâm cheăng teăn vâ tăng tơ’nôm kơxo# liăn pêi lo ăm dêi rơpo\ng hngêi xuân ối vâ pơtối rak vế ‘na tơdroăng teăn dêi jâ pôa pin nah ‘’.

Rêm tơmeăm teăn ôh tá xê to mơhno ki rơkê, ki le\m dêi kơpeăng ko\ng teăn dêi mơngế kơdrâi Rơđế, mê ối cho tơdroăng mơ-eăm pơtối rak vế ‘na mơhno túa le\m tro dêi kuăn ngo tơná. Kô ăm pin hlo, ing tuăn ‘nâi tơmiât, khên pêi, dêi vâi nâ o kuăn ngo Rơđế a Dak Lak, tơdroăng cheăng teăn hmôu ếo pơtâk dêi mơngế Rơđế kô châ pơtối rak vế, mơnhông tơ-[rê,  tăng cheăng pêi, tăng tơ’nôm kơxo# liăn pêi lo vâ kơdroh ki xahpá.

Gương tơplôu [ă tơbleăng