Tiền Giang rơ ông rơ ang kih hŭt ‘long pơtăm tơm vă tơplih pơtăm sâu riêng
Thứ năm, 12:55, 18/01/2024 VOV Đồng bằng Sông cửu long/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r VOV Đồng bằng Sông cửu long/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r
VOV4. Bahnar -  Tơjê̆ au, kơ yuơ plei sâu riêng măt, hlôi tơgŭm ăn lơ bơngai jang mir pơgar tơ̆ dêh char Tiền Giang iung pơdrŏng, kơna hrei au tơ̆ mĭnh ƀar tơring lơ̆m dêh char kon pơlei hlôi chă pơtăm tơ̆ tơring ưh kơ pơprŏ jang, đei ‘măng koh hŭt dôm ‘long pơtăm anai vă pơtăm sâu riêng mă tơ̆ hơnăp kơnh ưh kơ băt đei tơdrong lơ liơ.

 

 

Ƀok Nguyễn Thành Vinh, oei tơ̆ tơring Bàn Long, apŭng Châu Thành, dêh char Tiền Giang jei nhen lơ kon pơlei choh jang sa anai lơ̆m tơring au hlôi koh hŭt ‘long gao tŏk bŏk plei vă pơtăm ‘long sâu riêng. Ƀok akhan, ‘long gao iŏk yua ưh kơ lơ; lơ̆m mă noh pơtăm sâu riêng hơnhăk đei iŏk yua kơjăp hloh: “ Plei gao bơ̆n tĕch đei 18.000 hlak jên lơ̆m 12 tŏ plei ‘noh vă hơrih sa lơ liơ. ‘Long sâu riêng hrei au dôm mir pơgar tơjê̆ tĕch đei jên tôch kơ lơ, lơ̆m sơnăm oei đei kơjă tôch kơ măt. Lơ̆m mă noh tơdrong ‘meh vă răt iŏk đơng Trung Quốc jĭ tôch kơ lơ, kon pơlei ưh kơ băt chă pơtăm ‘long yă kiơ, rơ̆ih ‘long pơtăm yă kiơ kơna chă pơtăm ‘long sâu riêng hơmŏ hơmăi đĕch”.

   

Tŏ rim tơring Bình Trưng, Vĩnh Kim, Đông Hòa, Bàn Long (apŭng Châu Thành) hrei au đei lơ mir pơgar ‘long gao, ‘long đak tŏh rơmo, hồng xiêm, krô̆i pung .... đei tơ ‘ngla koh bŭch hŭt vă pơtăm ‘long sâu riêng ... Kiơ̆ đơ̆ng kon pơlei, mir pơgar ‘long sâu riêng tơmơ̆t jên jang pơtăm ‘nao ƀlep kih thuơ̆t ‘noh dang 200 triu hlak jên lơ̆m 1ha păng đơ̆ng rŏng 5 sơnăm mă đei plei. Mĭnh ƀar mir pơgar ‘long pơtăm ưh kơ gan plei kon pơlei hlôi pơtăm ‘long sâu riêng. Dôm tơdrong chă pơtăm mơ̆ng kơ vă, koh pơrăm hŭt ‘long sa plei anai vă pơtăm ‘long sâu riêng ‘noh kon pơlei druh kiơ̆ dih băl, khul kơdră tơring păng hơnih jang vei lăng ‘long pơtăm dêh char Tiền Giang lăp chă pơrô̆, pơtho khan kon pơlei ‘nĕ chă jang kiơ̆ mơ̆ng kơ dih jei ưh kơ đei trong tang găn kơ hret. Ƀok Trần Thanh Hải, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng kon pơlei tơring Vĩnh Kim, apŭng Châu Thành pơma: “ ‘Long sâu riêng tơ̆ tơring đei mĭnh ƀar jĭt hektar, tŏk bŏk pơkao tôch kơ lơ. Dang ei mir ‘long plei gao kon pơlei koh jei lơ, nhôn năm chă pơtho khan ăn kon pơlei ‘noh kon pơlei pơjăh dơ̆ng. Kon pơlei akhan plei gao re dêh hnang, plei kơtăn ‘noh kro hloi”.

Kiơ̆ đơ̆ng ƀok Nguyễn Văn Bườn, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng Choh jang sa păng Atŏk tơ iung tơring tơrang apŭng Tân Phước, ‘long sâu riêng chă pơtăm lơ̆m tơring Đồng Tháp Mười mă đơ̆ng jing ‘lơ̆ng, plei lơ ră mă lei ưh kơ gan ‘lơ̆ng nhen rim tơring anai. Apŭng ưh kơ đei trong chă pơrô̆ athei pơtăm lang să ‘long sa plei au: “ Pơtăm ‘long sâu riêng dang 5ha, dơnơm plei jei ăl mă lei ưh kơ ‘lơ̆ng kơ yuơ găh groi teh ... tơdrong chă pơtăm au kơ dih kon pơlei pơtăm tơ̆ pơnơ̆, bơ̆n ưh kơtang găn mă lei jei ưh kơ pơtrŭt kon pơlei lang să chă pơtăm sâu riêng ôh”.

        

 Dêh char Tiền Giang đei mir pơgar sâu riêng đei plei tĕch đunh sơnăm păng hơgăt teh pơtăm să hloh lơ̆m tơring Tơmăn đak kroong Cử Long. Sơ̆, ‘long sâu riêng găh lơ chă pơtăm tơ̆ rim tơring tơter thoong đak kroong Tiền găh apŭng Cai Lậy. Kơ yuơ đei iŏk yua lơ kơma hlôi lang să hloh 22.000ha, să hloh ‘noh apŭng Cai Lậy, Cái Bè, Thĭ xah Cai Lậy, apŭng Châu Thành. Sơnăm au ki, plei sâu riêng tĕch mơdro lơ tơ̆ teh đak Trung Quốc, lơ̆m khei năr kơjă măt, kon pơlei jang mir iŏk đei truh 1 ti hlak jên lơ̆m 1ha.

Khei năr au ki, kơdră chĕp pơgơ̆r păng rim hơnih bơ̆ jang kơ dêh char Kiên Giang hlôi đei lơ trong jang, trong tơgŭm djru ăn kon pơlei choh jang sa, mơdro sa pơtăm păng tĕch mơdro plei sâu riêng nhen: Pơprŏ tơring pơtăm, pơtho tơbăt kih thuơ̆t vei lăng năng tông mir pơgar ‘long, tơ iung pơjing pơnơ̆t đak tang găn đak ƀăt ƀoh hram, ƀơk mã kơsô̆ tơring pơtăm, hơnih tăh ‘nŭng. Mă đơ̆ng đei iŏk yua kơjăp mă lei trong jang đơ̆ng dêh char Tiền Giang ‘noh pơtrŭt kon pơlei pơtăm lơ̆m tơring pơprŏ ăn pơtăm, lăng kơjăp găh plei ‘lơ̆ng ưh kơ chă pơtăm druh kiơ̆ dih băl, mă kăl koh pơrăm hŭt mir pơgar ‘long pơtăm anai tŏk bŏk đei plei phĕ tĕch vă tơplih pơtăm ‘long sâu riêng. ɃokVõ Văn Men, Kơdră Hơnih vei lăng Choh pơtăm păng vei lăng ‘long pơtăm dêh char Tiền Giang tơbăt dơ̆ng: “Hrei au tơdrong ‘meh vă chă răt yua plei sâu riêng tơ̆ Trung Quốc tôch kơ lơ.Kiơ̆ trong vă jang atŏk tơ iung ‘long sâu riêng ‘noh hlôi hloh hơgăt teh pơkă. Nhôn hlôi chih pơtruh hla bơar ăn rim tơring dăr lăng hơlen hơgăt teh ‘noh dôm yơ păng oei vă lang să dơ̆ng dôm yơ dơ̆ng, chă pơtăm tơ̆ groi ayơ, tŏk bŏk iŏk nơ̆r tơrop đơ̆ng tơring. Trong jang kơ bơ̆n ‘noh tơdăh vă lang să hơgăt teh pơtăm lei apĭnh Hơnih vei lăng kon pơlei dêh char hơmet ming trong pơprŏ atŏk tơ iung ‘long sâu riêng truh sơnăm 2030 păng jei lăp chă pơtăm lơ̆m tơring gơh chă tơplih đĕch. Nhôn jei hlôi iŏk teh păh Tu Trong glung 1 khăm lăng hơlen bơih, tơring ayơ gơ̆h chă tơplih, tơring ayơ ưh kơ ‘lơ̆ng vă pơtho tơbăt ăn kon pơlei, tang găn kon pơlei chă pơtăm, dôm hơgăt teh ‘long pơtăm jang sa ưh kơ lĕch ‘noh mă tơplih”.

‘Long sâu riêng hrei au đei iŏk yua kơjăp, mă lei oei gơnang lơ̆m tơdrong răt iŏk đơ̆ng teh đak đe.” Păng trong jang kih thuơ̆t vei lăng năng tông tôch kơ brĕ pơtêng hăm ‘long pơtăm anai, mă kăl ưh kơ lăp ‘lơ̆ng hăm phang pơđang đak ƀăt ƀoh hram tơmơ̆t. Kơ yuơ lơ loh, kon pơlei choh jang sa dêh char Tiền Giang kăl kơchăng mă brĕ mưh lang să ‘long sâu riêng au, ưh kơ gơ̆h chă pơtăm druh kiơ̆ dih băl ưh kơ lăng truh trong pơpro jang păng nơ̆r tơbăt kơchăng đơ̆ng hơnih jang kơpal.

 

 

VOV Đồng bằng Sông cửu long/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

Bi mni kơ mniê pě kpaih kčaih mrai (Ca ngợi người phụ nữ trồng bông dệt vải)
Tanh bĕ ayong dăm jŭ
26/04/2024
Giữ gìn văn hoá dân tộc
24/04/2024
Tơdrong kơtơ̆ng ang năr mônh ‘năr 22-04-2024
22/04/2024