Kơjă kaphê tŏk bŏk oei ah kơjă đơ̆ng 120000 truh  125.000 hlj 1 kĭ. Lơ̆m khei 4, kơjă kaphê tŏk đei 20.000 hlj dơ̆ng 1 kĭ. Lơ̆m khei 3, kaphê tŏk thêm 15.000 hlj 1 kĭ pơtêng hăm khei hơdrol kơ noh. Hăm kơjă âu, anih jang mŭk drăm tĕch răt tơmam choh pơtăm hăm teh đak đe sơkơ̆t hơdrol: Mưh ah khei 5 kơjă oei tŏk tenh nhen ah khei 4, noh hơbŏ kơjă kaphê gô tŏk truh 150.000 hlj 1 kĭ. Kơyuơ tơdrong tơblah păng tơdrong tơsŭl tơsăl tơ̆ tơring Biển Đỏ, ưh kơ mah tơmam asong, dôm anih hơdrĕng ot kaphê tơ̆ châu Âu chă hơtŏk vei răk lơ̆m khei năr ưh kơ mah tơmam drăm asong, pơjing tơdrong pơđep pơm ăn kơjă kaphê roi tŏk kăp hloh dơ̆ng. Kaphê lơ̆m apŭng plenh teh pơyan jang sơnăm âu tơjur đơ̆ng 10 - 15%. Lơ̆m kơplah noh, kơsô̆ kaphê kơ Việt Nam pơyan jang sơnăm 2023 - 2024 gô tơjur 10%. Jing bơngai jang pơtăm kaphê đunh sơnăm tơ̆ dêh char Đăk Lăk, ƀok Y Min Ayun chơt hơ-iă ƀôh kơjă tŏk kăp thoi âu: “Kon pơlei sô̆ hơ-iă kơlih kơjă kaphê lơ̆m sơnăm 2024 đei kơjă. Kon pơlei nhôn hơpơi ‘meh kơjă sâu riêng, kaphê păng tiu đei vei sơđơ̆ng truh ning nai kơnh vă hơ-‘nhăk ăn tơdrong phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng ăn kon pơlei, hơtŏk mŭk drăm unh hnam kon pơlei kon kông.

Lơ tơmam drăm choh jang sa tơm dơnơm kơ dêh char Dak Lăk ‘noh: Chehphe, măk ka, sâu riêng, phe ƀa ... hlôi pơih să hơnih tĕch mơdro kơtă tơ̆ teh đak đe. Tơdrong mă au ưh khan lăp pơm sơđơ̆ng tơdrong hơrih sa kơ kon pơlei mă lei oei tơgop lơ̆m thuê̆ ăn bơ̆ jang teh đak truh rơbau ti hlak jên đơ̆ng tơdrong choh jang sa păng tĕch mơdro tơ̆ teh đak đe. Sơnăm 2024, tơdrong choh jang sa Dak Lăk tôch hơdrin, hơmŏ hơnơ̆ng hơnhăk tơmam drăm choh jang sa nhen sâu riêng, chehphe, tiu, phe ƀa tŏk măt.

Atŭm hăm ‘noh, hơnih jang jei tơchă đei tĕch mơdro kơtă tơ̆ teh đak đe kơna kơjă jang sa iŏk đei kơ kon pơlei sơđơ̆ng kơtang. Ƀok Nguyễn Hoài Dương, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng Choh jang sa-Atŏk tơ iung tơring tơrang dêh char Dak Lăk tơbăt, sơnăm sơ̆, tĕch mơdro kơtă tơ̆ teh đak đe kơ dêh char ‘măng mă blung iŏk đei 1 ti 600 triu dolar Mi, sơnăm au, tơring hơnơ̆ng kiơ̆ yok dôm tơdrong pran kơtang lơ̆m choh jang sa, mă kăl lăng kơjăp pơih să tĕch mơdro tơ̆ teh đak đe hăm dôm tơmam drăm tơm dơnơm: "Hơnih tĕch răt ‘noh jing tơdrong kăl hloh. Sơnăm 2024, hơnih au gô chă tơchĕng hơlen 16 tơdrong tơchơ̆t mơdro sa hiôk hian mă Việt Nam hlôi kĭ pơkăp hăm rim tơring, rim teh đak vă pơgĕnh dôm tơdrong rơvơn đơ̆ng tơdrong tơchơ̆t mơdro sa hiôk hian au păng chă tơchĕng hơlen dôm tơring ‘meh vă răt tơmơ̆t tơmam drăm Việt Nam mă Dak Lăk đei rơvơn vă đơ̆ng noh pơchoh trong ăn choh jang sa sơđơ̆ng trŏ lăp hăm tơdrong ‘meh vă ‘lơ̆ng đơ̆ng rim hơnih răt iŏk vă đơ̆ng noh pơm hơtŏk kơjă păng tĕch răt sơđơ̆ng”.

Lơ̆m khei năr tơdrong choh jang kiơ̆ trong ‘nao hơtŏk tơ-iung pơtrŏ hăm tŏ ‘mi kial tơplih, kon pơlei Bahnar tơ̆ xah Glar, apŭng Đak Đoa, dêh char Gia Lai hlôi iŏk yua dôm trong choh jang xa ‘nao. Lơ̆m noh, kon pơlei hlôi tơguăt hăm anih jang mŭk drăm vă pơtăm păng vei lăng tơm kaphê kiơ̆ pơkăp kơjăp, vă vei lăng ‘lơ̆ng cham char păng pơtrŏ hăm tơdrong tơchơ̆t tĕch tơmam ăn teh đak đe. Gơnơm iŏk yua dôm trong jang kaphê kơjăp sơđơ̆ng, kon pơlei Bahnar tơ̆ xah Glar dang ei gơh chă tĕch kaphê hăm kơjă kăp hloh lơ̆m tơring đơ̆ng 10.000 truh 15.000 hlj 1 kĭ. Teh adoi giơ̆ng ‘lơ̆ng hloh gơnơm lơ̆m tơdrong chă tuh phŏng hưuh kơ, phŏng uh bŭk kơdih păng ưh đei yua pơgang hơdrông, pơgang hoă hŏk pơrăm. Dang ei, đei hloh 214 unh hnam kon pơlei Bahnar tơ̆ xah Glar, apŭng Đăk Đoa, dêh char Gia Lai vang jang kaphê kiơ̆ pơkăp hưuh kơ âu. Tơdrong hơtŏk jang tơplih đon tơchĕng lơ̆m pơtăm kaphê tơ̆ âu ưh hơdrô̆ jing hơyak hơtŏk gah mŭk drăm mă oei ăn ƀôh kon pơlei hlôi băt hơdah tơdrong kăp gĭt đơ̆ng tơdrong hơtŏk choh jang xa kiơ̆ pơkăp kơjăp sơđơ̆ng păng ‘lơ̆ng hăm cham char pơtrŏ hăm tŏ ‘mi kial tơplih. Ƀok Lê Hữu Anh – Kơdră Hơp tak xah Choh jang xa păng Tĕch pơdro Lam Anh, apŭng Đak Đoa, dêh char Gia Lai ăn tơbăt: “Đơ̆ng 4 sơnăm tơlĕch jang kaphê kiơ̆ pơkăp kơjăp sơđơ̆ng ưh kơ đei yua pơgang pơnhŭl pơrăm păng jang kiơ̆ pơkăp hưuh kơ noh đei ƀôh jơnei hơdah lơ̆m tơring Glar, tơring mă Hơp tak xah Choh jang xa păng Tĕch pơdro Lam Anh tơlĕch jang, păng bơngai jang mă tơm noh kon pơlei Bahnar, noh dang ei đei jơnei ƀôh hơdah. Tơbang hơdah kiơ̆ dôm sơnăm, rim unh hnam jang mir tơplih trong pơm jang âu păng đei yua ƀôh hơdah gah vei lăng pơgar ‘long pơtăm; gah trong tơplih pơm jang”

Lơ sơnăm au, gơnơm đak pơnơ̆t đak jrăh jrai, kon pơlei Jrai oei tơ̆ tơring Ayun, apŭng Chư̆ Sê, dêh char Gia Lai hlôi jang ƀa ƀar pơyan, đei ‘măng đei ŭnh hnam jang 3 pơyan hơnhăk đei iŏk yua kơjăp. Kon pơlei choh jang sa tôch pơnam hơmet pơ ‘lơ̆ng chŭn na, rei pơtăm hơdrĕch ƀa ‘nao. Gơnơm đơ̆ng noh, chŭn na ƀa đak tơ̆ ou hlôi păng tŏk bŏk tơgŭm ăn tơdrong hơrih sa kơ kon pơlei phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng dơ̆ng kơjăp. Đei băt, ƀa tơ̆ hơvĕn Ayun să hloh 100ha, găh să hlôi đei choh jang sa kiơ̆ rơgoh ‘lơ̆ng vă pơm hơtŏk kơjă măt, đơ̆ng noh yak truh tơ iung pơjing hơnăn phe Ayun. Mŏ Kpăh H’Đan, pơlei Keo, tơring Ayun, apŭng Chư Sê, tơbăt: “Sơ̆ tơ̆ Ia Bong ưh kơ đei pơnơ̆t đak kơna tơdrong choh jang sa, mă kăl jang chŭn na ƀa đak kơ kon pơlei tơƀơ̆p tôch tơnap tap, đơ̆ng mă pơlei Keo đei kơdră tơring tơmơ̆t jên ming man pơnơ̆t đak, rim chŭn na jei măh mai đak chă pơro ăn, atŭm hăm kon pơlei jei hlôi băt jang kiơ̆ khoa hŏk kih thuơ̆t kơna pơyan jang sa đei iŏk yua kơjăp, păng jei gơnơm đơ̆ng noh kơna tơdrong hơrih sa dang ei kơ kon pơlei đei tơplih hơdăh, pă đei pơngot rơvĕt nhen sơ̆ bơih”.

Xah Ea Drông, thĭ xah Buôn Hồ, dêh char Đăk Lăk đei hloh 4.800 ha teh choh jang; mă tơm noh kon pơlei jang ƀa, jang kaphê, tiu, rong rơmo, rong bơbe, nhŭng... Hăm tơdrong mă lơ tơmam choh pơtăm rơhiŭng rơhiăng ưh đei yua, kơjă tơjur, oei kon tơrong noh ƀơm đe pơdro pơđep tĕch hăm kơjă reh, lơ kon pơlei hlôi khĭn tơplih kiơ̆ trong jang ‘nao, pơjing dôm jơnŭm jang hơp tak xah, tơguăt pơm jang vă tơgŭm dih băl gah khua hŏk kih thuơ̆t, tŏk iŏk jên jang, tơring tĕch răt. Minh lơ̆m dôm trong tơguăt pơm jang tơ̆ xah Ea Drông ‘noh pơjing đei dôm khul jang hadoi rong bơbe. Kiơ̆ kơ noh, hăm tơdrong tơgŭm đơ̆ng Anih jang Mŭk drăm – Hă tơ̆ng thĭ xah păng dôm jơnŭm jang tơpôl nhen Thĭ đoan, Jơnŭm kon pơlei jang mir, dôm unh hnam hlôh vao gah choh jang vă atŭm pơm jang pơjing khul jang hadoi, tŏk iŏk jên răt kon yŏng, pơm hơdrong var, atŭm chă tơroi hơlen băt tơring tĕch răt tơmam drăm.

Nhen hăm ‘nhŏng Y Chuông Mlô, oei tơ̆ pơlei Dhu, xah Ea Drông, thĭ xah Buôn Hồ, gơnơm đei tơdrong tơgŭm đơ̆ng Thĭ đoan păng Anih jang Mŭk drăm – Hă tơ̆ng thĭ xah Buôn Hồ, hlôi pơjing đei khul jang hadoi rong bơbe pơlei Dhu. Sơnăm 2020, hăm jên tơgŭm 100 trĭu hlj, khul jang hadoi răt đei 25 tŏ bơbe vih asong ăn 5 ‘nu vang jang chă rong. Truh dang ei, rim sơnăm khul jang tĕch đei kơ hrĕng tŏ bơbe kon păng bơbe xa ‘nhĕm, pơyua sơđơ̆ng ăn dôm bơngai vang jang.

‘Nhŏng Y Chuông ăn tơbăt, tơdrong tơplih rong bơbe kiơ̆ khul jang hadoi jing trong jang hơbĕch hơbal trŏ ƀlep hăm tơdrong kĕ jang gah ‘long pơtăm, kon tơrong tơ̆ tơring. Khul jang hadoi tŏk bŏk ‘meh pơih să trong jang âu truh rim unh hnam lơ̆m pơlei, đơ̆ng noh hơtŏk iŏk yua ăn unh hnam, tơgŭm hơtŏk tơdrong hơrih ăn kon pơlei: “Rong bơbe noh ƀônh hloh kơ kon tơrong nai, bơbe ưh gan ƀơm pơrang, mă lơ noh hơdrô̆ jĭ măt păng hiĕn đĕch. Dôm pơrang âu noh ƀônh hơmet, nhen jĭ măt noh răt pơgang kơtoh ƀar pêng ‘măng klaih bơih. Rong bơbe adoi ƀônh chă tơmam ‘me xa, tăp dăr âu đei lơ ‘nhĕt hla ‘long ăn bơbe xa nhen mit, keo, ƀơr ‘nâu nai hia, ba chă tơgenh năm koh pĕ ăn kơ bơbe xa đĕch”.