VOV4.Bahnar - Tây Nguyên hlôi oei lơ̆m pơ yan ‘mi. Mă lei tơ̆ Ea Kar- apŭng găh hơ lĕch kơ dêh char Dak Lak tŏ phang pơ đang oei đei ƀôh pơm ăn rơ bâu hek tar ‘long pơ tăm đei hiong răm, dôm kơ loăi ‘long kơ đeh năr nhen hơ ƀo, ƀa hlôi hiong pơ goh, ƀơm ư̆h kơ ‘lơ̆ng truh tơ drong arih sa kơ kon pơ lei.

Dơ nâu bơ̆ găn đak Ea Bư (xăh Cư Huê, apŭng Ea Kar) đei mong 500 rơ bâu met khôi đak, vei sơ đơ̆ng tơ rŭih ăn vă jê̆ 100 hek tar ‘long pơ tăm, lơ̆m noh đei 46 hek tar chŭn na 2 pơ yan. Đunh kơ âu 1 puăt khei, đak tơ̆ dơ nâu Ea Bư hlôi hrơ̆ đĭ. Vă dŏng ƀa, 2 giĕng âu ki Anih jang vei lăng dơ nâu gơ̆ găn đak Ea Kar hlôi pơm hơ nih ƀôm pơ gia ƀôm săi đak tơ jră phang pơ đang ăn kơ ƀa. Mă lei đak kôch hơ met âu kŭm lăp măh pơm rơ ngơp ăn 20 hek tar ƀa tơ jê̆ ‘noh đĕch. Dơ nâu Ea Bư đĭ vă jê̆ hrơ̆, đak kŭm lăp măh vă hơ nih ƀôm pơ gia âu bơ̆ jang thim 1 truh 2 năr dơ̆ng. Dôm na ƀa hlôi đei rei 2 khei 1 puăt, ƀa tŏk bŏk hnông mă lei ư̆h kơ măh đak kơ na jơk đĭ. Ƀok Võ Đức Danh, đei hloh 2 hek tar teh pơ tăm ‘long kăp gĭt păng jang chŭn tơ jê̆ dơ nâu Ea Bư. Dang ei hlôi đĭ đak tơ ruih kơ na ‘long jô hơ ru, dang ei lăp băt chang gô ‘mi jur đĕch.

“Rŏ lăng tơ dăh mư̆h tŏ phang âu ‘noh iŏk yua lăp iŏk đei ‘noh dang 50% đĕch. Oei tơ dăh mă oei phang đơ̆ng ‘noh hiong lơ hloh. Đĭ đăng rim ‘long pơ tăm ling lang ư̆h kơ sĭ hơ drô̆ kiơ cheh phe, mă sâu siêng kŭm thoi noh, ƀơ kŭm thoi noh ‘năi. Mă dang ei pơ ma atŭm ‘noh ƀôm đak kŭm dŏng đei mơ̆n, dă ƀiơ̆ hơ yơ ‘noh dă ƀiơ̆. Oei tơ dăh mư̆h lơ̆m giĕng ‘nâu ‘mi ‘noh dŏng dăi đei dang 50%, tơ dăh truh giĕng đŏng rŏng mă ư̆h kơ ‘mi ‘noh rŏ lăng hiong pơ goh hloi”.

Rơ bâu hek tar ƀa pơ yan jang tơm tơ̆ apŭng Ea Kar - Dak Lak đei tŏ phang, đei hơ mơt tơ jur iŏk yua, ƀơ̆t lăp hiong pơ goh

Ƀok Phạm Duy Hùng, Kơ dră Anih vei lăng kon pơ lei xăh Cư Huê tơ băt lăp đơ̆ng blŭng pơ yan jang, khŭl kơ dră xăh hlôi băt hơ drol mơ mat tat găh ư̆h kơ măh đak tơ rŭih ăn ‘long pơ tăm kơ na krao hơ vơn kon pơ lei yua đak tơ rŭih 1 trong ‘mơ ‘met. Dang ei đak pơ yua ăn hum hơ rao ‘nhao hơ pĕch, sŏ nhă oei vei sơ đơ̆ng ‘lơ̆ng.

“Lơ̆m xăh ‘noh hơ găt ƀa akŏm đĭ đăng dang 200 hek tar. Uơ oei dơ̆ng rim ‘long pơ tăm nai ‘noh hơ găt rei pơ tăm dang 2.200 hek tar. Dang ei ‘noh rim dơ nâu đak tă kơ đĭ đak ngăl bơ̆ih kơ na trong jang pơ ro đak kŭm mơ mat. Găh lơ ‘noh tơ roi tơ băt krao hơ vơn kon pơ lei ‘noh tơ gĕch iŏk yua đak hlôi đei lơ̆m rim dơ nâu kơ rim ŭnh hnam păng hơ met ming rim tơ drong tơ rŭih vei lăng liơ mă lăp vă pơ vei ‘long pơ tăm sư hơ rih. Hlôi ƀơm ư̆h kơ ‘lơ̆ng truh iŏk yua, găh lơ ‘noh hơ găt ƀa akŏm tơ̆ Tứ Xuân, Tư Nghĩa păng plei Ea Cung păng plei M’A. plei M’ Riu đei ƀơm ư̆h kơ ‘lơ̆ng tih găh hơ găt ƀa.”

Kon pơ lei hơ dai hăm anih jang găh dơ nâu đak tŏk bŏk yua hơ nih ƀôm đak pơ gia vă ƀôm đak oei đei đăi vă dŏng ƀa

Dang ei đei 22 dơ nâu mong đak kơ apŭng Ea Kar đak lăp oei đei 10 truh 50%. Lơ̆m noh athei tơ roi truh dơ nâu Ea Rớt. Dơ nâu Ea Rớt kĕ tơ rŭih ăn 450 hek tar ƀa rim kơ dơ chŭn na kơ xăh Cư Elang, Ea Dê păng 130 hek tar kơ dơ chŭn na oei sa ‘nao đơ̆ng dơ nâu nơ̆ găn đak Krông Buk Hạ păng pơ truh đak yua ăn 1.200 ŭnh hnam kon pơ lei lơ̆m tơ ring. Dang ei đak dơ nâu Ea Rớt lăp oei pă 15%. Lơ̆m dang 10 truh 15 năr dơ̆ng, đak tơ̆ dơ nâu đak âu gô jur. Tơ̆ hơ năp đei ƀôh ưh kơ ‘lơ̆ng đơ̆ng tŏ ‘mi kial, ‘năr 6/8 âu ki, Anih vei lăng kon pơ lei apŭng Ea Kar hlôi tơ lĕch hla ar găh tơ drong hơ tŏk loi dơ̆ng tang găn tŏ phang lơ̆m pơ yan jang tơm sơ năm 2021. Lơ̆m noh, athei anih vei lăng găh choh jang sa, anih vei lăng kon pơ lei rim xăh, rim dơ nâu mong đak, pơ gơ̆r kôch hơ met, ƀôm săi kơ sô̆ đak uơ oei vă pơ truh đak tơ rŭih dŏng ‘long pơ tăm. Ƀok Lê Đình Chiến, phŏ Kơ dră Anih vei lăng kon pơ lei apŭng Ea Kar tơ băt:

“Ƀa đak ‘noh hloh 1 rơ bâu hek tar, tam mă tơ roi truh dôm kơ loăi ‘long pơ tăm nai. Găh ‘long rim sơ năm ‘noh lơ̆m apŭng Ea Kar ‘noh hiong pơ goh ‘long rim sơ năm, tam mă roi truh ‘long đunh sơ năm sư đei ƀơm ư̆h kơ ‘lơ̆ng truh iŏk yua. Găh rim jên jang vă tơ jră ‘noh mă hơ drol rim anih jang mơ dro sa, rim khŭl jang ‘noh athei yua jên jang đơ̆ng kơ dih. Hơ dai hăm ‘noh apŭng gô hơ len lăng. Mă 1 ‘noh athei tơ lĕch jên đơ̆ng păh dêh char, mă 2 apŭng gô vei sơ đơ̆ng tơ drong arih sa, ư̆h kơ lê̆ kon pơ lei pơ ngot. Dang ei ‘noh trong jang tơ gŭm găh tŏ phang pơ đang ‘noh anih vei lăng găh choh jang sa tŏk bŏk dăr hơ len păng pơ jao ăn rim xăh, thị trấn dăr hơ len dơ̆ng, klăih song kiơ̆ kơ sô̆ hiong răm 100%, đang kơ ‘noh hiong răm rim kơ loăi đơ̆ng ‘noh apŭng đei trong jang tơ gŭm ăn rim ŭnh hnam kon pơ lei”.

            Lê Xuân Lãm: Chih

            Thuem: Tơ blơ̆