Khoa ƀet pơgang hơmren ‘noh jĭ khoa ƀơm kơtă tơ̆ bơngai yan âu, đei bơ̆jang ƀet pơgang hơmren hơdrol, lơ̆m, đơ̆ng rŏng răih hơmet jĭ hăm bơngai jĭ kiơ̆ ƀlep tơdrong hơgăt joăt jang ki thuơ̆t kiơ̆ tơdrong hơgăt.

Jô̆ păh lăp 1 năr, Khoa ƀet pơgang hơmren, Hnam pơgang Đak khoa tơring Tây Nguyên răih hơmet ăn 70-80 ‘nu jĭ hăm trong ƀet pơgang hơmren. Trong ƀet pơgang hơmren đei pơm ăn bơngai jĭ ưh kơ băt kiơ, ưh kơ mơ̆n jĭ, kơ đei kơtơ̆ng kiơ mưh răih hơmet jĭ. Lơ̆m rim ‘măng răih hơmet jĭ, y, ƀak si ƀet pơgang hơmren ling lang jing bơngai truh tơ̆ lăm răih hrôih hloh vă jang tơdrong jang hơmet ăn hơdrol ‘noh; Sơng iŏk, hơlen lăng hla ar chih tơdrong jĭ, hơkâu bơngai jĭ, kơƀang răih, tơmam kơmăy kŏk, pơgang, tơmam pơgang tôm vă răih hơmet jĭ ăn bơngai jĭ... pơgơ̆r dôm tơdrong hơdrol kơ ƀet, pơtơm ƀet ăn bơngai jĭ. Mưh dôm kơsô̆ găh jơhngơ̆m pran bơngai jĭ sơđơ̆ng, gơh răih bơih ‘noh, đe ƀak si ƀet pơgang hơmren gô roi tơbăt vă bơngai răih bơ̆jang.

Ƀak si chuyên khoa II. Bùi Ngọc Đức - Kơdră khoa raih hơmet jĭ, ƀet pơgang hơmren, Hnam pơgang đa khoa tơring Tây Nguyên tơbăt: Pơm hơmren ‘noh jĭ trong ƀet pơgang hơmren, mơ̆ng kiơ̆ hơkâu bơngai jĭ đei athei răih tơ̆ kơ̆l, hơ ko, klak dăh mă jơ̆ng ti, khŭl y, ƀak si ƀet pơgang hơmren đei dôm trong tơchĕng hơdrol vă đei dôm trong pơm pơgang hơmren tơgŭm ăn bơngai jĭ lơ̆m kơplăh răih đei vei sơđơ̆ng găh tơdrong hơrih, sơđơ̆ng hơkâu jăn, mă loi ‘noh vei sơđơ̆ng ăn bơngai jĭ hoei kơ mơn jĭ jăn kơplăh oei răih. Đei lơ trong ƀet pơgang hơmren, đei trong bơngai jĭ oei hơdơ̆r, oei gơh băt mă lei đei dôm bơngai athei ƀet pơgang hơmhren ăn bơngai jĭ tep. Thoi noh, mơ̆ng kiơ̆ bơngai jĭ kăl kơ răih mă khŭl y, ƀak si ƀet pơgang hơmren gô rơih iŏk trong ƀet pơgang hơmren mă lăp hloh vei sơđơ̆ng tơdrong hơrih ăn bơngai jĭ.

Ƀak si ƀet pơgang hơmren đei pơtih nhen bơngai jang hui đei bu băt vă pơvih pơvăn ăn tơdrong răih keh đang. Yua kơ lơ̆m kơplăh răih hơmet jĭ, jơhngơ̆m jăn bơngai jĭ gô tơplih hơnơ̆ng, hơmơt đei tơdrong jĭ ling lang đei ƀôh kơna đe y, ƀak si ƀet pơgang hơmren ling lang athei kiơ̆ hơlen lăng jơhngơ̆m jăn bơngai jĭ; hơmet pơ ‘lơ̆ng tơtom dôm tơdrong gô đei ƀôh vă vei sơđơ̆ng  jơhngơ̆m pran bơngai jĭ lơ̆m kơplăh răih hơmet jĭ. Tơdrong jang ‘nâu athei khŭl ƀak si ƀet pơgang hơmren athei jang hơgei, hlôh vao lơ, jô̆ hơdrol rim kơsô̆ chih, tang găn ưh kơ pŭn ai, băt hơdăh rim tơdrong jang hơmet, tơdrong ƀet pơgang hơmren...hơmet ‘lơ̆ng đei dôm tơdrong đei ƀôh kăl ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng truh iŏk yua tơdrong răih hơmet jĭ.

Ƀak si  Ngô Thị Phương Thảo, khoa Răih hơmet jĭ, ƀet pơgang hơmren, Hnam pơgang Đa khoa tơring Tây Nguyên tơroi: Tơdrong jang đơ̆ng ƀak si ƀet pơgang hơmren tơhret tôch kơ dêh yua kơ ƀơm truh hơkâu jăn bơngai jĭ lơ̆m tơdrong răih hơmet jĭ. Ƀak si ƀet pơgang hơmren lăng hla ar hô sơ tơdrong jĭ gô pơtơm ƀet pơgang păng roi tơbăt hăm ƀak si răih vă pơtơm răih ăn bơngai jĭ. Lơ̆m kơplăh răih hơmet jĭ, ƀak si ƀet pơgang hơmren hơnơ̆ng răp hơlen jơhngơ̆m jăn bơngai jĭ vă vei sơđơ̆ng jơhngơ̆m pran ăn bơngai jĭ lơ̆m kơplăh răih. Đŏng rŏng bơngai jang đĭ răih đang, ƀak si ƀet pơgang hơmren gô pơtâp ăn bơngai jĭ dui jơhngơ̆m păng toh đing tăh lơ̆m hơlŏng păng ba bơngai jĭ lĕch tơ̆ lăm hơmet jĭ đơ̆ng rŏng kơ răih, hơnơ̆ng răp hơlen lăng jơhngơ̆m jăn ăn bơngai jĭ. Bơngai jĭ ƀĭch tơ̆ lăm hơmet đơ̆ng rŏng kơ răih tơdăh jơhngơ̆m pran sơđơ̆ng gô đei tơplih tơ̆ dôm khoa hơmet jĭ.

Đơ̆ng rŏng dôm ‘măng răih, dôm bơngai jang găh răih gô tơplih hơbăn ao păng pơdơh ngôi mă lei khŭl y, ƀak si ƀet pơgang hơmren oei hơnơ̆ng jang hơnăp jang đơ̆ng kơdih, tơgŭm bơngai jĭ klăih đơ̆ng hơmren, ưh kơ pơmơ̆ng lơ̆m kơmăy dui jơhngơ̆m, tơiung jơhngơ̆m bơngai jĭ truh klĕp ding đei ƀôh jơ nghơ̆m sơđơ̆ng ‘lơ̆ng ‘mơ̆i. Mă lei, ‘nâu jĭ jơ năr bơngai jĭ ưh kơ jăng hloh, hơkâu jăn tŏk bŏk prăih, đei ƀơm hơmơt đơ̆ng pơgang hơmren oei đei, lăp kăl ưh kơ pơ ‘lơ̆ng iĕ kŭm gô ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng truh hơkâu jăn bơngai jĭ, yua thoi noh, ƀak si ƀet pơgang hơmren athei hơnơ̆ng răp lăng hơlen dôm tơdrong ‘lơ̆ng ăn bơngai jĭ.

Ƀet pơgang hơmren ‘nŏh jĭ tơdrong tôch gĭt kăl, ưh đei thĭu lơ̆m rim tơdrong răih hơmet jĭ. Vă băt hơdăh ƀiơ̆ găh tơdrong ‘nâu, tơdrong pơma nuh hăm ƀak si chuyên khoa II. Bùi Ngọc Đức – Kơdră vei lăng khoa Răih hơmet jĭ, ƀet pơgang hơmren, vei lăng bơngai jĭ ‘nao hơdơ̆r, Hnam pơgang Đa khoa tơring Tây Nguyên vă pơm hơdăh dơ̆ng dôm tơdrong gĭt kăl đơ̆ng ƀak si ƀet pơgang hơmren mưh răih hơmet jĭ.

-Ƀak si ăi! Dôm trong ƀet pơgang hơmren hơyơ đa yoa hrei ‘nâu hă?

-Ƀak si Đức: Hrei ‘nâu đei lơ trong ƀet pơgang hơmren đei yoa mưh răih hơmet jĭ, đei hloi ƀet pơgang hơmren jơ̆p hơkâu, ƀet pơgang hơmren kiơ̆ anih vă răih. Lơ̆m noh đei, ƀet pơgang hơmren jơ̆p hơkâu mă lei oei gơ̆h dui jơhngâm kơdih, ƀet pơgang hơmren jơ̆p hơkâu ăn dui jơhngâm hăm kơmăy, ƀet pơgang hơmren kiơ̆ trong huan tơm. Mưh pơma truh ƀet pơgang hơmren jơ̆p hơkâu ‘nŏh kŭm đei hloi ƀet pơgang hơmren kiơ̆ anih vă răih hai, đei tơdrong răih hơmet jĭ đe ưh kăl ƀet pơgang hơmren jơ̆p hơkâu. Kiơ̆ đơ̆ng hơlen năng tơdrong vă răih, kiơ̆ đơ̆ng bơngai jĭ, gô đei rơih iŏk trong ƀet pơgang hơmren lăp hlŏh.

-Ƀak si ăi! Adrol vă răih ăn 1 ‘nu bơngai jĭ, ƀak si ƀet pơgang hơmren athei bơ̆ jang dôm tơdrong kiơ?

-Ƀak si Đức: Mưh iŏk hơmet bơngai jĭ, ƀak si hơlen năng tôm jơhngâm pran bơngai jĭ vă răih thoi yơ, đơ̆ng rŏng kơ ‘nŏh ăn bơngai jĭ ƀich tơ̆ kơƀang răih păng hơtol hơmet tôm tơmam vă pơyoa ăn tơdrong răih, ƀlă đơ̆ng noh ƀet pơgang hơmren. Lơ̆m jơ răih hơmet jĭ, khul y, ƀak si ƀet pơgang hơmren hơnơ̆ng hơlen năng jơhngâm pran bơngai jĭ, đơ̆ng tơdrong arih truh tơdrong pran lơ̆m hơkâu jăn vă pơm ăn 1 tơdrong răih hơmet jĭ gơ̆h sơđơ̆ng ‘lơ̆ng. Răih đang, khul y, ƀak si hơlen năng bơngai jĭ hăm lăp hăm dôm tơdrong hơgăt vă tŭn tơlĕch tơ̆ anih chă jơhngâm ưh, dăh mă athei gô dơ̆ng klĕp truh hơkâu jăn, jơhngâm pran bơngai jĭ hơđơ̆ng nhen adrol kơ răih ‘mơ̆i, vă akhan gô bơngai jĭ prăih hơdrăl đĭ đăng ‘mơ̆i na ăn bơngai jĭ lĕch tơ̆ anih chă jơhngâm, đơ̆ng rŏng kơ ‘nŏh tŭn lĕch tơ̆ anih hơmet jĭ blŭng a đơ̆ng rŏng kơ răih. Dôm tơdrong răih hơmet jĭ hmă đơ̆ng rŏng 4-6 jơ y, ƀak si hơlen năng jơhngâm pran bơngai jĭ ƀôh sơđơ̆ng ‘nŏh đe tŭn bơngai jĭ năm tơ̆ khoa sư ƀich adrol kơ răih, đei bơngai athei hơlen năng, hơmet jĭ kơtă tơ̆ lăm răih đơ̆ng 2-3 năr.

-Đơ̆ng rŏng kơ ƀet pơgang hơmren, bơngai jĭ hăm ƀơm ưh ‘lơ̆ng kiơ đơ̆ng pơgang ưh hă ƀak si?

-Ƀak si Đức: Jơhngâm pran păng tơdrong sơđơ̆ng ‘lơ̆ng ăn bơngai jĭ đơ̆ng rŏng dôm ‘măng răih hơmet jĭ hơnơ̆ng đei hnam pơgang năng kăl hlŏh. Yoa thoi noh, khoa Răih hơmet jĭ, ƀet pơgang hơmren đei hơmet tôm kơmăy kơmŏk, tơmam ki thuơ̆t ‘nao. Đĭ đăng dôm tơdrong răih hơmet jĭ, đơ̆ng lăp ai truh dêh, dăh mă răih pơmat tat hlŏh, khoa oei jang ‘lơ̆ng ngăl. Kŭm hăm tơdrong jang tŏk đơ̆ng anih jang pơgang chăl hle dôm kơloăi pơgang hơmren dăh mă tơmam vă yoa lơ̆m tơdrong răih hơmet jĭ ưh đei ƀơm kơnê̆ truh tơdrong ƀlŏk chăm dăh mă jơhngâm pran đơ̆ng rŏng răih nhen thoi lơ bơngai oei tơchĕng. Hrei ‘nâu, pơgang hơmren chăl hle đei lơ tơdrong ‘lơ̆ng, đơ̆ng rŏng kơ răih ‘nŏh bơngai jĭ hơdơ̆r hloi, hui ƀơm kơnê̆ truh tơ̆ đon ƀlŏk chăm dăh mă jơhngâm pran kơ bơngai jĭ.

-Lei, bơnê kơ ih ƀak si!