Đà Lạt đơ̆ng đunh sơ̆ hlôi jing pơlei tơm tơmang pơhiơ̆, anih pơdơh pơdơi mă đe ư ang, đei lơ bơngai băt truh hăm dôm hơnăn krao phara băl nhen “pơlei tơm hơ-‘nguă”, “pơlei tơm rơbâu hơngo”, “pơlei tơm rơbâu pơkao”, “pơlei Paris pơ-iĕ”… Chŏng mă, kơyuơ pơđep hơtŏk tơ-iung tenh kơ tơring kơdrơ̆m lơ̆m dôm jĭt sơnăm kơ âu hlôi pơjing lơ tơdrong ưh kơ ‘lơ̆ng, tơrĕk jang ưh đei kơjăp sơđơ̆ng ăn Đà Lạt. Lơ̆m noh, dôm tơdrong đei ƀôh lơ̆m tơring âu ƀônh kơ ƀôh bang noh tơdrong tơhlăk gre vih vơ̆t, đak lơ̆p ƀơ̆t ‘mi tih, hơ-‘nguă pă gan đei lơ, tơdrong ming man kăl tơgar teh, um rŭp jơk kơ ‘long bri pơ-iĕ hloh...

Kiơ̆ bơngai bieh pơm hnam Ngô Viết Nam Sơn, bơngai akŏm lơ sơnăm hơlen băt gah tơring kơdrơ̆m Đà Lạt, dôm tơdrong ưh kơ ‘lơ̆ng âu athei chă hơlen hơdah vă hơmet ‘lơ̆ng pơkăp hơtŭm ăn pơlei tơm Đà Lạt păng tơring tơter truh sơnăm 2045. Mă hăt noh athei pơih să tơdrong hơtŏk vei lăng păng hơmet pơ-‘lơ̆ng tơring tơm oei đei dang ei, hơtŏk Đà Lạt kiơ̆ tơring kơdrơ̆m jơk. Bơngai bieh pơm hnam Ngô Viết Nam Sơn sơkơ̆t hơdah: “Tơring kơdrơ̆m oei đei dang ei noh pơjing hăm ƀê tŏng vă jê̆ đĭ bơih, cham char jơk noh oei pă tŏ sĕt đĕch, kơyươ noh trong jang dang ei tôm cham char jơk oei đei athei vei lăng mă tơnăp. Mă 2, athei hơtŏk tơring kơdrơ̆m ‘nao, âu jĭ minh tơnap tap tih tên hăm Đà Lạt, hăm Lâm Đồng. Đơ̆ng sơ̆ hơnơ̆ng kơ akhan, vei răk tơƀăk mong mŭk drăm so mă lei kơlih kiơ bơ̆n jang ưh đei keh, noh kơlih bơ̆n ưh đei tơring kơdrơ̆m ‘nao. Inh hơpơi ‘meh tơdrong tơlĕch pơkăp ‘măng mă âu gô pơm hơdah gah tơdrong âu”.

Atŭm hăm đon tơchĕng âu, bơngai bieh pơm hnam Trương Văn Quảng, lơ̆m Jơnŭm jang pơkăp hơtŏk tơring kơdrơ̆m Việt Nam akhan, hăm tơdrong hơtŏk tơring kơdrơ̆m tŏk bŏk oei đei jang kơtang nhen dang ei, tơdrong rơih um rŭp hơtŏk tơring kơdrơ̆m Đà Lạt vei sơđơ̆ng hơtŏ hơnơ̆ng lơ̆m hơtŏk cham char, bieh pơm hnam noh gĭt kăl tơpă. Athei sơkơ̆t hơdah tơring choh pơtăm, hơtŏk pơtăm ‘long hơngo tơ̆ tơring păng pơhơrih dơ̆ng um rŭp pơlei tơm lơ̆m bri, bri lơ̆m pơlei tơm: “Vei lăng păng pơdjoi um rŭp pơlei tơm lơ̆m bri, bri lơ̆m pơlei tơm noh tơdrong mă âu inh tơchĕng tôch kăp gĭt, tơnap ưh akhan bơ̆n ưh gơh jang. Kiơ̆ đơ̆ng noh bơ̆n gô đei trong vă pôk pơ-ư dôm kơjă kăp gĭt lơ̆m pơjing tơdrong kăl kơ pơlei tơm Đà Lạt păng tơring tơter vă jing minh tơring kơdrơ̆m kăp gĭt, tơmang pơhiơ̆ kơ apŭng plenh teh”.  

Kiơ̆ bơngai bieh pơm hnam Trần Ngọc Chính, Kơdră Jơnŭm Pơkăp hơtŏk tơring kơdrơ̆m Việt Nam, vă vei răk um ai phara kơdih kơ Đà Lạt kiơ̆ rok khei năr, tơchơ̆t hơtŏk jơk păng tơjră hăm tŏ ‘mi kial tơplih, kăl đei tơchơ̆t jang đunh khei năr, atŭm hăm dôm tơchơ̆t jang kăp gĭt păng drơ̆ng minh: “Dang ei ‘meh vei Đà Lạt ‘noh athei pơm thoi yơ? Mưh ming man rok kiơ̆ trong hlôi pơm jang noh pơrăm truh cham char dah mă hơtŏk tenh dêh hnang noh Đà Lạt hăm đei oei dơ̆ng ưh? Minh lơ̆m dôm pơlei tơm tih lơ̆ma pŭng plenh teh, anih teh kơjung 1.500m pơtêng hăm anih tơmăn đak dơsĭ mă lei adoi ƀơm đak lơ̆p mưh ‘mi ‘noh bơ̆n athei tơblang hơdah, kiơ̆ đơ̆ng noh tơlĕch trong pơkăp hơtŭm mă trŏ. Đà Lạt guăng ‘lơ̆ng kơlih Đà Lạt lơ̆m bri – bri lơ̆m Đà Lạt, ‘meh vei đei Đà Lạt ‘noh bơ̆n athei đei pơkăp hơdah”.

Sơnong jang chă hơmet pơkăp hơtŭm pơlei tơm Đà Lạt păng tơring tơter hlôi đei Thủ tướng teh đak kĭ hơlen ah Tơchơ̆t 257, năr 17/3/2023. Kiơ̆ kơ ‘noh, hơgăt teh păng tơdrong hơlen đei tôm tơring teh jang hanh chĭn pơlei tơm Đà Lạt păng dôm apŭng Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng păng minh pah kơ apŭng Lâm Hà, pơih să kiơ̆ đơ̆ng anih kơjung 850m tŏk tơ̆ kơpal pơtêng hăm anih tơmăn đak dơsĭ; hơgăt teh hơlam pơkăp truh 336 rơbâu ha, hloh 10 ‘măng hơgăt teh kơ Đà Lạt dang ei.

Ƀok Phạm S, Phŏ Kơdră Anih jang vei lăng kon pơlei dêh char Lâm Đồng ăn tơbăt, âu jĭ sơkơ̆t pơkăp đunh khei năr gah cham char, bieh pơm hnam lơ̆m tơring kơdrơ̆m, lơ̆m noh đei tơdrong sek tơlang dôm tơdrong oei đei tơnap tap lơ̆m pơkăp đei kĭ tơchơ̆t. Dang ei Lâm Đồng tŏk bŏk oei chih akŏm nơ̆r tơgop, tơgŭm ăn tơring đei tôm kơtơ̆ng păng trong jang vă tơlĕch tơchơ̆t kăp gĭt ăn Đà Lạt: “Đà Lạt đei 3 tơdrong tih hơtŏ lơ̆m apŭng plenh teh, mă mônh noh anih kơjung, mă 2 noh gah hơgăt teh să, mă 3 noh kơsô̆ măt bơngai tŏ sĕt, pơhlom 68 ‘nu lơ̆m 1 km2. 3 tơdrong âu jĭ tơdrong tơm vă pơih să hơtŏk tơring kơdrơ̆m hăm pơlei tơm Đà Lạt lơ̆m tơdrong pơjing tơring kơdrơ̆m lơ̆m khei năr tŏ ‘mi kial tơplih đei tơchơ̆t lơ̆m khei năr truh. Dêh char Lâm Đồng hơnơ̆ng tơmơ̆ng nơ̆r tơgop đơ̆ng rim bơngai juăt jang, rim bơngai jang khua hŏk băt ‘mêm kơ Đà Lạt, yak hadoi atŭm  hăm  Đà Lạt – Lâm Đồng vă pơjing Đà Lạt khei năr hơnô̆ hơnăp kơnh jing pơlei tơm gơh hơgei hloh, jing anih tơm pơdơh pơdei kơ teh đak păng lơ̆m kơpal teh pơtrŏ hăm tŏ ‘mi kial tơplih, pơlei tơm jơk”.

Dôm sơnăm kơ âu, Đà Lạt hlôi hơtŏk tơ-iung trŏ kiơ̆ sơkơ̆t pơm jang hơtŭm hlôi đei Thủ tướng teh đak kĭ hơlen Tơchơ̆t kơsô̆ 704, năr 12/5/2014 păng hlôi đei jơnei hơdah lơ̆m tôm tơdrong jang. Mă lei, tơdrong hơtŏk tơring kơdrơ̆m adoi đei lơ tơdrong kăl kơ sek tơlang nhen: kơsô̆ măt bơngai păng tơmoi truh tơmang roi năr roi lơ lơ̆m kơplah pơlei tơm tam mă đei hơlen pơih să tơring kơdrơ̆m; ưh đei tơdrong tơroh đơ̆ng dôm tơring kơdrơ̆m păng dôm tơring tơter; dôm mŭk drăm pran tam mă đei iŏk jang... Hơpơi ‘meh đơ̆ng ‘măng hơmet pơkăp âu gô gô tơgŭm pơjing hơyak hơtŏk tơ-iung ‘nao, tơgŭm Đà Lạt hơtŏk tơ-iung tơgăl păng vei lăng đei dôm tơdrong ‘lơ̆ng rŏ phara kơdih kơ pơlei tơm tơmang pơhiơ̆ tơnăp, pơlei tơm jơk tơ̆ tơring kơdrơ̆m groi kông Lâm Viên.