VOV4.Bahnar - Kơ plăh dang ei, vă rim hnam kơ măy ro\k kơ tao pơm s^k tơ\ Tây Nguyên oei bơ\ jang đ^ kơ sư\k, hăm jơ hngâm đon chơt hơ iă kơ tao lơ, kơ jă măk ‘no\h tơ\ apu\ng Ea Súp, 1 lơ\m dôm tơ ring pơ tăm kơ tao ‘nao kơ de#h char Dak Lak, rim tơ drong tơ tă hơ drơ\k dơ\ng. Hnam kơ măy lăp bơ\ jang hlo\h 1 khei lơ\m 1 sơ năm, bơ ngai pơ tăm ku\m ưh đei xa yoa kơ jă to\k nhen thoi dôm tơ ring nai, pơm ăn tơ drong jang hơ doi đơ\ng an^h te\ch mơ dro hăm kon pơ lei hơ nat vă gơ\h ke\ to\k… Tơ drong jang ưh ke\ to\k đơ\ng tơ ring pơ tăm kơ tao tôch đei hơ me\ng adrol ki tơ\ apu\ng găh tơ ring sơ lam oei jing tơ drong nol tih hăm tơ ring lơ\m tơ drong hơ met ming trong choh jang xa, choh jang hăm kơ măy kơ mo\k, hơ to\k hre\nh tơ drong jang tơ jur tơ nuh hin kiơ\ tơ drong hơ găt đơ\ng tơ drong pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao.

Tơ\ trong, ư\h kơ đei 1 gre chơ kơ tao. Tơ\ kơ dơ, ư\h kơ đei 1 tơm kơ tao, te\h hu\t ho\h glơch. ‘No\h j^ tơ pă yan âu tơ\ xăh Cư Kbang, apu\ng Ea Súp, de#h char Dak Lak lơ\m prăt pơ yan to\ âu. {ok Cao Thanh Hoài, Kơ dră An^h vei lăng kon pơ lei xăh tơ băt: 2,3 sơ năm hơ drol, kon pơ lei Cư Kbang ku\m chơt hơ iă pơ tăm kơ hre\ng hek tar kơ tao kiơ\ pơm hla ar jang hơ dai hăm Ko\ng jang kơ tao s^k Dak Lak, mă lei kơ plăh jang hơ dai đei [o#h lơ tơ drong ư\h kơ ‘lơ\ng, bơ ngai pơ tăm kơ tao hơ nơ\ng kơ lo#h. Yua thoi no\h, lăp đơ\ng khei ‘năr jang 3 sơ năm blu\ng a, te\h kơ tao tơ\ xăh hlôi đei ko\h phă pơ go\h. Hơ ‘me\ng pơm pơ dro\ng gơ nang đơ\ng jang hơ dai hăm an^h jang mơ dro sa tơ te\nh đei hiong đ^. Cư Kbang oei nhen hơ drol sơ\, no\ng kơ oei lơ\m hơ năn xăh “ mơ mat tat de#h hlo\h’ hăm kơ so# u\nh hnam dơ nu\h hin hlo\h 57%. Kiơ\ kơ [ok Hoài, yua kơ lơ tơ drong tơm pơm ăn, tôch kơ hơ năt vă pơ jing dơ\ng tơ ring pơ tăm kơ tao tơ\ xăh:

Kon pơ lei ư\h kơ bơ ngơ\t găh pơ tăm kơ tao dơ\ng bơ\ih, kơ na khei ‘năr âu ư\h pă đei hơ găt kơ tao hơ yơ lơ\m tơ ring. Tơ drong tơm pơm ăn mă mônh ‘no\h j^ kơ jă kơ tao ư\h kơ sơ ơ\ng. Mă 2 ‘no\h ko\ng nhân ko\h kơ tao dang ei mơ mat tat yua kơ kon pơ lei tơ\ âu năm jang tơ\ dôm ko\ng ti Bình Dương, Hồ Chí Minh tôch kơ lơ. Mă 3 ‘no\h dôm hơ găt te\h xă vă pơ tăm kơ tao kiơ\ trong răt pơ go\h tơ mam ‘no\h athei te\h tro\ luơ\t. Mă lei dang ei, ‘no\h lăp jing te\h cho\h jang sa hlôi tơ gar io\k. Mă xăh ‘no\h ư\h kơ gơ\h k^ lơ\m dôm hla ar jang hơ dai pơ tăm kơ tao lơ\m te\h nhen thoi no\h o#h.

Mơ sưt mơ sat pơ yan kơ tao tơ\ găh tu Tay Nguyen

 Tơ\ hnam kơ măy kơ Ko\ng ti kơ tao s^k Dak Lak, xăh Ia Rvê, apu\ng Ea Súp, rơ heng kơ kot. {ok Nguyễn Bảo Lộc, Pho\ kơ dră dơ nơm vei lăng Ko\ng ti kơ tao s^k tơ băt, pơ yan ro\l 2020-2021 kơ Ko\ng ti hlôi pơ tôch đơ\ng to\k bo\k khei 12 sơ năm sơ\, yua kơ hơ găt tơ ring kơ tao lăp oei pă 1.800 hek tar, tơ mam 100 rơ bâu tấn kơ tao dơng, pơm lăp ăn hnam kơ măy bơ\ jang lơ\m 1 khei 1 puăt. Yua kơ pơ tôch hro#ih đơ\ng [ơ\t kơ jă s^k tam mă to\k, kơ na kon pơ lei  jang chu\n mir Ea Súp oei lăp te\ch đei kơ jă 850 rơ bâu hlak jên 1 tấn mă ư\h kơ s^ 1 triệu 100 rơ bâu hlak jên 1 tấn nhen rim tơ ring pơ tăm kơ tao  nai lơ\m jơ\p Tây Nguyên. {ok Lộc akhan, tơ drong hrei ‘nâu ‘no\h tôch ư\h kơ ‘lơ\ng, yua kơ hnam kơ măy lăp măh kơ tao vă bơ\ jang hơ la kơ 1 puăt kơ sư\k tôch ai.

Tơ blang hơ dăh tơ drong bơ\ jang đơ\ng kon pơ lei jang chu\n mir hu\t tơm kơ tao lăp đơ\ng ro\ng 3 sơ năm jang hơ dai hăm an^h jang mơ dro sa, pơm ăn tơ ring kơ tao đơ\ng hlo\h 4 rơ bâu  hek tar lơ\m sơ năm 2017, jur oei pă 1.800 hek tar nhen dang ei, [ok Lộc tơ roi lơ tơ drong tơm pơm ăn, nhen tơ drong pôk r^ hnam kơ măy hơ tăih hlo\h 100km, pơm ăn đei [o#h lơ tơ drong tơ hlăk tơ hl^n lơ\m vei lăng; yua đơ\ng kơ jă s^k jur lơ, yua đơ\ng to\ ‘mi kial kơ ne# đơ\ng Ea Súp pơm ăn kơ tao [ônh kơ  u\nh sa mư\h to\, hơ nat kơ chơ mư\h ‘mi. Tơ drong ‘lơ\ng hlo\h vă  hơ to\k tơ iung ‘no\h j^ te\h tơ\ Ea Súp tôch kơ să, kơ tao Ea Súp io\k yua dai vă lei lăi hăm rim tơ ring  nai, mă lei kơ so# s^k lơ hlo\h:

Nhôn mơ mat tat tơ\ tơ drong ‘nâu mă lei đei yua tơ\ tơ drong to. Pơ t^h gia  nhen rim tơ ring nai athei 10 k^ ‘mơ\i mă io\k pơ dreo 1 k^ s^k ‘no\h tơ\ âu, nhôn lăp kăl 9 k^ dăh mă to\ se\t hlo\h. Nhôn io\k ‘no\h pơm tơ drong ‘lơ\ng pơ jei băl. Dang ei hnam kơ măy hlôi bơ\ jang ‘lơ\ng hơ lơ\k dơ\ng bơ\ih, ku\m gô  ư\h pă đei tơ drong tơ [ơ\p ư\h kơ hơ iă pơm ăn [ơm ư\h kơ ‘lơ\ng tru\h pơm tơ le\ch ‘no\h ư\h kơ đei [o#h o#h, kơ na tơ drong ư\h kơ răt io\k tơ tom ăn kon pơ lei, ro\ lăng gô ư\h pă đei bơ\ih.

Rơ heng kơ kot tơ\ hnam kơ măy s^k Ea Sup

Ko\ng ti kơ tao s^k Dak Lak hlôi đei hlo\h 20 sơ năm pơm tơ le\ch – te\ch mơ dro păng dang ei hlôi đei tơ mơ\t jang hơ dai ngăl bơ\ih, ư\h pă đei jên te\h đak. Mă lei mơ mat tat to\k bo\k tơ [ơ\p [ơm ư\h kơ s^ tơ drong hơ dro# đơ\ng rim  bơ ngai tơ mơ\t jên jang kơ d^h, mă ‘no\h j^ tơ drong mơ mat lơ\m tơ drong kơ d^h năm to\k đơ\ng apu\ng sơ lam đei hơ găt te\h să hlo\h, tơ hnă hlo\h, mă lei ku\m dơ nu\h hlo\h Dak Lak, hăm ư\h kơ to\ se\t pơ lei, xăh đơ\ng 60 tru\h 70% ‘no\h j^ u\nh hnam dơ nu\h hin. Hơ to\k loi dơ\ng jang hơ dai đơ\ng kon pơ lei jang chu\n mir hăm an^h jang mơ dro sa, tu\n pran kơ măy kơ mo\k cho\h jang sa ‘no\h j^ trong đei đảng bộ, khu\l kơ dră Ea Súp hơ drin, mă lei pơ t^h gia t^h hlo\h ‘no\h j^ kơ tao s^k, hlôi ăn [o#h tôch kơ lơ ư\h kơ ‘lơ\ng. Tơ drong hiong răm, kon pơ lei lơ\m apu\ng hơ nơ\ng pơm pơ long glăi, kơ d^h jang kơ d^h pu\, hăm io\k yua to\ se\t, ư\h kơ pu\n ai lơ păng lo#h lơ. Đơ\ng ro\ng 3 sơ năm pơ tăm lơ\m te\h xă hlo\h 20 hek tar, ‘nho\ng Nguyễn Hiền, oei tơ\ thị trấn Ea Súp hlôi hơ chăng hu\t pơ đ^:

Kơ tao ‘no\h lơ ư\h kơ pu\n ai, nhen kơ jă, u\nh sa kơ tao. {lă kơ ‘no\h dơ\ng ‘long kơ tao lăp đei pơ yan mă 1 đe\ch, pơ yan mă 2 păng mă 3 ‘no\h ư\h kơ măh dôm yơ. Găh lơ tă kơ tơ tok găh pơ yan mă 2, pơ yan mă 3 ngăl. Săy pho\ng dôm yơ ku\m ư\h kơ to\k đei yua kơ ‘mi hoch đ^. Kiơ\ kơ ^nh pơ đ^ kơ tao hăm [um [lang adoi ư\h kơ sa ngăl. &nh to\k bo\k pơ tăm rơ koăh. Buăl ^nh ‘no\h pơ tăm hơ\t hla, ku\m đei io\k yua. Hơ nơ\ng 5 sơ năm bơ\ih ăn [o#h sư sơ đơ\ng hlo\h kơ pơ tăm kơ tao, io\k yua đei 70-80 triệu hlak jên 1 hek tar.

Apu\ng Ea Súp đei te\h să 1.765 kilomet vuông, să  păng tơ hnă hlo\h de#h char Dak Lak, hiôk ăn pơ jing rim tơ ring cho\h jang sa – bri ‘long ako\m, tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k jang. Lơ\m 10 sơ năm âu, An^h vei lăng kon pơ lei de#h char Dak Lak ku\m hlôi asong dôm j^t rơ bâu hek tar te\h păng bri vă kơ rim an^h jang mơ dro sa pơ long lăng jang sa, mă lei đ^ đăng rim tơ drong jang tă kơ nhen klơ\m hu\t lơ\m dơ nâu đak đe\ch, ư\h kơ đei tơ drong jang hơ yơ hơ to\k io\k yua păng ku\m ư\h kơ đei hơ len lăng hơ dăh găh tơ drong tơm pơm ăn mơ mat tat vă tơ le\ch tơ drong jang ‘nao. Thim dôm tơ drong tơ hlăk tơ hl^n to\k bo\k tơ [ơ\p tơ\ tơ ring kơ tao tơ\ âu, tơ dăh kơ dră đảng păng kơ dră tơ ring ư\h kơ đei trong hơ met pơ ‘lơ\ng mă lăp, Ea Súp gô hơ nat jang đang rim tơ drong hơ găt g^t kăl đơ\ng tơ drong jang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, nhen che\ng hơ met te\h, pơ gơ\r jang sa, io\k yua đơ\ng kon pơ lei oei sa,  u\nh hnam dơ nu\h hin.

Công Bắc – Đình Tuấn: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\