Bơngai Dao oei tơ̆ Cư Suê pơm pơdrŏng gơnơm đơ̆ng tơplih trong jang sa
Thứ hai, 10:31, 22/01/2024 H’Xíu H’Mốc/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r H’Xíu H’Mốc/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r
VOV4.Bahnar - Jang kiơ̆ khoa hŏk kih thuơ̆t, lơ kon pơlei choh jang sa bơngai Dao oei tơ̆ tơring Cư Suê, apŭng Cư Mgar, dêh char Dak Lăk hlôi tơplih trong jang sa, tơgoăt dih băl jang sa, băt hơdăh tơdrong mơdro sa, iung jang kiơ̆ pơm tơlĕch ‘lơ̆ng tơmam drăm vă hơtŏk kơjă, hơnhăk đei iŏk yua kơjăp.

 

Hăm mir pơgar chehphe să 1ha 1 sao ‘nao pơtăm ming đunh 3 sơnăm, pơyan chehphe sơnăm au, ŭnh hnam ƀok Triệu Văn Phúc, oei tơ̆ thôn 3, tơring Cư Suê, apŭng Cư Mgar, dêh char Dak Lăk phĕ ot đei 5 tân chehphe. Ƀok tơbăt: chehphe au hlôi iŏk đei vă jê̆ ƀar ‘măng pơtêng hăm sơ̆. Tim mă jô̆ truh au kơnh iŏk đei dơ̆ng đơ̆ng rim ‘long pơtăm hrau anai. Hăm kơjă nhen dang ei, mĭnh sơnăm ŭnh hnam jang sa iŏk đei vă truh 800 triu hlak jên. Kiơ̆ đơ̆ng ƀok Phúc, jang sa iok đei lơ lau gơnơm tơplih trong jang sa kiơ̆ nơ̆r pơtho đơ̆ng Hơp tak xah choh jang sa păng tĕch mơdro Bình Minh.“ Hơp tak xah pơtho ăn kon pơlei, kon pơlei jang kiơ̆ trong jang kơ hơp tak xah găh kih thuơ̆t vei lăng, pơgang vei lăng năng tông ‘long pơtăm, sơdrông pơrang, ... Jang kiơ̆ Hơp tak xah hơ iă dêh, hơnhăk iŏk yau kơjăp. Kơ yuơ sơ̆ jang kơdih kiơ̆ tơdrong joăt kơna plei ưh kơ gan lơ”.

Jei vang jang lơ̆m hơp tak xah đơ̆ng dôm năr blŭng pơjing, mŏ Triệu Thị Hạnh tơbăt, rim bơngai lơ̆m khul đei hŏk pơhrăm rim tơdrong hơgei khoa hŏk kih thuơ̆t. Dôm bơngai jang lơ̆m khul ‘noh bơngai mơlôh hlôh vao lơ chă pơtho ăn kon pơlei pơlăp đing đak pruih pơkom đak, chă hơvơn rim bơngai lơ̆m khul jang sa tuh mơ̆r ‘lơ̆ng hơ iă ăn cham char. Hơp tak xah jei tơgŭm trong jang sa, chă phĕ truh chă tĕch hloi.“Đơ̆ng mă đei jang lơ̆m Hơp tak xah Bình Minh jei đei năm hŏk pơhrăm lơ lăm hŏk. Đơ̆ng rŏng hŏk pơhrăm ba jei ‘meh hloi tơplih trong jang sa, đei ‘măng chă jang kiơ̆ sơ̆ ki ‘noh ưh kơ đei iŏk yua kơjăp. Ƀôh teh đak jei đei lơ trong jang tơgŭm djru ăn hơp tak xah vă rim bơngai jang lơ̆m hơp tak xah băt hlôh ƀôh vao trong jang ‘nao, choh jang sa nhen chehphe, tiu chă pơhrăm hrau hơnhăk đei iŏk yua kơjăp”.

Pơjing đơ̆ng sơnăm 2016, Hơp tak xah Choh jang sa păng Mơdro sa Bình Minh đei 27 ‘nu bơngai ‘noh kon pơlei bơngai Dao oei lơ̆m pơlei Bình Minh, thôn 3, tơring Cư Suê, apŭng Cư Mgar, dêh char Dak Lăk. Mŏ Triệu Thị Châu, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơp tak xah tơbăt, gơnơm đei 17 ‘nu bơngai jang lơ̆m khul hŏk đang đăi hŏk, kao đăng, kơna hơp tak xah tơlĕch rim trong jang jei tĕnh koăng. Truh dang ei Hơp tak xah hlôi đei mĭnh bro jang sa să hloh 108ha chehphe chă pơtăm hrau lơ ‘long pơtăm anai nhen tiu, sâu riêng, ƀơ ..., hăm dôm tơmam drăm roi đei hơnih dơ̆ng lơ̆m tĕch mơdro:“Trà măng kâu kơ Hơp tak xah lăp đơ̆ng rŏng tĕch tơlĕch đei đe răt yua hôn bơnê. Dang ei đei dơ̆ng sâu riêng sơ̆k hăm kmăi păng mit sơ̆k hăm kmăi mưh chă tĕch mơdro ‘nŏh đe răt yua jei răt iŏk lơ. Đơ̆ng noh ba tơchĕng lơ liơ mă bơ̆n ưh kơ pơm tơlĕch ‘lơ̆ng păng hơdrin pơm pơ ‘lơ̆ng tơmam drăm vă đơ̆ng rŏng au đei tơmam drăm ‘lơ̆ng hơ iă hloh dơ̆ng. Hơmŏ dôm tơmam drăm đơ̆ng rim bơngai lơ̆m Hơp tak xah gô đei tĕch mơdro tơ̆ dêh char anai, đei tĕch mơdro jơ̆p tơring tơrang lơ̆m teh đak Việt Nam bơ̆n hloi”.

Gơnơm tơplih jơhngơ̆m đon tơchĕng, tơgoăt jang sa hơdoi kiơ̆ trong kơjăp ‘lơ̆ng, tơdrong hơrih sa kơ rim bơngai lơ̆m Hơp tak xah hơnơ̆ng đei atŏk tơ iung. Jang sa iŏk đei jô̆ hơtŏ kơ rim bơngai lơ̆m khul đơ̆ng 300 - 500 triu hlak jên lơ̆m 1 sơnăm. Ƀok Nguyễn Công Văn, Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng kon pơlei apŭng Cư M’gar tơbăt: “Hơp tak xah ‘noh mĭnh lơ̆m dôm hơp tak xah jang sa iŏk yau kơjăp hloh, Ư̆h khan lăp hơdrô̆ găh chehphe mă lei đe sư oei tơgoăt tĕch mơdro hăm rim tơmam drăm anai đơ̆ng tơmam choh jang sa, rim ‘long sa plei, păng đe sư jei hlôi iung jang ‘lơ̆ng tơdrong tơmơ̆t jên jang choh jang sa păng tơgoăt kơjă tĕch mơdro tơmam drăm kơna bơ̆ jang tôch sơđơ̆ng. Mĭnh tơdrong mă nhôn lăng ba kơjăp păng nhôn tôch sơđơ̆ng jơhngơ̆m hloh dơ̆ng, ‘nŏh jơhngơ̆m đon tơgoăt tơgoăl dih băl kơjăp, tơchăr hơgei lơ̆m khul chĕp pơgơ̆r, đe sư chĕp pơgơ̆r tôch kơ ‘lơ̆ng păng bơ̆ jang ‘lơ̆ng hơtŏ hơnơ̆ng lơ̆m rim bơngai lơ̆m hơp tak xah”.

Pơnam hơdrin chă hơlen jang kiơ̆ dôm trong ‘nao, tơgoăt jang hơdoi, pơm tơlĕch ‘lơ̆ng rim tơmam drăm ..., dôm kon pơlei choh jang sa bơngai Dao oei tơ̆ pơlei Bình Minh hlôi tơgop pơjing đei dôm tơdrong tơplih ‘nao kơtang, pơm hơtŏk jang sa iŏk yau kơjăp păng kơjă kăp gĭt choh jang sa lơ̆m tơring kon kông tơ̆ tơring Cư Suê, apŭng Cư Mgar.

 

H’Xíu H’Mốc/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC