Lâm Đồng atŏk kơtang tơgoăt tơgoăl tơ iung pơjing pơlei pơla atŏk tơ iung
Thứ năm, 14:00, 15/02/2024      Quang Sáng/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r      Quang Sáng/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r
VOV4.Bahnar - Tơdrong jang tơm Teh đak găh tơ iung pơjing tơring tơrang ‘nao hlôi lang să kơtang jơ̆p jang pơlei pơla Tây Nguyên. Ư̆h khan lăp tơgŭm pơm tơplih tơring tơrang mă oei oei tơgop tơplih kơtang jơhngơ̆m đon tơchĕng, trong jang sa păng tơ iung pơjing tơdrong hơrih sa ‘nao kơ kon pơlei oei tơ̆ tơring atăih yăih, tơring kon kông. Tơ̆ dêh char Lâm Đồng, mă đơ̆ng tơdrong hơrih sa kơ kon pơlei oei tơnap tap mă lei gơnơm băt jang kiơ̆ kơtang tơgoăt tơgoăl hơdrĕch hơdrung, tơdrong vang iung jang tơ iung pơjing tơring tơrang ‘nao hlôi hơnhăk đei lơ tơdrong jơnei hơ iă.

Tơring Gung Ré, apŭng Di Linh, dêh char Lâm Đồng găh lơ kon pơlei ‘noh kon pơlei kon kông. Atŭm hăm 2 kơ loăi ‘long pơtăm tơm ‘noh chehphe hăm ƀa đak, dôm sơnăm au ki, tơ̆ au hlôi atŏk tơ iung dơ̆ng kơ hrĕng hektar ‘long sa plei nhen ƀơ, sâu riêng, măk ka, krô̆i hroi, ‘long pơmur rong sơdrông pơm brai păng ‘nhot sa rim kơ loăi.

Gơnơm lăng kơjăp tơplih ‘long pơtăm kiơ̆ trong atŏk kơjă tĕch mơdro, hơnhăk dôm hơdrĕch ‘long pơtăm hle plei ăl păng ‘lơ̆ng jang sa, adoi jang kiơ̆ kih thuơ̆t lơ̆m choh jang sa, jang sa iŏk đei lơ̆m mĭnh hơgăt teh kơ Gung Ré hlôi iŏk đei jô̆ hơtŏ vă jê̆ 150 triu hlak jên lơ̆m 1ha 1 sơnăm. Đơ̆ng noh, ŭnh hnam dơnuh kơ tơring hlôi tơjur pă 5%. Kiơ̆ đơ̆ng ƀok K’Keo, Ƀĭ thư Chi ƀô̆ pơlei Hàng Làng, tơring Gung Ré, iŏk đei jơnei au gơnơm tơdrong lăng ba tơmơ̆t jên jang đơ̆ng Đảng păng Teh đak găh tôm tơdrong, mă kăl ‘noh jang kiơ̆ Tơdrong jang tơm Teh đak găh tơ iung pơjing tơring tơrang ‘nao hlôi tơplih kơtang lơ̆m jơhngơ̆m đon tơchĕng, trong jang sa kơ kon pơlei.“Pơlei Hàng Làng ‘noh pơlei tơnap tap hloh, đei Đảng, Teh đak, Hơnih vei lăng kon pơlei tơring lăng ba tơmơ̆t jên jang, vei lăng năng tông tơdrong hơrih sa păng atŏk tơ iung mŭk drăm ăn kon pơlei. Đơ̆ng pơih lơ lăm pơtho pơhrăm trong jang sa, kih thuơ̆t vei lăng ‘long pơtăm, rong kon tơrong, rim tơdrong gơ̆h hơgei khoa hŏk kih thuơ̆t kăl tơmơ̆t jang kiơ̆ lơ̆m choh jang sa ... hlôi tơgŭm ăn kon pơlei tơplih trong jang sa. Lăp đơ̆ng rŏng kon pơlei jang kiơ̆ hlôi pơm ăn ‘long pơtăm đei jing ‘lơ̆ng, plei ăl, tơdrong jang sa kơ kon pơlei hrei au đei iŏk yua lơ hloh kơ sơ̆. Lơ̆m hơvơn tơ iung pơjing tơring tơrang ‘nao, ‘noh kon pơlei lăp đon kiơ̆ kơdră tơring hơmet pơ ‘lơ̆ng trong rơgoh ‘lơ̆ng, lơ̆m ‘năr tơdrau rim giĕng kon pơlei akŏm chă hium akŏm rơ̆m rĕk jih trong vă pơlei lơ liĕo rơgoh ‘lơ̆ng".

          Găh hăm kră pơlei Đơng Gur Ha Lơng, oei tơ̆ pơlei Đam Pao, tơring Đạ Đờn, apŭng Lâm Hà (Lâm Đồng), đơ̆ng năr đei iŏk yua sa hơpăh đơ̆ng rim tơdrong jang tơm teh đak, tơring tơrang kon kông Đạ Đờn hlôi tơplih ‘nao kơtang. Ư̆h khan lăp hơdrô̆ ŭnh hơyuh, trong nơnăm, hnam trương, hnam pơgang đei tơmơ̆t jên jang, mă lei jơhngơ̆m đon kon pơlei lơ̆m pơlei hlôi đei tơplih hơ iă. Ŭnh hnam ayơ jei hơdrin jang sa, atŏk hơrih sa mŭk drăm ŭnh hnam păng vang iung jang tơ iung pơjing pơlei pơla pơdrŏng ‘lơ̆ng liĕm. Kră pơlei Đơng Gur Ha Lơng chơt hơ iă, pơma: “Tơ̆ pơlei Đam Pao nhôn đei lơ  hơdrĕch hơdrung ‘nhŏng oh vang hơrih sa, nhen bơngai K’ho Cil, K’ho Sre, K’ho R’Yồng, bơngai Yuăn ... mă lei kon pơlei ling lang tơgoăt tơgoăl dih băl kơjăp, mĭnh nơ̆r ƀơ̆r đon tơ iung pơjing pơlei pơla roi năr roi ‘lơ̆ng liĕm hloh. Kon pơlei vang kơrŭn pơm trong nơnăm, đak sŏ nhă, ŭnh hơyuh. Ba jĭ bơngai kră pơlei kơna sa roi pơm jŭk chă pơrô̆ hơvơn kon pơlei vang tơgoăt tơgoăl dih băl pôm nơ̆r ƀơ̆r đon, vang tơ iung pơjing mŭk drăm kơ pơlei, adoi nhen tơdrong tơgoăt tơgoăl dih băl ƀar păh rim khul lui khop lơ̆m pơlei nhen lui khop, lui tin lanh păng Phât  giáo”.

Lăng ƀôh tơgoăt jang hơdoi pơm hơtŏk kơjă tơmam drăm ‘noh trong jang kăl hloh, tơring Phú Hội, apŭng Đức Trọng hlôi tĕnh koăng iung jang păng hơvơn kon pơlei vang jang kiơ̆ kơtang lơ̆m tơgoăt jang sa hơdoi păng tĕch mơdro tơmam drăm choh jang sa. Hrei au lơ̆m tơring đei vă jê̆ 800 ŭnh hnam vang jang lơ̆m rim hơnih jang Tơgoăt jang hơdoi găh ‘nhot, pơkao, ƀum, plei rim kơloăi hăm lơ kŏng ty, hơnih mơdro sa păng HTX, lơ̆m au đei 87% đei kĭ pơkăp choh jang sa kiơ̆ trong kơjăp ‘lơ̆ng. Kiơ̆ đơ̆ng ƀok Liêng Hót Ha Huyền, Ƀĭ thư Chi ƀô̆ pơlei Rchai 2, gơnơm hlôh vao lơ̆m pơchoh trong pjang sa, lăng kơjăp găh tĕch mơdro păng trong tĕch-răt, kon pơlei jang sa đei jei tĕch hlot hăm kơjă sơđơ̆ng kơna tơdrong hơrih sa, jang sa kơ kon pơlei đei atŏk kơtang.“Tơdrong tơ iung pơjing tơring tơrang ‘nao vă iŏk đei jơnei nhen hrei au ‘noh gơnơm đơ̆ng pôm nơ̆r ƀơ̆r đon kơ pơđĭ kon pơlei păng pơđĭ khul chinh trĭ. Găh lơ kon pơlei oei lơ̆m pơlei Rchai 2 ‘noh hơdrung kon kông, vă kon pơlei hơdrin vang jang kiơ̆ tơ iung pơjing tơring tơrang ‘nao, plang teh pơm trong lei bơ̆ jang pơrô̆ pơrôp ‘noh kăl hloh, rim kră pơlei, rim bơngai đei kon pơlei yom, khul jang chinh trĭ vang iung jang hloi, pơjing đei jơhngơ̆m pran tơgoăt tơgoăl pôm nơ̆r ƀơ̆r đon hơdrĕch hơdrung. Hrei au hăm trong man ‘noh nhen lĕ hlôi pơm keh đang ngăl bơih”.

          Truh đĭ sơnăm 2023, dêh char Lâm Đồng đei 109/111 tơring iŏk đei jing tơring tơrang ‘nao, lơ̆m au đei 41 tơring iŏk đei tơring tơrang ‘nao ‘lơ̆ng liĕm păng 16 tơring tơrang ‘nao yŭk trong hơlau. Hăm tơdrong vang iung jang kơtang đơ̆ng pơđĭ khul chinh trĭ, atŭm hăm tơdrong tơgoăt tơgoăl drơ̆ng mĭnh nơ̆r păng vang iung jang kơtang đơ̆ng kon pơlei, ưh kơ jor dêh char Lâm Đồng gô jang keh đang tơring tơrang ‘nao hơdrol kơ sơnăm 2025 nhen trong hlôi tơlĕch ăn.

     

     Quang Sáng/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC