C’nặt t’ruíh “Xợơng p’rá xa nay coh Gươl” tuần nâu vêy xa nay prá xay bhlưa PV A viết Sĩ lâng Bí thư Huyện uỷ Tây Giang- Bh’riu Liếc ooy rau pa zay âng đhanuôr lâng chính quyền chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam coh bh’rợ zư lêy crâng hơ nghêê ơy bơơn Hội zư lêy pleng k’tíêc lâng môi trường Việt Nam xay moon nắc tơơm c’kir Việt Nam.

Ma nuyh Cơ Tu đhị da ding ca coong Quảng Nam ặt ma mông đơ bhlầng nắc đhị 3 chr’hoong da ding ca coong Nam Giang, Đông Giang lâng Tây Giang. XoỌc đâu, lâng rau tr’xăl coh đhr’năng pa dưr vel bhươl ơy pa dưr dal tr’mông tr’meh âng đhanuôr, đh’rưah apêê chr’năp văn hoá cung ting ha dưr lâh mơ. Đhơ cơnh đếêc, m’jưah lâng rau n’leh vaih pazêng rau căh liêm crêê tước chr’năp ty đanh văn hoá acoon coh. Nắc ma nuyh Cơ Tu, t’cooh Bh’riu Liếc-Bí thư Huyện uỷ Tây Giang ta luôn pa chăp tước đhr’năng bil pât chr’năp văn hoá Cơ Tu. Lâng t’cooh nắc ơy pa zay chếêc năl, xrặ đớc, pa căh bha ar “P’rá Cơ Tu” lâng rơơm kiêng zư đớc chr’năp văn hoá acoon coh cung cơnh t’vaih rau liêm buôn đoọng ha bh’rợ pa choom lâng học chữ Cơ Tu. Coh c’nặt t’ruih “Xợơng p’rá xa nay coh Gươl” tuần nâu, a hêê nắc đh’rưah lâng PV A viết Sĩ lưm lâng prá xay đh’rưah lâng t’cooh Bh’riu Liếc ooy bha ar “P’rá Cơ Tu” â.

Dic điêl a noo A Lăng Đợi lâng a moó A Lăng Thị Phương ặt đhị thị trấn Prao, chr’hoong Đông Giang, tỉnh Quảng Nam bơơn bấc ngai năl tước lâng chắp hơnh tu vêy bấc chroi k’rong coh bh’rợ bhrợ pa dưr, zư đớc lâng k’rang lêy văn hoá âng ma nuyh Cơ Tu. Bấc ngai moon díc điêl a noo Đợi, a moo Phương nắc “grăng ma mông” âng ma nuyh Cơ Tu, đươi vêy năl bấc rau coh zập đăh.

Các buôn làng của người Cơ Tu ở các huyện Tây Giang, Đông Giang hay Nam Giang dù giàu hay nghèo đều có nhà Gươl. Nhà Gươl là nơi sinh hoạt của cả thôn làng, là chốn linh thiêng đối với họ. Làng nào không có nhà Gươl xem như làng đó mất đi gốc gác truyền thống văn hoá.

Tợơ a hay, bêl pa hay tước vel bh’rợ tr’nêng, pân lơơng buôn ngoọ tước bấc ma nuyh ặt cóh vel bhrợ têng muy bh’rợ. Đhơ cơnh đếêc, đhị vel Phú Túc, chr’val Hòa Phú, chr’hoong Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng dzợ muy a năm ma nuyh bhrợ bh’rợ zệê buôh cơnh ty đanh a hay. Nắc đoo t’cooh Lê Văn Nghĩa, 66 c’moo, ma nuyh zư lêy bh’rợ zệê buôh Cơ Tu đhị vel Phú Túc.

Đợ n’lung pr’đươi ra pặ liêm pr’hay cơnh lâng bấc bh’nơơn liêm chrih la lay muy âng đha nuôr Cơ Tu a năm vêy âi dưr váih đhị t’đang t’pấh t’mooi coh t’ngay Bhiệc bhan “Tơợp bhrợ cha – bhrợ t’váih râut’mêê” t’mêê ta bhrợ đhị Đà Nẵng. Căh ta luôn, n’đhang bơr pêê c’xêê muy chu, đha nuôr lâng t’mooi nắc bơơn chơớc năl đợ c’leh liêm văn hóa ma nứih Cơ Tu âng đha nuôr zr’lụ da ding ca coong coh m’pâng phố biển Đà Nẵng.

Gươl – da dul âng vel ma nứih Cơ Tu, bơơn c’đhâng pa dưr tơợ râu đoàn kết, bhriêl g’lăng, k’rong zư đớc cắh năl mơ xa nay liêm pr’hay âng đha nuôr da ding ca coong. Gươl dưr váih cơnh muy râu pa căh đoọng ha c’rơ âng vel bhươl, k’rong liêm zấp c’leh văn hóa ty đanh âng vel, bơơn zư đớc tơợ bấc lang.

Bêl dzợ k’tứi ahêê nắc zập ngai lứch ơy bơơn xơợng xay truíh lang bh’lêê bh’la âng apêê a dếch, apêê a mế lâng âng apzêng apêê cô giáo. Cóh k’tiếc k’ruung hêê, lang bh’lêê âng muy acoon cóh, muy zr’lụ miền nắc lứch đợ vêy chr’nắp pr’hay la lay. Lang bh’lêê bh’la âng đhanuôr Cơ Tu cóh pazêng chr’hoong da ding k’coong tỉnh Quảng Nam công cơnh đêếc, pazêng rau t’ruíh nắc vêy đợ rau la lay. Đhanuôr lâng pr’zớc đh’rứah lâng PV A Lăng Lợi chêếc n’năl đợ rau chr’nắp pr’hay cóh lang bh’lêê bh’la âng đhanuôr Cơ Tu cóh chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam ớ!

Bhrợ ha cơnh đoọng zư lêy pr’hoọm liêm chr’bắp văn hoá ty ahay... nắc đoo râu ặt k’rang k’noọ lêy âng bấc lang đhanuôr, cán bộ Cơ Tu cóh chr’hoong k’coong ch’ngai k’noong k’tiếc Tây Giang, tỉnh Quảng Nam. Lướt chấc c’lâng bh’rợ đoọng zư lêy đợ pr’hát acoon cóh Cơ Tu, amoó A Rất Cúc, cán bộ Trung tâm Văn hoá thông tin chr’hoong Tây Giang ơy lêy pa choom pr’hát Cơ Tu đoọng ha zâp apêê p’niên k’tứi. Lớp học bơơn độp râu hơnh déh, yêm loom âng zâp apêê p’niên k’tứi lâng bấc apêê k’căn k’conh đhị Tây Giang...