Nhà tù Sơn La được thực dân Pháp xây dựng năm 1908. Nơi đây đã giam giữ 1.007 lượt tù nhân cộng sản, là trường học cách mạng, nơi ươm mầm "hạt giống đỏ" của cách mạng Việt Nam.

Năm 1962, Nhà tù Sơn La được xếp hạng Di tích Quốc gia. Đây là một trong những điểm tham quan lịch sử ý nghĩa và là “địa chỉ đỏ” để tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ thêm trân trọng, tự hào về truyền thống cách mạng của dân tộc.

Một công trình trong khu di tích Nhà tù Sơn La. Ảnh tư liệu/VOV.VN

Mỗi lần đến Sơn La, anh Nguyễn Văn Khoa ở thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên lại đến thăm Nhà tù Sơn La với tâm trạng xúc động. Anh Khoa tâm sự: Đến đây không chỉ trải nghiệm, hồi tưởng lại công cuộc đấu tranh anh dũng, kiên cường, bất khuất vì độc lập, tự do dân tộc của lớp tiền bối. Từ đó nhắc nhở bản thân mình và các thế hệ con cháu hãy sống, làm việc, học tập, rèn luyện sao cho xứng đáng với sự hy sinh cao cả của thế hệ cha anh.
"Bản thân tôi cảm thấy rất vinh dự và tự hào, sẽ nỗ lực phấn đấu xây dựng đất nước, quê hương giàu đẹp".
Là một trong những cán bộ trẻ được học tập, rèn luyện, công tác tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La, chị Cầm Thị May, thuyết minh viên, phòng Giáo dục truyền thông, Bảo tàng tỉnh Sơn La luôn thấy mình thật may mắn, tự hào khi được làm việc tại đây. Bản thân chị May luôn học hỏi, trau dồi kiến thức, làm sao để bài thuyết minh không chỉ là trình bày về nhà tù, hiện vật… mà là những câu chuyện chân thực, sinh động về cuộc sống khổ ải và ý chí kiên cường của những tù nhân cách mạng thời bấy giờ.

Triển lãm tư liệu giúp công chúng, nhất là thế hệ trẻ có cái nhìn tổng quan về cuộc đấu tranh kiên cường, bất khuất của các chiến sỹ cộng sản Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân xâm lược. Ảnh tư liệu/VOV.VN

"Để làm được điều đó, bản thân tôi thấy rằng phải đặt lên trên hết là sự yêu nghề và giữ gìn đạo đức nghề nghiệp để có thể lan tỏa tinh thần yêu nước, truyền thống cách mạng đến với du khách, nhất là đối với thế hệ trẻ".
Năm 2014, Nhà tù Sơn La được xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt, mỗi năm đón gần 300.000 lượt du khách từ các tỉnh, thành phố trong cả nước và quốc tế đến tham quan, nghiên cứu, tìm hiểu lịch sử.
Theo ông Phạm Văn Tuấn, Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Sơn La, trải qua nhiều lần phục chế, tôn tạo và sưu tầm thêm các tài liệu, hiện vật có liên quan, Nhà tù Sơn La luôn nỗ lực phát huy giá trị của di tích trong công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ và khách đến tham quan.
"Chúng tôi cũng mở rộng phạm vi nghiên cứu, sưu tầm tư liệu, hiện vật là người dân sống trong thời kỳ đấy để phản ánh được đời sống của đồng bào Tây Bắc dưới ách thống trị của Thực dân Pháp. Trên cơ sở công tác sưu tầm tư liệu, hiện vật, chúng tôi tiếp tục đầu tư để nâng cấp hệ thống trưng bày, bổ sung tại di tích theo hướng hiện đại bằng các phương tiện hỗ trợ, phương tiện nghe nhìn, âm thanh ánh sáng kết hợp với hiện vật gốc để có thể gây sự xúc động cho người xem, từ đó có thể lan tỏa được tinh thần yêu nước, lòng từ hào, tự tôn dân tộc đến với nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ".
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Nhà tù Sơn La là một biểu tượng, khẳng định ý chí bất khuất của dân tộc Việt Nam, là nguồn sức mạnh tinh thần không bao giờ vơi cạn, tiếp sức cho các thế hệ trên con đường đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng đất nước giàu mạnh.

Trấn Long/CQTT Tây Bắc