
Adiê hjan ti krĭng knông lăn Dak Nông mrâo leh không, pă čô kahan ksiêm să Quảng Trực, kdriêk Tuy Đức lŏ dơ̆ng nao anôk rŭ mdơ̆ng hŏng êpul mă bruă, đru sa gŏ sang ti ƀuôn Bu Prăng 1A. Thiếu tá Nguyễn Văn Dũng, K’iăng Khua kahan ksiêm să Quảng Trực, brei thâo čiăng rơ̆ng wưng bi leh, hnơ̆ng leh anăn klei kjăp dŭm boh sang đru kơ mnuih ƀuôn sang, mbĭt anăn ăt mđĭ lar ngă bruă klam răng mgang klei êđăp ênang ti alŭ wăl, jih jang 31 knuă druh, lĭng kahan mơ̆ng anôk bruă bi mlih tuor ngă bruă ti anôk rŭ mdơ̆ng.

“Kahan ksiêm să mbha bruă klam kơ grăp čô ksiêm dlăng dŭm êpul hlue si grăp krĭng, ƀuôn mâo dŭm gŏ êsei ƀun, giăm ƀun dưi dưn hdră lăm lui sang tĭ, ƀrôč. Ayŏng adei hmei păn kjăp hdră kñăm “3 khăng” mâo: Mtih khăng, tur khăng leh anăn čuôr khăng rơ̆ng amâo lŏ ƀrôč ôh. Kơ wưng rŭ mkra, mbha êpul ksiêm dlăng dŭm êpul mkra leh anăn brei diñu ngă djŏ hnơ̆ng čuăn hdră mnêč.”
Amai Thị Thướt, 36 thŭn, djuê ana Mnông ti ƀuôn Bu Prăng 1A, jing amĭ hjăn păn rông dua čô anak điêt. Ung djiê kyua klei ruă kjham, hjăn păn ñu gĭr rông ba gŏ sang hŏng dua sào kphê leh anăn mă bruă mưn amâo hơĭt. 3 amĭ ana dôk hlăm sa boh sang mdhă sô siă mơ̆ng amĭ ama, prŏng ka bŏ 20m2, mtih brŭ, čuôr tôl brĭng jiă leh. Mrâo êgao, Thươt jing sa hlăm giăm pluh gŏ sang ti ƀuôn mâo đru mdơ̆ng sang. Amai Thươt brei thâo, mâo đru sang dôk, amĭ anak ñu myun snăk.
“Ung kâo djiê hlăk thŭn 2023, hjăn păn kâo rông 2 čô anak, klei hdĭp dleh dlan, gŏ sang jing gŏ êsei ƀun hĭn ti ƀuôn. Mâo phung kahan ksiêm đru mdơ̆ng sang kơ 3 amĭ anak mơak snăk. Ti anăp mŭt hlăm sang mrâo prŏng siam amâo lŏ tĭ ƀrôč ôh, angĭn thut hlăm yan hjan, ƀhŭl ƀruih, hlơr hlăm yan không. Ară anei kâo knŏng hơĭt ai tiê kâo ngă pưk hma, mă bruă mưn rông phung anak nao sang hră. Bi mni kơ Phŭn bruă kahan ksiêm, dŭm gưl dhar bruă, alŭ wăl.”
Mđing kơ klei pŏk ngă mơ̆ng Knŭk kna kơ klei lăm lui sang tĭ, ƀrôč mđup brei kơ gŏ êsei ƀun, giăm ƀun leh anăn gŏ sang knŭk kna dlăng ba, mnuih djuê ƀiă, mơ̆ng thŭn 2024 truh ară anei, Phŭn bruă kahan ksiêm đru mguôp rŭ mdơ̆ng dŭm êbâo boh sang ti dŭm čar Lăn Dap Kngư.

Hjăn ti Dak Nông, thŭn 2025 mâo 500 boh sang dưi mbha hŏng ênoh prăk 30 êklai prăk, jao kơ kahan ksiêm čar hlue ngă. Leh mă prăk bi liê, kahan ksiêm Dak Nông mkŏ mjing 5 êpul mă bruă kyua Êpul khua kiă kriê klam bruă, pŏk ngă hdră bruă bi lông 56 hruê mlam mơ̆ng 12/5 - 30/6 bi leh.
Hlue si kahan ksiêm čar Dak Nông, wăt tơdah hdră pŏk ngă lu hĭn hlă wưng yan hjan, lu bruă rŭ mdơ̆ng kyua anăn bruă duah phung ngă bruă rŭ mdơ̆ng ăt dleh dlan mơh, ênoh ênil dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng rŭ mdơ̆ng, boh nik čuah rŭ mdơ̆ng đĭ lu leh anăn hin… Ƀiădah hŏng klei gĭt gai kjăp mơ̆ng bruă Đảng, khua gĭt gai kahan ksiêm čar, dŭm êpul mă bruă, klei ngă bruă jih hnơ̆ng mơ̆ng bruă kđi čar hŏng klei gĭt kđi čar lu hĭn mơ̆ng êpul kahan ksiêm kluôm čar, hlăm anăn mâo bruă klam phŭn phung kahan ksiêm gưl să, leh hlăm brô 3 hruê kăm pŏk ngă, jih jang 500 boh sang dưi rŭ mkra, êbeh 100 boh sang dưi bi leh, mâo êbeh 30% wưng bi leh. Đại tá Trần Văn Dũng, K’iăng khua kahan ksiêm čar Dak Nông, lač kơ lu hdră msir dưi pŏk ngă čiăng dưi găn jih klei lông dlăng hlăm bruă hlue ngă; anôk bruă ăt gĭr bi leh êlâo hruê 20-6 anei, êlâo kơ wưng kčah 10 hruê.
“Boh klei hin čuah, hmei jao leh kơ anôk bruă thơ̆ng, kahan ksiêm dŭm să, mtrŭt mjhar dŭm anôk čhĭ, mă čuah đru amâo mă prăk mnga. Digơ̆ ăt thâo săng leh anăn tŭ ư, kyua anei jing hdră êlan đru kơ phung ƀun dưi dưn. Êpul khua kiă kriê jih ai tiê iêô jih jang phung kahan ksiêm dŭm să; kčĕ hŏng Knơ̆ng bruă sang čư̆ êa dŭm să jak iêô găp djuê, dŭm êpul hrăm mbĭt đru mdơ̆ng sang kơ kơ dŭm gŏ sang dưi dưn. Sitôhmô, tơdah diñu kƀah mnuih mă bruă ruh sang hđăp, hmei ăt tiŏ nao ayŏng adei nao đru dŭ; kƀah phung rŭ mdơ̆ng, hmei ăt ruah phung knuă druh thâo kơ bruă anei kăp đru.”

Dŭm boh sang kjăp dôk ƀrư̆ mâo mdơ̆ng ti krah yan hjan Lăn Dap Kngư amâo djŏ jing anôk dôk êđăp ênang kơ dŭm gŏ êsei ƀun ôh, ƀiădah lŏ jing klei bi mklă jăk siam kơ ai tiê “ngă bruă kyua mnuih ƀuôn sang” mơ̆ng êpul kahan ksiêm. Mơ̆ng hdră êlan prŏng mơ̆ng Knŭk kna truh kơ bruă ngă klă klơ̆ng, klă sĭt mơ̆ng Phŭn bruă kahan ksiêm leh anăn kahan ksiêm čar Dak Nông, hdră lăm lui sang tĭ, ƀrôč klă sĭt dưi lar bra klei hơuh mđao mơ̆ng klei khăp, kuč mngač klei đăo knang hlăm klei hdĭp êdei anăp hơĭt leh anăn jăk siam hĭn kơ mnuih ƀuôn sang ti krĭng taih kbưi, krĭng knông lăn. Grăp boh ƀrĭk, grăp boh sang amâo djŏ knŏng dưi mdơ̆ng hŏng ximăng ôh ƀiădah hŏng klei khăp, bruă klam leh anăn klei gĭr hrăm mbĭt hŏng mnuih ƀuôn sang hlăm hdră bi hrŏ ƀun, hơĭt anôk dôk, anôk mă bruă.
Viết bình luận