VOV4.Jarai -  Jơlan hơdră pơkă mơng lŏn ia kơ pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam kual djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng mơng thun 2021-2030 glăk amăng hơdôm hrơi ngă giong lăi pơthâo kơ Khua dêh čar pơsit hơdră pơtrun tuh pơplai. Ră anai Jơnum min djuai ania glăk prăp lui hơdôm hră pơ-ar hmâo bơdjơ̆ nao, hmâo hơdôm tơhnal pơkă, rơnoh pơkă, tơlơi phiăn pơpha ngăn rơnoh, hơdôm Tơlơi pơhing pơtô brơi pơphun ngă tui bruă pok pơhai jơlan hơdră. Tui anun lom pok pơhai jơlan hơdră hiưm hơpă? Črăn hơdră “Ngă bruă yua kơ tơlơi dưi ană mơnuih” hrơi anai lăi nao bôh yôm anun.

Jơlan hơdră ngă tui tơlơi pơkă mơng lŏn ia kơ pơđĭ kyar bơwih ƀong mơnuih mơnam kual djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng rơwang 2021-2030 amra ngă tui ƀơi hơdôm anih anom kual djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng lĕ hơdôm bôh să, plơi hmâo mrô sang anô̆ djuai ania ƀiă mơng 15% hăng dlông hloh. Anih anom ngă tui lĕ hơdôm anih anom tơnap tap (anun lĕ hơdôm bôh să kual III, plơi tơnap tap tui bôh tơhnal pel ĕp, pơsit kual neh wah djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng tui bôh thâo pơđĭ kyar ƀơi rim tơring čar yua kơ Jơnum min djuai ania mă yua, mơng thun 2021-2025). Jơlan hơdră ăt pok pơhai mơn ƀơi hơdôm kual bơwih ƀong mơnuih mơnam kaih đĭ kyar; bôh thâo ƀiă; anom mă yua ƀu klă, biă ñu jơlan nao rai; tơlơi pel ĕp pơjrao tơlơi duam ruă, hrăm hră mơng mơnuih ƀôn sang dŏ lu tơlơi tơnap tap...

Hơdôm bôh să, plơi phrâo lăi anun amra dưi hmâo Kơnuk kơna đing nao tuh pơplai anom mă yua, pơjing bruă mă, pơđĭ kyar bôh thâo mơnuih mă bruă hăng hơdôm hơdră bruă pơhlôm hơđong tơlơi hơdip mơda mơnuih mơnam kơ ană mơnuih ngă juăt hăng hơdôm bruă bơwih brơi phun, amăng ƀrư̆ ngă dưm kơnar ƀiă rơwang ataih bơhmu hăng hơdôm kual pơđĭ kyar. Ơi Quàng Văn Hương, Kơ-iăng Khua Khul djuai ania mơng Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar ta lăi lĕ:

“Kual anun lĕ kual ƀun rin laih, ră anai khom kơtưn pơhrăm brơi bruă mă, kiăng neh wa hmâo bôh thâo lĕ, bruă bơwih ƀong mơng dưi pơđĭ kyar. Pơđĭ tui bruă mă amăng jơlan hơdră ăt hmâo mơn, samơ̆ anai lĕ kiăng Ping gah kơnuk kơna lăng ba hloh dong, anun lĕ ƀing ta khom hmâo lu hơdră ăt kah hăng jơlan gah pơsir, yua kơ kơnong kơ sa tal hơjan trun, ia ling dăo, ƀudah klin ruă ngă, neh wa glăi pưh tơngan mơtăm, tui anun khom hmâo lu mơta kiăng mơnuih ƀôn sang dưi gơgrong hlâo, sa lĕ amăng bruă bơwih ƀong, dua lĕ khom kơjăp, mơng bruă ia jrao hlô mơnong truh bruă pơgang pơgăn klin ruă, ayuh hyiăng ƀu klă ngă”.

Rơngiao kơ anun, anih anom ngă tui dô̆ jing lĕ hơdôm bôh să tơnap tap (să kual II): Anun lĕ hơdôm bôh să hmâo lu neh wa djuai ania ƀiă hơdip hơdap, dô̆ kơƀah sa ƀudah sa dua mơta tơlơi gah anom mă yua hăng ngă juăt hăng hơdôm bruă bơwih brơi kơ mơnuih mơnam phun. Hăng hơdôm bôh să kual II, kơnuk kơna amra djru bruă mă, tuh pơplai pơhrua nao sa črăn anom mă yua dô̆ kơƀah, biă ñu ngă tui hơdôm hơdră bruă gum djru hăng ană mơnuih.

Anih anom yak blung a pơđĭ kyar (hơdôm bôh să kual I) ăt amăng hơdôm mơnuih cơkă mă mơng jơlan hơdră, amăng anun hmâo hơdôm bôh să djơ̆ hăng tơlơi pơkă plơi pla phrâo laih; hơdôm bôh să hmâo mrô sang anô̆ ƀun rin yŭ kơ 10%. Khă hnun hai, hăng hơdôm bôh să kual I, phun ñu kiăng ngă tui hơdră bruă pioh kơ ană mơnuih gah sang anô̆ ƀun rin, ƀun rin ƀơ ƀiă.

Tui hăng yă Ma Thị Thúy, Kơ-iăng Khua Grŭp juăt bruă gah Grŭp khua pơ ala Khua pơ ala mơnuih ƀôn sang dêh čar tơring čar Tuyên Quanh, bruă pơpha ngăn rơnoh anai kiăng hluai tui tơlơi kiăng sit ƀơi plơi pla, đing nao hơdôm bôh să tơnap tap tañ hmâo hơdôm tơlơi gal či kiăng kơ anom mă yua hăng hơdôm tơlơi kiăng pơkon pioh hrưn đĭ.

Lơ 8/7 phrâo rơgao, Kơ-iăng Khua dêh čar ta ơi Trương Hoà Bình, Khua Grŭp Črâo ba jơlan hơdră pơkă mơng lŏn ia kơ pơđĭ kyar bơwih ƀong – mơnuih mơnam kual neh wa djuai ania ƀiă hăng kual čư̆ siăng mơng thun 2021-2030 hmâo kĭ mă yua Jơlan hơdră mă bruă thun 2021 mơng Grŭp Črâo ba. Kiăo tui anun, ding kơna Grŭp črâo ba mơng Kơnuk kơna hăng hơdôm ding jum, ƀirô dưm kơnar hăng ding jum, ƀirô gah Kơnuk kơna (hơdôm ding jum, ƀirô dêh čar), Jơnum min mơnuih ƀôn sang hơdôm bôh tơring čar, ƀôn prong tui bruă apăn, bruă mă dưi jao, tañ pok pơhai hơdôm bruă mă, rơđah: Ngă giong tơlơi lăi pơthâo glăi bruă kơsem min dưi ngă Jơlan hơdră: pel ĕp glăi, lăi pơthâo kơ Khua dêh čar ta pơsit Tơlơi pơsit tuh pơplai Jơlan hơdră tui djơ̆ tơlơi pơkă mơng tơlơi phiăn kơ tuh pơplai bruă hrom; ngă giong Grŭp črâo ba hăng ƀirô djru bruă Grŭp črâo ba ƀơi hơdôm gưl tui tơlơi pơkă mơng tơlơi phiăn; pơphun lăi pơthâo abih, lăi pơhing truh hơdôm khul grŭp, mơnuih bơdjơ̆ nao hăng mơnuih ƀôn sang kơ Jơlan hơdră hăng sa dua bôh yôm mơng Akô̆ bruă abih bang; pơphô, ba tơbiă hơdôm jơlan gah iâu pơhrui, pơplih phrâo hơdôm ngăn rơnoh ngă tui Jơlan hơdră, biă ñu lĕ ngăn rơnoh ODA hăng iâu pơhrui dong ngăn rơnoh mơng mơnuih mơnam, djru djơ̆ phiăn mơng mơnuih mơnam kiăng pơhrua nao kơ Jơlan hơdră...

Lom dô̆ tơguan Khua dêh čar sit nik pơsit Jơlan hơdră, bruă kiăng ngă ră anai mơng Hơdôm Grŭp djuai ania ƀơi hơdôm bôh tơring čar amăng hơdră čơkă mă rơwang bruă kiăng tañ pơphô kơ Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar rơkâo Jơnum min mơnuih ƀôn sang hơdôm bôh tơring glông, plơi prong pok pơhai dong pel ĕp glăi mơnuih, anih anom čơkă mă, pơkă hlâo abih bang tơlơi kiăng kơ prăk ngă tui pioh lăi pơthâo kơ gưl hmâo tơlơi dưi pơsit brơi tui tơlơi pơkă./.

            Hoàng Thái (VOV4): Pô čih – Siu H’ Prăk: Pô pơblang