Ơi Phạm Anh Tuấn – Khua Khul wai lăng Anom mă bruă hrŏm Phun bôh troh Krông Pač brơi thâo, ră anai anom mă bruă hrŏm hmâo 2.600 čô mơnuih, hăng lŏn mă yua năng ai ñu 1.236 ektar đang sầu riêng, lu ñu ƀơi să Ea Yông, tơring glông Krông Pač. Abih bang lŏn mă yua hmâo rơkâo pơsit hră pơ-ar 26 mrô kual pla, pơkra bôh sầu riêng tui jơlan gah VietGap pơhlôm, hmâo djop tơlơi črâo ba anih anom, glông jơlan anung gơnam, ngă rai gơnam klă sĭ kơ dêh čar Khač. Bơyan thun 2023 anai, abih bang mrô sầu riêng mơ̆ng anom mă bruă hrŏm lĕ rơbêh kơ 30.000 tơn, abih bang dưi hmâo anom bơwih ƀong pơhrui blơi sĭ kơ dêh čar Khač. Rơnoh nua ñu lu hloh rơnoh pơkă hrŏm năng ai ñu 7-10%, mơnuih pla hmâo kơmlai lu. Ơi Phạm Anh Tuấn brơi thâo:

 “Bơyan thun 2023 anai, ƀơi kual pla mơ̆ng Anom mă bruă hrŏm kơnang kơ hmâo hră pơkă mrô kual pla, anun bruă sĭ sầu riêng mơ̆ng mơnuih ƀôn sang gêh gal, nua ƀơi rơnoh 80.000-90.000 prăk, lu hloh dua wot bơhmu hăng hơdôm thun hlâo adih. Hơdôm bôh anom bơwih ƀong sĭ gơnam kơ dêh čar tač rơngiao gơñu đing nao biă rơkâo blơi gơnam soh pioh sĭ kơ dêh čar tač rơngiao, sang anô̆ mơ̆ng anom ƀu kiăng bơngot kơ bruă sĭ tơbiă ôh, gơñu pơhrui blơi abih mrô gơnam anun”.

Bơ̆ Anom mă bruă hrŏm gah đang hmua Ea Pil, tơring glông Mdrak hmâo 34 bôh sang anô̆ mơ̆ng anom, lŏn pla bôh ƀrô yuan lĕ 250 ektar. Mrô bôh ñu rim bơyan hmâo rơbêh kơ 6.500 tơn. Ơi Lê Xuân Hợp, Khua Anom mă bruă hrŏm lăi pơthâo, abih bang lŏn mơ̆ng hơdôm bôh sang anô̆ hmâo rơkâo mă mrô kual pla, bơyan bôh ƀrô yuan thun anai amra sĭ kơ dêh čar Khač. Hăng anô̆ gal anai, mơnuih pla amra ƀu bơngot ôh kơ bruă sĭ mơdrô, hăng amra dưi sĭ hăng nua lu hloh bơhmu hăng hơdôm thun hlâo adih.

 “Mrô bôh ƀrô thun anai him lăng yŭ ngŏ kơ 30 tơn bôh lơm sa ektar. Nua thun hlâo lĕ 18.000 – 25.000 prăk sa kg ƀơi đang, hơdôm thun hăng anai sĭ kơ dêh čar tač rơngiao lĕ khom hmâo rơbêh kơ 30.000 prăk sa kg. Hmâo lu anom bơwih ƀong gơñu nao rơkâo blơi kiăng anung gơnam sĭ kơ dêh čar Khač, khă hnun hai ƀing gơmơi ƀu hăt ôh, tơguan truh bơyan bôh ñu tơsă kah mơ̆ng thâo. Bôh ƀrô yuan hmâo hră pơsit VietGap, dưi ngă hră mă mrô kual pla laih hăng biă ñu tơsă tañ bơhmu hăng bôh ƀrô yuan gah Kơdư dêh čar hăng sĭ kơdêh čar tač rơngiao lĕ ƀu bơngot kơ bruă sĭ hyu ôh”.

Mơnuih ngă đang hmua ƀơi hơdôm kual pla dưi pơsit mrô mơ̆ng tơring čar Dak Lak ră anai amra hơđong laih gah bruă sĭ hyu gơnam, lơm hmâo anih anom sĭ prong hăng tơlơi čang rơmang sĭ kơ dêh čar tač rơngiao. Mơnuih ngă đang hmua ƀơi hơdôm kual pla pơkon mơ̆ng tơring čar ăt hơđong pran jua mơn yua kơ mơ̆ng krah thun 2023, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak Lak hmâo iâo pơhrui abih bang hơdôm bôh anom bruă đang hmua tơring glông pơphun hrŏm pơsit mrô, kiăng tañ ba gơnam mă mơ̆ng đang hmua tơring čar nao giăm hloh hăng dêh čar tač rơngiao. Pô hyu mă tơlơi pơhing phrâo gah črăn hơdră tơña kơ ơi Phạm Ngọc Hùng, Khua Anom bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring glông Krông Ana, kơ bruă djru mơnuih ƀôn sang, grŭp mă bruă hrŏm, anom mă bruă hrŏm... ngă hră pơsit mrô kual pla tui pơpha gưl phrâo.

-Phrâo anai, Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar Dak lak hmâo mă yua hră pơ-ar kơ brơi hơdôm bôh tơring glông, plơi prong ƀơi tơring čar ngă bruă pơsit mrô kual pla ngă gêh gal amăng bruă sĭ gơnam kơ dêh čar tač rơngiao, rơkâo ih lăi pơthâo kơ bôh yôm anai ƀơi tơring glông Krông Ana?

-Ơi Phạm Ngọc Hùng: Bruă pơjing pơsit, wai lăng mrô kual pla ƀơi tơring glông Krông Ana hơdôm hrơi rơgao lĕ dưi hmâo Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông đing nao črâo ba ngă tui. Anom bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan lĕ anom gơgrong bruă dưi jao pô phun ngă tui bruă pơsit mrô kual pla djop djuai phun pla ba jơlan hlâo mơ̆ng tơring glông kah hăng: Phun sầu riêng, hơbơi čin, pơdai hmua ia... Amăng hơdôm hrơi rơgao, hăng bruă hmâo jao, Anom bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan hmâo gum hrŏm klă hăng Anom wai lăng tơjŭ pla pơgang phun pla mơ̆ng tơring glông hăng hơdôm bôh anom bơdjơ̆ nao, ƀơi anăp pơphô brơi kơ Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông ƀơi anăp črâo ba hơdôm bôh să, tơring kual, pơtô ba mơnuih ƀôn sang hăng hơdôm bôh anom mă bruă hrŏm, grŭp mă bruă hrŏm... ngă hră pơ-ar pioh pơsit mrô kual pla kơ djop djuai phun pla ƀơi tơring glông.

-Hai, rơkâo ih lăi pơthâo hơdôm mơta hră pơ-ar rơđah pioh mơnuih ƀôn sang, pô pơ ala kơ hơdôm grŭp mă bruă, anom mă bruă hrom, anom bơwih ƀong ... ngă bruă rơkâo pơsit mrô kual pla kơ djop djuai phun pla ƀơi tơring glông Krông Ana?

-Ơi Phạm Ngọc Hùng: Gah bruă ngă tui pơsit mrô kual pla kơ djop djuai phun pla ƀơi tơring glông lĕ, ră anai, ƀing gơmơi glăk hluai tui hơdôm hră pơ-ar pơtô ba mơ̆ng Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan dêh čar ta, pơtô brơi hăng pơhrăm brơi kơ hơdôm bôh sang anô̆, hơdôm grŭp mă bruă hrŏm ƀudah anom mă bruă hrŏm ngă tui hơdôm yak ngă hră pơ-ar. Amăng črăn bruă ngă hră pơ-ar lĕ, hmâo hơdôm yak phun kah hăng, sa lĕ hră lăi pơdah măi mok mă yua tui gru, dua lĕ tơlơi čih glăi bruă bơwih kơ phun pla mơ̆ng sang anô̆ ƀudah anom mă bruă hrŏm, gơñu amra khom čih mut bruă bơwih kơ phun pla hmâo rơkâo laih amăng gru mơ̆ng phun pla, tlâo lĕ, hră pơ-ar khom pơdah rơđah tơlơi tŭ ư gum hrŏm mrô kual pla hăng tơlơi tŭ ư hrŏm mơ̆ng hơdôm bôh sang anô̆ pioh hơdôm grŭp, anom bơwih ƀong mă yua mrô kual pla tui tơlơi pơkă tơdơi kơ dưi pơsit. Tơlơi anai yôm phăn biă yua kơ tơdơi kơ dưi pơsit laih lĕ khom mă yua ba glăi bôh tơhnal hăng djơ̆ tui tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn.

-Tui anun, tơdơi kơ ngă hră pơ-ar, mơnuih ƀôn sang, pô pơ ala kơ anom bơwih ƀong, grŭp mă bruă hrŏm, anom mă bruă hrŏm khom ngă tui yak tô̆ tui anun hiưm ñu pioh dưi pơsit mrô kual pla, ơ ơi?

-Ơi Phạm Ngọc Hùng: Tơdơi kơ hră pơ-ar tum djop laih lĕ, pô pơ ala kơ sang anô̆, grŭp mă bruă hrŏm, anom mă bruă hrŏm amra nô̆p hră anai kơ Anom bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring glông. Anom pô gơgrong bruă phun amra tŭ mă hră pơ-ar, tơdơi kơ anun pơphun pel ĕp lăng djop, lăp djơ̆ mơ̆ng hră pơ-ar kah hăng kual lŏn prong, mrô gơnam ngă rai, abih bang pơhrui hmâo, tơlơi tŭ ư mơ̆ng hơdôm bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang gum hrŏm amăng kual pla ăt kah hăng tơlơi pơkă mơ̆ng hơdôm bôh dêh čar tơdơi anai sĭ gơnam nao. Lơm ngă pơ-ar hăng hơdôm hră bơdjơ̆ nao djop tum, hluai tui anai, Anom bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring glông amra mơ-ĭt hră kơ Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar hăng Anom wai lăng bruă tơjŭ pla hăng pơgang phun pla tơring čar pioh pel ĕp lăng bruă pơsit mrô kual pla kơ djop djuai phun pla mơ̆ng mơnuih ƀôn sang. Anih anom anung gơnam lĕ ƀing gơmơi ăt pơƀut glăi mơn, laih anun lăi pơthâo glăi hăng Anom wai lăng bruă tơjŭ pla hăng pơgang phun pla tơring čar pioh Anom mă bruă hăng pô pơ ala kơ hơdôm bôh dêh čar blơi mut ngă hơdôm yak tô̆ tui. Bơhmutu ñu: hăng Anom wai lăng bruă rô nao rai hăng dêh čar tač rơngiao dêh čar Khač, gơñu amra tô̆ tui hơdôm yak tô̆ tui hăng bơkơtuai, pel ĕp ƀơi anăp hơdôm tơlơi kiăng tui tơlơi rơkâo mơ̆ng dêh čar blơi mut hăng lơm djơ̆ tui tơlơi rơkâo blơi mut lĕ gơñu amra tŭ ư mrô kual pla sĭ kơ dêh čar tač rơngiao. Tơdơi kơ dưi tŭ ư, gơñu amra hmâo hră pơ-ar mơ-ĭt kơ Ding jum bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan hăng Ding jum hmâo bruă gơgrong mơ-ĭt kơ hơdôm tơring čar kiăng mơnuih ƀôn sang, grŭp mă bruă hrŏm, anom mă bruă hrŏm dưi pơsit mrô kual pla pioh sĭ gơnam kơ dêh čar tač rơngiao tui tơlơi pơkă amăng tơlơi phiăn ră anai.

-Rơkâo ih lăi pơthâo bôh tơhnal mơ̆ng bruă pơsit mrô kual pla ƀơi tơring glông Krông Ana amăng hơdôm hrơi rơgao, hăng bruă anai lĕ, hmâo bưp lu tơlơi tơnap tơlơi lông hơpă hăng jơlan pơsir pơtlaih, ơ ơi?

-Ơi Phạm Ngọc Hùng: Truh ră anai, bôh tơhnal dưi ngă mơ̆ng bruă pơsit mrô kual pla kơ phun pla ƀơi tơring glông Krông Ana lĕ ƀu lu ôh. Hăng phun sầu riêng, hơbơi čin lĕ hơdôm phun pla phun samơ̆ akă dưi pơsit mrô kual pla; kơnong kơ phun pơdai hmua ia  lĕ, phrâo hmâo mă sa bôh Anom mă bruă hrŏm bơwih ƀong Thanh Bình I dưi pơsit mrô kual pla ƀơi să Quảng Điền. Sa dua tơlơi tơnap tui anom gơgrong bruă ƀing gơmơi pơsit ră anai tui anai, phun sầu riêng ngă tui pla hơnong ha jăn ñu ƀu lu ôh, yua kơ tơlơi rơkâo jar kơmar khom pla along sa djuai 10 ektar hăng lu hloh anun kah mơ̆ng dưi pơsit mrô kual pla; hăng ră anai akă hmâo anom bơwih ƀong sĭ gơnam kơ dêh čar tač rơngiao hơpă sit nik rai pơlir hơbit ngă đang pla ôh, sĭ bôh sầu hăng hơdôm grŭp mă bruă hrŏm, anom mă bruă hrŏm ƀudah mơnuih ƀôn sang hơpă pioh pơtô brơi, djru pơjing mrô kual pla.

-Ƀơi anăp tơlơi tơnap tap amăng bruă djru mơnuih ƀôn sang, anom bơwih ƀong ngă hră, pơjing mrô kual pla, pơ̆ anăp anai Krông Ana amra pok pơhai hơdôm bruă mă hơpă amăng bruă mă anai, ơ ơi?

-Ơi Phạm Ngọc Hùng: Pơ̆ anăp anai, Anom bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan amra pơphô klă kơ Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông črâo ba hơdôm plơi pla, anom bruă bơdjơ̆ nao pok pơhai dong pơtô ba bruă mă mơ̆ng Ding jum đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan, Anom bruă tơjŭ pla hăng pơgang phun pla kơ bruă ngă hră pơ-ar, pơsit mrô kual pla, mrô anih anom anung gơnam kơ sa dua phun pla ƀơi tơring glông. Rơkâo đĭ hăng Anom bruă tơjŭ pla hăng pơgang phun pla đing nao, črâo ba ngă tui tañ hơdôm mơta hră pơ-ar; hrŏm hăng anun tô nao rai hăng hơdôm bôh anom bơwih ƀong hmâo djop tơhnal gal pioh pơlir hơbit djru tơring glông, mơnuih ƀôn sang, grŭp mă bruă hrŏm, anom mă bruă hrŏm amăng pơsit mrô kual pla kơ phun pla ƀơi tơring glông.

-Hai, rơkâo bơni kơ ih!